آداب معاشرت از دیدگاه معصومین علیهم السلام صفحه 40

1- خصال صدوق، ج 1، ص 138.

2- خصال صدوق، ج 1، ص 138.

3- خصال صدوق، ج 1، ص 160؛ سرائر، ص 484.

4- خصال صدوق، ج 2، ص 82.

30- استحباب اظهار دوستی و محبّت نسبت به مردم

1- امام محمّد باقر فرمود: عربی بادیه نشین از بنی تمیم به نزد پیامبرآمد و عرض کرد: مرا نصیحت فرمایید. از جمله مطالبی که پیامبر به او فرمودند این بود: نسبت به مردم اظهار دوستی کن تا تو را دوست بدارند(1).

2- امام موسی کاظم فرمود: اظهار محبّت و دوستی نسبت به مردم نیمی از عقل است(2).

3- ابن ادریس در کتاب سرائر مشابه این حدیث را نقل کرده است با این تفاوت: و مدارا کردن با دیگران نیمی از وسیله زندگی است، و کسی که میانه روی کند فقیر نمی شود(3).

4- امام صادق از امام حسن مجتبی نقل فرموده است: خویشاوند کسی است که از لحاظ دوستی به انسان نزدیک باشد اگر چه از لحاظ نسب دور باشد و بیگانه کسی است که از جهت محبّت و دوستی بیگانه باشد گر چه از لحاظ نسب نزدیک باشد، هیچ چیز نزدیک تر به چیزی از دست به بدن نیست، و دست خیانت می کند و قطع می شود، و پس از قطع درمان می گردد. ]یعنی اعتماد به نزدیکی خویشاوند نیست، اگر دوست نباشد، و گاهی عملاً از انسان دور و بیگانه است. یا منظور این است که دست دزد به صاحبش خیانت می کند و در عین نهایت نزدیکی قطع می گردد. یا انسان دشمن

دستش هست و باعث قطعش می گردد. یا این که اعتمادی به قرب جسمانی نیست و نفع حقیقی و پایدار قرب معنوی است[(4).