- اشاره 1
- باب 27 در بیان سکوت 1
- اشاره 3
- اشاره 4
- [قسمت اول] خلقت زبان 4
- سطح فوقانی زبان 5
- سطح تحتانی زبان 6
- اشاره 6
- کناره ها 6
- اسکلت استخوانی لیفی 7
- اشاره 7
- رأس 7
- قسمت دوم ساختمان زبان 7
- اشاره 7
- غشای میانی یا غشای زبانی 8
- عضلات زبان 8
- اشاره 8
- 1-زنخی زبانی 9
- 2-نیزه زبانی 10
- 5-حلقی زبانی 13
- 4-کامی زبانی 13
- 7-زبانی فوقانی 14
- 6-لوزه زبانی 14
- 8-زبانی تحتانی 15
- 9-عرضی 16
- اشاره 21
- منافع سکوت 26
- 1-راحتی در دنیا و آخرت 26
- اشاره 26
- 3-دوری از هوا 28
- 4-تربیت و ریاضت نفس 28
- 5-چشیدن شیرینی عبادت 29
- 6-عفت و مروت 30
- 7-حسن خلق 30
- سکوت و ضرورت آن 31
- سکوت اولیای خدا 33
- سبب هلاکت خلق 35
- شناخت معایب کلام 37
- اشاره 40
- حقیقت راحتی 42
- کوشش حق و تکاپوی باطل 43
- حرکت انسان در دنیا 46
- اشاره 46
- مسابقه در قرآن 48
- اشاره 51
- 1-راحتی در خاموشی 51
- راحتی مؤمن در دنیا 51
- اشاره 51
- 2-راحتی در خلوت 57
- 3-راحتی در گرسنگی 61
- وسایل امنیت 63
- قناعت 64
- اعتماد به خدا در کلام ابو ذر 65
- اشاره 65
- علل راحتی در دنیا 66
- اشاره 68
- اشاره 70
- قناعت 70
- خارکن و قناعت 72
- بازرگان و قناعت 72
- قناعت در کلام سعدی 72
- اشاره 72
- موسی و درویش 73
- قناعت در روایات 74
- اشاره 74
- ثروت واقعی انسان در کلام قرآن 77
- اشاره 83
- حقیقت حرص 85
- اشاره 85
- علت مؤاخذۀ مریض 85
- اشاره 88
- انسان و حرص 88
- تفسیر حرص 89
- اشاره 94
- حرص مذموم 94
- حرص مذموم در کلام نراقی 94
- حرص در روایات 97
- آفات حرص 103
- اشاره 105
- راه علاج حرص 105
- علاج حرص در کلام نراقی 106
- توکل بر خدا 113
- تقابل حرص و قناعت 114
- اشاره 116
- اشاره 118
- حقیقت زهد 118
- حد زهد در دنیا 122
- شناخت زهد 124
- نظر سالکان راه در مسئلۀ زهد 127
- اشاره 127
- زهد یا رهبانیت 129
- انبیای الهی و زهد 131
- سالکان راه با عظمت زهد 133
- از حجلۀ عروسی تا بستر شهادت 135
- شهدای کربلا،پیشوایان زاهدان تاریخ 155
- اشاره 160
- زهد در آیینۀ روایات 160
- زهد در کلام امام صادق علیه السلام 167
- زهد در کلام مجلسی رحمه الله 168
- ویژگیهای زهد 171
- ویژگیهای زاهد 173
- سراچۀ دنیا 175
- باب 32 در نکوهش دنیا 176
- اشاره 176
- حقیقت دنیا 178
- اشاره 178
- چهرۀ دنیا 179
- رابطۀ دنیایی در نهج البلاغه 181
- دنیا از دیدگاه قرآن 183
- دنیا از دیدگاه روایات 185
- اشاره 185
- دنیا از کلام امام علی علیه السلام 185
- دنیا در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله 188
- دنیا در کلام عیسی علیه السلام 190
- دنیا در کلام سلیمان علیه السلام 190
- دنیا از دیدگاه حکیمان و عارفان 192
- اشاره 192
- خودنمایی دنیا 197
- دوست نمایی دنیا 197
- خودآرایی دنیا 198
- حسابگری دنیا 199
- رسوایی دنیا 201
- جویندۀ دنیا 201
- مهمانی دنیا 202
- فراموشی آخرت در دنیا 203
- اشاره 206
- ثمرۀ دنیا طلبی 206
- دنیا در کلام عبد الرزاق لاهیجی 207
- حکایتی عجیب از دنیا 210
- نشانه های اهل دنیا و اهل آخرت 212
- دنیا از دیدگاه امیر المؤمنین علیه السلام 215
- اشاره 215
- دنیای اولیای خدا 218
- حکایتی عجیب از اوضاع و احوال دنیا 220
- اشاره 224
- حقیقت ورع 226
- ورع در آیینۀ روایات 230
- ورع ابن سیرین 237
- کسب آبرو به برکت ورع 238
- ورع شیخ جمال،چراغ هدایت مردم 241
- ورع نردبان ترقی میر داماد 243
- ورع از دیدگاه عارفان 245
- نصیحت عارفان به غافلان 247
- نیازهای صاحب ورع 251
- ریشۀ ورع 252
- 1-تداوم حسابرسی 252
- اشاره 252
- 2-صدق گفتار 253
- 3-صفای در معامله 254
- اشاره 254
- اخلاق عجیب ابو عثمان حیری 257
- 5-پرهیز از عوامل شک 259
- 6-پرهیز از برنامه های بی فایده 259
- 4-احتراز از شبهات 259
- 10-پرهیز از علوم ضالّه 260
- 8-پرهیز از سفسطه گران 260
- 9-پرهیز از افراد بی دین 260
- اشاره 262
- اوصاف عبرت پذیران 264
- اشاره 264
- حیات عبرت آموز اویس قرن 266
- عبرت در قرآن 271
- عبرت در نهج البلاغه 274
- عبرت در روایات 274
- اشاره 274
- خطبه 20 276
- خطبۀ 83 277
- خطبۀ 221 280
- ثمرۀ عبرت 286
- ریشۀ عبرت 287
- تاریخ آیینۀ عبرت 288
- اشاره 290
- نعمت های مادی 292
- اشاره 292
- نعمت های الهی 292
- نعمت های معنوی 294
- اشاره 296
- معرفت نفس 297
- حقیقت دل 297
- اشاره 297
- شهوت،عامل خراج 300
- تکلف در اعمال 305
- منفعت عظیم اهل شوق و محبت 307
- اشاره 307
- قضاوت سید علی شوشتری 308
- حالات سید احمد کربلایی 310
- نتیجۀ عمل با تکلّف 314
- برائت از تکلّف 315
- پنجاه صفت مؤمن 317
- اشاره 322
- نصایحی از حضرت امام صادق علیه السلام 322
- استقامت 322
- پرهیز از لباس رنگارنگ 323
- پرهیز از غذای زیاد 323
- مسکن لازم 323
- دوستی های ناپایدار 324
- فریفتگی مال 324
می دهد مگر زمانی که پروردگارم رحم کند؛زیرا پروردگارم بسیار آمرزنده و مهربان است.
سوم: هوای تن را و آنچه او خواهد و اندرین جهان هر که به راحت بود بدان جهان رنج برد چنان که گفت حق تعالی:
[ أَ رَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلٰهَهُ هَوٰاهُ ] (1).
آیا کسی که هوای [ نفسش ] را معبود خود گرفته دیدی ؟
چهارم: دنیا را و آنچه او خواهد دست بازداری که دنیا از تو خدمت خواهد و فراموشی آخرت خواهد،قوله تعالی:
[ فَأَمّٰا مَنْ طَغیٰ* وَ آثَرَ الْحَیٰاهَ الدُّنْیٰا* فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْویٰ ] (2).
و اما کسی که طغیان و سرکشی کرده*و زندگی دنیا را[ بر زندگی ابد و جاوید آخرت ] ترجیح داده،*پس بی تردید جایگاهش دوزخ است.
پس چون بندۀ عارف،این چیزها را از میان برداشت،حلاوت معرفت یافت، پس هر که با ابلیس صحبت کند از هاویه نرهد که با خداوند صحبت کند از این همه برهد.
نظر سالکان راه در مسئلۀ زهد
اشاره
در این مسئله بسیاری از حقیقت دانان و واقع بینان،نظریات پر ارزشی دارند، نقل نظر همۀ آنان از حوصلۀ این نوشتار بیرون است،تنها تلفیقی از نظریات غزالی
1- 1) -فرقان (25):43.
2- 2) -نازعات (79):37-39.