- اَلاِْهْداءِ 1
- مقدمه 1
- متن تأییدیه حضرت آیت اللّه مرتضی مقتدایی 2
- متن تأییدیه فقیه اهل بیت حضرت آیه اللّه حاج سید مرتضی خاتمی 4
- متن تأییدیه حضرت آیت اللّه خزعلی مفسّر و حافظ کل قرآن کریم 6
- پیشگفتار 8
- روش تحقیق این کتاب 10
- تعریف فقر و ثروت 13
- تعریف لغوی، عرفی و شرعی 13
- مال و مالیّت در نظر عرف و شرع 16
- نتیجه 19
- اهمیّت بررسی موضوع فقر و ثروت در جامعه 21
- فقر و ثروت از دیدگاه قرآن کریم 22
- ضرورت رعایت اعتدال در استفاده از نعمت های الهی 25
- زینت و تجمل از نظر اسلام 28
- اشاره 28
- آفرینش زیبایی علت مجاز بودن استفاده از زیبایی است 31
- نکوهش اسراف در بیش از 20 آیه از قرآن کریم 32
- رعایت فقرا در شدّت فشار اقتصادی جامعه 32
- اسراف و تبذیر1 32
- اسلام مسلمانان را از گفتن چیزهایی که نمی دانند نهی کرده است 39
- بلای اسراف و تبذیر 42
- آیا ثروت همیشه مایه آرامش است؟ 43
- یاد خدا مایه آرامش و فراموش کردن او مایه ترس و نگرانی است 44
- قرآن از «مال و ثروت» تعبیر به «خیر» می کند 45
- ثروت مورد قبول از نظر قرآن کریم 46
- تقسیم رزق و روزی متناسب با ظرفیت وجودی و مصلحت افراد است 50
- تقسیم رزق و روزی به قدر مروّت و شخصیت انسانهاست 56
- رعایت حال مردم و بهداشت فردی و اجتماعی عامل افزایش ثروت است 57
- ثروت وسیله است نه هدف 58
- اسراف و تبذیر از دیدگاه شهید محراب حضرت آیه اللّه دستغیب (قدِّس سرُّه) 65
- اسراف و تبذیر2 65
- معنی اسراف و انواع آن 74
- اسراف به حسب اشخاص مختلف است 76
- ابوذر فریب نمی خورد 80
- اسراف به اعتبار زمان هم مختلف است 88
- اوّل: ضایع کردن مال و بی فایده تلف کردن آن 91
- اشاره 91
- اسرافی که همیشه حرام است 91
- دوم: خوردن چیزهای مضر هم اسراف است 94
- سوم: صرف کردن مال در محرمات اسراف است 96
- آیا در خیر اسراف می آید 97
- باید همه جا میانه روی کرد 100
- جمع بین دو دسته آیات و اخبار 102
- در خیر اسراف نیست 106
- اسراف در عقاید و اعمال 114
- مال و ثروت نباید از خداوند و پیامبر صلی الله علیه و آله و جهاد در راه خدا محبوب تر باشد 118
- همه چیز فدای هدف و برای خدا 119
- انفاق عامل تعدیل ثروت در جامعه 130
- انفاق 130
- شرایط انفاق در راه خدا 134
- فقر و ثروت از دیدگاه روایات 139
- اشاره 139
- تشویق تحصیل ثروت حلال و معاش و مذمّت ترک کار و تجارت 146
- بحثی پیرامون جعلی بودن حدیث اَلْفَقْرُ فَخْری 151
- فقر و ثروت در 157
- اشاره 157
- سابقه فدک 158
- درآمد سرشار فدک یکی از عوامل عمده غصب آن توسط مخالفین اهل بیت بود 159
- گرفتن منبع مالی از اهل بیت علیهم السلام 161
- به دست آوردن منبع مالی برای اقدامات خلفای جور 164
- حضرت علی علیه السلام بخشش های فراوانی از «درآمد شخصی» خود به دیگران می دادند 165
- فقر و ثروت از دیدگاه فقه نورانی اسلام 169
- مسأله هشتم باب نفقه از کتاب تحریرالوسیله حضرت امام خمینی (قدِّس سرُّه) 186
- نظر اسلام راجع به ثروت 190
- فقر و ثروت از دیدگاه شهید آیه اللّه مطهری (قدِّس سرُّه) 190
- ثروت یا مال 197
- روش اقتصادی اسلام 201
- قرآن و اقتصاد 208
- 1 نظرات کلی راجع به مال 208
- 2 انفاقات 210
- 3 فَیْی ء و غنائم 211
- خوبی و بدی پول و مال 212
- اعتقاد به قدرت کاذب پول 214
- یادداشت نظری به نظام اقتصادی اسلام 219
- هفت ویژگی منحصر بفرد در آثار مکتوب مؤسسه قرآنی تفسیر جوان 227
ج) از کلام صاحب جواهر همچنین استفاده می شود: «هر چیزی که مورد نیاز عرف نبوده و مورد انتفاع انسان قرار نگیرد، مال گفته نمی شود»(1)
د) امام خمینی (قدِّس سرُّه) می نویسد: «مال، چیزی است که مورد تقاضا و میل و رغبت عقلا بوده و در برابر آن بها می پردازند».(2)
نتیجه
«مال در لغت» روی هم رفته به چیزی گفته می شود که مورد تملّک قرار بگیرد و انسان، آن را مالک شود. و مصادیق آن فراوان است.«مال در عرف» چیزی است که مورد خواست و میل و رقابت انسانهاست و
1- جواهر الکلام، جلد 22، صفحه 324(چاپ نجف).
2- کتاب البیع، جلد 1، صفحه 20.