- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 21
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس خوب از مال حلال 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 27
- بهترین لباس 27
- لباس کتان وخز 29
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سفید وزرد 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- اشاره 43
- وصله زدن به لباس 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- اشاره 49
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- اشاره 50
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- اشاره 53
- چگونگی انگشتر 53
- انگشترهای نامناسب 53
- جنس انگشتر 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور زنان 72
- زیور کودکان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- آداب سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- اشاره 79
- رنگ کردن موها 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- سایر آداب غذا خوردن 97
- اشاره 97
- تنها غذا خوردن 97
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- غذا خوردن با زیردستان 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- غذا خوردن با دست 106
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- دعای سفره وآثار آن 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- در فضیلت برخی غذاها 114
- نان 114
- موادّ غذایی 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- خوابیدن بعد از غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خام 122
- گوشت خشک 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- غذاهای غیر گوشتی 125
- آش انار وحلیم 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- ماست وپنیر 128
- شیر گاو وشتر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- شکر وگردو 131
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- اشاره 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- کاهو وبرگ چغندر 135
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- پیاز 137
- خیار وبادمجان 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- میوه ها 139
- انگور 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- حبوبات 148
- برنج 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 156
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- اندازه میهمانی 157
- اشاره 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب زمزم 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب جوشیده 163
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آداب خوردن آب 164
- طرز نوشیدن آب 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- اشاره 170
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ازدواج ودینداری 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- رهبانیّت ممنوع 173
- لزوم آمیزش با همسر 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواندن خطبه عقد 181
- ولیمه ازدواج 181
- اشاره 182
- آداب زفاف وآمیزش 182
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- پیش از زایمان 205
- هنگام زایمان 205
- غذای مادر 208
- پس از وضع حمل 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- اشاره 211
- نامگذاری 211
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- شرایط عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- زمان ختنه کردن 219
- ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- اشاره 221
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- آداب شیر دادن 222
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- شیرهای ممنوع 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- اشاره 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- بخشی از حقوق والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- احترام به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- اشاره 238
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- فلسفه مسواک زدن 241
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- ترک کردن مسواک 243
- چگونگی مسواک زدن 243
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- اشاره 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- درازای ریش 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- فضیلت موی سفید 250
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- روز جمعه 254
- زمان ناخن گرفتن 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- وقت شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- فضیلت بوی خوش 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- فواید بوی خوش 267
- بوی خوش برای زنان 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- مشک 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- روغن بنفشه 274
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن بان 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- بخور وانواع وآداب آن 277
- فواید سایر روغن ها 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- فضیلت بخور 277
- روغن کنجد 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- اشاره 284
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- فواید حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- وقت حمّام رفتن 286
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- پوشش عورتین 287
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- پوشش سر 288
- نبایدها 289
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- غسل های واجب 302
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اوقات خوابیدن 313
- اشاره 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- دیگر آداب خوابیدن 319
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
سایر آداب غذا خوردن
اشاره
(مقدّمه:) مستحبّ است با دست راست غذا بخورد ودوزانو بنشیند وخوابیده چیزی نخورد، امّا اگر به دست چپ تکیه کند اشکال ندارد. وچهار زانو نشستن به هنگام غذا خوردن مکروه است واگر پا را بر روی زانو بگذارد کراهت آن شدیدتر است. تنها غذا خوردن کراهت دارد ومستحبّ است با خدمتکاران وبر روی زمین غذا بخورد. غذا خوردن به هنگام راه رفتن کراهت دارد. وشستن دست پیش وپس از غذا سفارش شده است. غذا خوردن بر سفره ای که شراب در آن خورده اند حرام است، بلکه برخی معتقدند غذا خوردن بر سر سفره ای که در آن مجلس، گناه مرتکب شده نیز حرام است. حتّی غذا خوردن بر سفره جمعی که غیبت مسلمانان را کرده اند حرام است. ومستحبّ است با نمک، غذای خود را آغاز کند وبه پایان برساند. (به روایاتی در این زمینه توجّه فرمایید:)
تنها غذا خوردن
1. در روایتی معتبر آمده که امام موسی کاظم علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل کرده است که آن حضرت سه کس را نفرین کرد: «کسی که تنهاخور باشد، کسی که تنها سفر کند، کسی که در خانه تنها بخوابد». (1)
2. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود: «غذایی کامل است که چهار چیز در آن جمع باشد: از راه حلال تهیّه شده باشد، دست های بسیاری در آن سفره برود (جمع فراوانی از آن غذا استفاده کنند)، در ابتدای آن نام خدا گفته شود ودر پایان، حمد الهی گویند». (2)
1- محاسن، ج 398، ح 76؛ خصال، ج 1، 117، ح 34.
2- محاسن، ص 398، ح 74؛ کافی، ج 6، ص 273، ح 2.