ترجمه الجمان فی تشبیهات القرآن صفحه 10

است، و آن همان نامی است که می بینیم در نخستین صفحه کتابش الجمان و در مقدّمه آن، جایی که می گوید: (قال عبد اللّه بن محمّد بن ناقیا ...) و جایی که می گوید: (قال الاستاذ الفاضل ابو القاسم عبد اللّه بن ناقیا ابن داود ...) مرقوم شده است.

و (صحّت) آن نام (عبد اللّه) را آنچه برخی از مورّخان بیان داشته اند تأیید می کند؛ مانند ابن النّجار که می گوید: (الحنفیّ المعروف بالبندار الشّاعر هکذا رأیت اسمه بخطّ یده و رأیت بخطّ عبد الوهّاب الانماطی اسمه عبد الباقی (: او حنفی و معروف به البندار شاعر است. و نام او را با خط خودش چنین دیدم، و به خطّ عبد الوهّاب الانماطی دیدم نام او عبد الباقی است)) وی (ابن النجّار) گفته است: (وجه صحیح در نام او همان است که با دست خودش نوشته است) (1).

و بتحقیق این اختلاف در نام وی، موجب شده برخی مورّخان دوبار از وی نام برند؛ یک بار در میان کسانی که نامشان (عبد اللّه) است، و یک بار در میان کسانی که نامشان (عبد الباقی) است.

ولادت

ابن ناقیا در نیمه ماه ذی القعده سال چهار صد و شانزده (416 ه) متولّد شد، و در (انباه الرّواه) است که از وی درباره تاریخ تولّدش سؤال شد، او گفت: (در نیمه ماه ذی القعده سال چهارصد و شانزده هجری.) (2) و هیچ یک از کسانی که شرح حال وی را نگاشته اند خلاف آن را نگفته اند. (3)7.

1- - کتاب میزان الاعتدال، ج 2، ص 533 (پاورقی)، لسان المیزان، ج 3، ص 384، الجواهر المضیّه، ج 1، ص 283، الوافی بالوفیات، برگ 89، ملاحظه شود.
2- - انباه الرّواه، ج 2، ص 156.
3- - کتاب وفیات الاعیان، ج 2، ص 285، هدیّه العارفین ج 1، ص 453، المنتظم، ج 9، ص 68، البدایه و النهایه، ج 12، ص 141 بغیه الوعاه، ج 2، ص 67، الجواهر المضیّه، ج 1، ص 284، الاعلام، ج 4، ص 267.