مکارم اخلاق در صحیفه سجادیه صفحه 316

شیخ ابوجعفر طوسی معروف به شیخ الطائفه در کتاب نهایه که از متون معتبر فقهی ماست می فرماید:

«امر به معروف هم به وسیله دست می شود و هم به وسیله زبان، اما به وسیله دست معنایش این است که خودش شخصاً عامل کار خیر باشد و در عمل از منکرات اجتناب کند تا مردم خود به خود به او تأسی جویند».(1)

آفات ترک امر به معروف و نهی از منکر

ملا احمد نراقی می نویسد:

سبب ترک امر به معروف و نهی از منکر یا ضعف نفس است یا طمع مال و آن از جمله مهلکات و ضرر آن عام و فساد آن تام است. چه اگر بساط امر به معروف و نهی از منکر پیچیده شود و اساس آن برچیده شود آیات نبوت از مابین مردم برطرف و احکام دین و ملت ضایع و تلف می گردد و جهل و نادانی عالم را فرا می گیرد و ضلالت و گمراهی ظاهر می شود، آثار شریعت رب العالمین فراموش، و چراغ آیین سیدالمرسلین خاموش، فتنه و فساد شایع، و ولایات و اهل آنها نابود و ضایع می گردد. در روزگاری که علمای صاحب دیانت یا امرای صاحب سعادت بر این کار خطیر همت نگماشته اند، امر مردم فاسد و بازار علم و عمل کاسته گشته، مردم به لهو و لعب مشغول و به هوا و هوس گرفتار و خودسر شدند. یاد خدا و فکر روز جزا را فراموش و از باده معاصی مست و مدهوش گشتند و به این سبب در آیات و اخبار، مذمت بسیار بر ترک امر به معروف و نهی از منکر شده است.(2)

در روایت است که به پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم گفتند: «آیا قریه ای که در آن مردمی صالح باشند ممکن است در آن هلاک و نابودی افتد؟»، فرمودند: آری! گفتند: برای چه