- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- دوران تحصیل 9
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- جانشینی پدر 10
- شاگردان وراویان 10
- تألیفات 11
- حلیه المتّقین 12
- علّامه در سفر 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 20
- اشاره 21
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس خوب از مال حلال 22
- لباس زیرین ورویین 23
- فلسفه سختی های دنیا 24
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- زیورآلات طلا ونقره 26
- لباس ابریشمین 26
- بهترین لباس 27
- اشاره 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- لباس کتان وخز 29
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- اشاره 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- وصله زدن به لباس 43
- اشاره 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- دعای پوشیدن کفش 47
- استراحت دادن به پاها 47
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 49
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- اشاره 50
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- جنس انگشتر 53
- انگشترهای نامناسب 53
- اشاره 53
- چگونگی انگشتر 53
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- فضیلت عقیق 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- زیور کودکان 72
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور زنان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- رنگ کردن موها 79
- اشاره 79
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- فلسفه رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- اشاره 84
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- در غذا فوت نکنید 94
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- تنها غذا خوردن 97
- اشاره 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- پای بر سفره نگذارید 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- غذا خوردن با دست 106
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- دعای سفره وآثار آن 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- آداب پس از غذا خوردن 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- خوابیدن بعد از غذا 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- موادّ غذایی 114
- نان 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- غذاهای غیر گوشتی 125
- آش انار وحلیم 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- لبنیات 127
- شیر 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- دیگر موادّ غذایی 129
- سرکه 129
- روغن گاو وعسل 130
- روغن زیتون 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- کاسنی 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- سبزی ها 132
- اشاره 132
- بادروج 133
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- تره 134
- کاهو وبرگ چغندر 135
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- خیار وبادمجان 137
- پیاز 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- مویز (کشمش) 140
- انار 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- برنج 148
- حبوبات 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- اشاره 156
- وظایف میهمان 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- اندازه میهمانی 157
- اشاره 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب جوشیده 163
- طرز نوشیدن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- چگونگی آب خوردن 165
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- سلام بر حسین شهید 168
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- اهمیّت همسر 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- زمان عقد وزفاف 180
- ولیمه ازدواج 181
- خواندن خطبه عقد 181
- اشاره 182
- آداب زفاف وآمیزش 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات حرام آمیزش 185
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- آداب شب زفاف 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دختر یا پسر 199
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- دعاهای مخصوص 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- هنگام زایمان 205
- پیش از زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- غذای مادر 208
- پس از وضع حمل 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- نامگذاری 211
- اشاره 211
- عقیقه 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- زمان ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- ختنه کردن 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- فلسفه ختنه کردن 220
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- اشاره 221
- آداب شیر دادن 222
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- شیرهای ممنوع 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- اشاره 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- احترام به والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- فضیلت مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- آداب ریش گذاشتن 248
- درازای ریش 248
- اشاره 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- فضیلت موی سفید 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- دفن مو وناخن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- وقت شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- آداب واوقات شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- اشاره 263
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- مشک 269
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- زمان روغن زدن 272
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن بان 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- روغن کنجد 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- فضیلت بخور 277
- فواید سایر روغن ها 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- گل نرگس وگل مورد 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- خواصّ گلاب 280
- گل سرخ 281
- گل مَرْزنگوش 282
- آداب بوییدن گل 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- فواید حمّام کردن 285
- فضیلت حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- وقت حمّام رفتن 286
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش عورتین 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- نبایدها 289
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- کارهای مجاز 291
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- درمان کچلی 292
- شستن لباس 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های واجب 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز نوروز 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اوقات خوابیدن 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- اشاره 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- اشاره 318
- دیگر آداب خوابیدن 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
سهم نیازمندان از غذاها
1. در روایتی معتبر می خوانیم که هرگاه ظرف غذایی خدمت امام رضا علیه السلام می آوردند، دستور می داد یک ظرف خالی هم بیاورند واز هر یک از بهترین غذاها، مقداری در آن ظرف می ریخت ودستور می داد به مساکین وبیچارگان بدهند. (1)
2. در روایتی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «علّت ابتلای حضرت یعقوب علیه السلام به جدایی از فرزندش حضرت یوسف علیه السلام این بود که روزی گوسفندی چاق کشت وبریان کرد. مرد نیکوکار روزه داری در همسایگی آن حضرت بود وبوی آن غذا را استشمام کرد. حضرت یعقوب علیه السلام غافل شد وچیزی از آن غذا به وی نداد. جبرئیل همان شب بر حضرت نازل شد وگفت : آماده بلایی (در برابر این ترک اَولی) از سوی خدا باش ودر همان شب، حضرت یوسف علیه السلام آن خواب را دید (وپس از آن، داستان حضرت یوسف اتّفاق افتاد). پس از این حادثه، حضرت یعقوب به هنگام صبحانه تا یک فرسخ راه اعلان می کرد که هر کس اشتهای به غذا دارد بر سر سفره یعقوب حاضر شود. واین کار را در شب هم تکرار می کرد». (2)
3. در حدیثی دیگر فرمود: «هرگاه سفره بگسترند، هر نیازمندی آمد او را دست خالی رد نکنید». (3)
موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن
1. در روایتی معتبر آمده است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: «ملعون است آن
1- محاسن، ص 392، ح 39.
2- علل الشرایع، ج 1، ص 45، باب 41، ح 1.
3- محاسن، 423، ح 213.