- باب 27 در بیان سکوت 1
- اشاره 1
- اشاره 3
- اشاره 4
- [قسمت اول] خلقت زبان 4
- سطح فوقانی زبان 5
- اشاره 6
- سطح تحتانی زبان 6
- کناره ها 6
- اشاره 7
- قسمت دوم ساختمان زبان 7
- اسکلت استخوانی لیفی 7
- اشاره 7
- رأس 7
- غشای میانی یا غشای زبانی 8
- عضلات زبان 8
- اشاره 8
- 1-زنخی زبانی 9
- 2-نیزه زبانی 10
- 4-کامی زبانی 13
- 5-حلقی زبانی 13
- 6-لوزه زبانی 14
- 7-زبانی فوقانی 14
- 8-زبانی تحتانی 15
- 9-عرضی 16
- اشاره 21
- 1-راحتی در دنیا و آخرت 26
- منافع سکوت 26
- اشاره 26
- 4-تربیت و ریاضت نفس 28
- 3-دوری از هوا 28
- 5-چشیدن شیرینی عبادت 29
- 6-عفت و مروت 30
- 7-حسن خلق 30
- سکوت و ضرورت آن 31
- سکوت اولیای خدا 33
- سبب هلاکت خلق 35
- شناخت معایب کلام 37
- اشاره 40
- حقیقت راحتی 42
- کوشش حق و تکاپوی باطل 43
- حرکت انسان در دنیا 46
- اشاره 46
- مسابقه در قرآن 48
- اشاره 51
- اشاره 51
- راحتی مؤمن در دنیا 51
- 1-راحتی در خاموشی 51
- 2-راحتی در خلوت 57
- 3-راحتی در گرسنگی 61
- وسایل امنیت 63
- قناعت 64
- اعتماد به خدا در کلام ابو ذر 65
- اشاره 65
- علل راحتی در دنیا 66
- اشاره 68
- قناعت 70
- اشاره 70
- خارکن و قناعت 72
- اشاره 72
- قناعت در کلام سعدی 72
- بازرگان و قناعت 72
- موسی و درویش 73
- قناعت در روایات 74
- اشاره 74
- ثروت واقعی انسان در کلام قرآن 77
- اشاره 83
- حقیقت حرص 85
- اشاره 85
- علت مؤاخذۀ مریض 85
- انسان و حرص 88
- اشاره 88
- تفسیر حرص 89
- حرص مذموم 94
- اشاره 94
- حرص مذموم در کلام نراقی 94
- حرص در روایات 97
- آفات حرص 103
- اشاره 105
- راه علاج حرص 105
- علاج حرص در کلام نراقی 106
- توکل بر خدا 113
- تقابل حرص و قناعت 114
- اشاره 116
- حقیقت زهد 118
- اشاره 118
- حد زهد در دنیا 122
- شناخت زهد 124
- اشاره 127
- نظر سالکان راه در مسئلۀ زهد 127
- زهد یا رهبانیت 129
- انبیای الهی و زهد 131
- سالکان راه با عظمت زهد 133
- از حجلۀ عروسی تا بستر شهادت 135
- شهدای کربلا،پیشوایان زاهدان تاریخ 155
- زهد در آیینۀ روایات 160
- اشاره 160
- زهد در کلام امام صادق علیه السلام 167
- زهد در کلام مجلسی رحمه الله 168
- ویژگیهای زهد 171
- ویژگیهای زاهد 173
- سراچۀ دنیا 175
- باب 32 در نکوهش دنیا 176
- اشاره 176
- حقیقت دنیا 178
- اشاره 178
- چهرۀ دنیا 179
- رابطۀ دنیایی در نهج البلاغه 181
- دنیا از دیدگاه قرآن 183
- اشاره 185
- دنیا از دیدگاه روایات 185
- دنیا از کلام امام علی علیه السلام 185
- دنیا در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله 188
- دنیا در کلام عیسی علیه السلام 190
- دنیا در کلام سلیمان علیه السلام 190
- دنیا از دیدگاه حکیمان و عارفان 192
- اشاره 192
- خودنمایی دنیا 197
- دوست نمایی دنیا 197
- خودآرایی دنیا 198
- حسابگری دنیا 199
- رسوایی دنیا 201
- جویندۀ دنیا 201
- مهمانی دنیا 202
- فراموشی آخرت در دنیا 203
- اشاره 206
- ثمرۀ دنیا طلبی 206
- دنیا در کلام عبد الرزاق لاهیجی 207
- حکایتی عجیب از دنیا 210
- نشانه های اهل دنیا و اهل آخرت 212
- دنیا از دیدگاه امیر المؤمنین علیه السلام 215
- اشاره 215
- دنیای اولیای خدا 218
- حکایتی عجیب از اوضاع و احوال دنیا 220
- اشاره 224
- حقیقت ورع 226
- ورع در آیینۀ روایات 230
- ورع ابن سیرین 237
- کسب آبرو به برکت ورع 238
- ورع شیخ جمال،چراغ هدایت مردم 241
- ورع نردبان ترقی میر داماد 243
- ورع از دیدگاه عارفان 245
- نصیحت عارفان به غافلان 247
- نیازهای صاحب ورع 251
- ریشۀ ورع 252
- اشاره 252
- 1-تداوم حسابرسی 252
- 2-صدق گفتار 253
- 3-صفای در معامله 254
- اشاره 254
- اخلاق عجیب ابو عثمان حیری 257
- 5-پرهیز از عوامل شک 259
- 4-احتراز از شبهات 259
- 6-پرهیز از برنامه های بی فایده 259
- 10-پرهیز از علوم ضالّه 260
- 9-پرهیز از افراد بی دین 260
- 8-پرهیز از سفسطه گران 260
- اشاره 262
- اشاره 264
- اوصاف عبرت پذیران 264
- حیات عبرت آموز اویس قرن 266
- عبرت در قرآن 271
- اشاره 274
- عبرت در نهج البلاغه 274
- عبرت در روایات 274
- خطبه 20 276
- خطبۀ 83 277
- خطبۀ 221 280
- ثمرۀ عبرت 286
- ریشۀ عبرت 287
- تاریخ آیینۀ عبرت 288
- اشاره 290
- نعمت های مادی 292
- نعمت های الهی 292
- اشاره 292
- نعمت های معنوی 294
- اشاره 296
- معرفت نفس 297
- اشاره 297
- حقیقت دل 297
- شهوت،عامل خراج 300
- تکلف در اعمال 305
- اشاره 307
- منفعت عظیم اهل شوق و محبت 307
- قضاوت سید علی شوشتری 308
- حالات سید احمد کربلایی 310
- نتیجۀ عمل با تکلّف 314
- برائت از تکلّف 315
- پنجاه صفت مؤمن 317
- نصایحی از حضرت امام صادق علیه السلام 322
- استقامت 322
- اشاره 322
- پرهیز از غذای زیاد 323
- پرهیز از لباس رنگارنگ 323
- مسکن لازم 323
- فریفتگی مال 324
- دوستی های ناپایدار 324
[ وَ أصْلُ الْوَرَعِ دَوامُ الْمُحاسَبَهِ،وَ صِدْقُ الْمُقاوَلَهِ،وَ صَفاءُ الْمُعامَلَهِ،وَ الْخُروُجُ عَنْ کُلِّ شُبْهَهٍ،وَ رَفْضُ کُلِّ ریبَهٍ،وَ مُفارَقَهُ جَمیعِ ما لا یَعْنیهِ،وَ تَرْکُ فَتْحِ أبْوابٍ لا یَدْری کَیْفَ یُغْلِقُها،وَ لا یُجالِسَ مَنْ یُشْکِلُ عَلَیْهِ الْواضِحُ،وَ لا یُصاحِبَ مُسْتَخِفَّ الدّینِ،وَ لا یُعارِضَ مِنَ الْعِلْمِ ما لا یَحْتَمِلُ قَلْبُهُ،وَ لا یَتَفَهَّمَهُ مَنْ قابَلَهُ،وَ یَقْطَعَ مَنْ یَقْطَعُ عَنِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ]
ریشۀ ورع
اشاره
امام صادق علیه السلام در این جملات حکیمانه،ریشه و بنیان ورع را بیان می کند و می فرماید:
1-تداوم حسابرسی
تداوم حسابرسی و حساب کشی از نفس که در گذشته چه کرده و در آینده می خواهد چه کند و فعلاً آراسته به کدام یک از حقایق و یا آلوده به کدام یک از رذائل است،اصل و ریشۀ ورع است.
اگر کسی در مقام محاسبۀ نفس نباشد،به فرمودۀ اولیای الهی،نفس او هم چون حیوان چموش و سرکش خواهد شد که وی را به هر فساد و افسادی خواهد کشید و تا راکب خود را در آتش دوزخ نیفکند آرام نخواهد گرفت.