- باب 36 در نکوهش غرور 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- صفت غرور 2
- امنیت در برابر غرور 6
- غرور در قرآن 10
- اشاره 14
- معارف الهی و مسئلۀ غرور 14
- اشاره 18
- غرور معصیت کاران 18
- امید صحیح 19
- امید شیطانی 20
- اشاره 23
- تجلّی عنایت حق به وقت سلوک سالک 23
- سلوک حقیقی 23
- اشاره 27
- غفلت،ریشۀ امراض روحی 27
- غفلت عالم 29
- کلام امیر المؤمنین علیه السلام دربارۀ عالمان غافل 31
- اشاره 39
- غرور،حجابی بین انسان و حقایق 39
- عبرت از منصور دوانیقی 41
- اشاره 46
- باب 37 در صفت منافق 46
- نفاق و منافق 49
- منافق در قرآن 50
- طریق تصفیۀ وجود و تجلیۀ روح 53
- نشانه های منافق 66
- وصف منافقان در قرآن 69
- وصف منافقان در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله 71
- اشاره 72
- باب 38 در بیان عقل و هوی 72
- 1-حق گو و حق پذیر 74
- اشاره 74
- اشاره 74
- صفات عاقل 74
- سخن حق در کلام حق 75
- کفر به طاغوت 75
- آراستگی به تقوا 77
- تبعیت از انبیا و امامان علیهم السلام 77
- امر به معروف و نهی از منکر 78
- هجرت و جهاد 79
- احسان به پدر و مادر 79
- تسلیم فرهنگ حق 80
- صبر و نماز 80
- وسیلۀ فلاح 81
- صداقت،عامل منفعت 81
- حیات دنیا و آخرت 82
- اعمال انسان در قیامت 83
- اشاره 84
- حقیقت انصاف 84
- 2- انصاف 84
- انصاف در روایات 84
- اشاره 84
- انصاف عدیّ بن حاتم 86
- قاضی محکمه و انصاف 87
- 3-مقاومت عاقل در برابر باطل 89
- اشاره 89
- مقاومت ابن سکّیت در برابر باطل 89
- افشاگری شجاعانۀ طرمّاح علیه باطل 91
- نشانه های عاقل 100
- اشاره 100
- شکوۀ کارل از بی معرفتی انسان 101
- هوا،دشمن عقل 105
- اشاره 105
- عوامل پیدایش هوای نفس 105
- اشاره 106
- چهره های درخشان مبارزه با هوای نفس 106
- آخوند ملا ابراهیم نجم آبادی 107
- جهانگیرخان قشقایی،اعجوبۀ مبارزه با نفس 108
- برهان الحق آقای شیخ مرتضی طالقانی 113
- حکیم بزرگ حاج ملّا هادی سبزواری 116
- حاجی سبزواری و ناصر الدین شاه 122
- مقام بی بدیل ابن ابی عمیر 124
- میرزا حسن کرمانشاهی و طلبۀ شاهرودی 127
- سید الحکما آقا میرزا ابوالحسن جلوه 130
- آقا محمد رضا اصفهانی 131
- باب 39 در بیان وسوسه 134
- اشاره 134
- وسوسه و وسوسه گران 137
- اشاره 140
- تفسیر«الفلق» 140
- تفسیری بر دو سورۀ فلق و ناس 140
- تفسیر«ما خَلَق» 141
- تفسیر«غٰاسِق اذا وَقَبَ» 142
- تفسیر«النفاثات فی العقد» 144
- توطئۀ استعمارگران 145
- تفسیر«حاسد» 157
- اشاره 158
- تفسیر سورۀ ناس 158
- تفسیر«الوسواس الخناس» 159
- خواطر و وساوس 162
- وسوسۀ شیطان 165
- اشاره 166
- ابلیس،دشمن آدمیت 166
- وسوسۀ شیطان در انفاق 167
- اشاره 167
- فقر و فحشا 169
- بردۀ شیطان 171
- پیروی از شیطان 173
- شیطان از دیدگاه امام علی علیه السلام 175
- اشاره 175
- سلطۀ شیطان 176
- دوام مراقبت 183
- اشاره 183
- اشاره 183
- راه های خلاصی از شیطان 183
- درجات مراقبت 184
- شیطان،دشمن مراقبت 186
- استقامت بر عبادت 188
- اشاره 188
- درجات استقامت 190
- عبرت از شیطان 193
- تمسک به ریسمان الهی 194
- اشاره 196
- باب 40 در بیان عجب 196
- اشاره 198
- عجب و آثار آن 198
- عجب موجب جدایی از اولیای الهی 199
- فرار از عجب با یاد خدا 200
- عجب در روایات 202
- اشاره 202
- عیسی و شخصی معجب 204
- عُجب،مرضی خطرناک 207
- گفتار ملا عبد الرّزاق لاهیجی در مسئلۀ عجب 210
- نتیجۀ عجب 218
- اشاره 222
- باب 41 در آداب خوردن 222
- غذا و شرایط ظاهری و باطنی آن 224
- اشاره 224
- اشاره 226
- آداب غذا خوردن 226
- دوازده خصلت در سفرۀ غذا 227
- معرفت به غذا در قرآن 228
- اشاره 228
- تأثیر غذا بر جوارح و جوانح 229
- خوراک اندازه 233
- آثار کم خوری 238
- خطرات پرخوری 242
- انواع غذاها 244
- اشاره 244
- پرخوری و گرسنگی 245
- باب 42 در فرو پوشیدن چشم 247
- اشاره 247
- چشم یا جلوه ای از عظمت قدرت حق 251
- اشاره 251
- لایه های شبکیه 256
- اشاره 258
- مسئله نظر در قرآن 258
- چشم انداختن به نعمت های حق 261
- اشاره 261
- رشد و نمو گیاهان 262
- نظر دانه های انار 265
- نظر به نطفۀ آدمی 267
- نظر به گذشتگان 268
- چشم،از دیدگاه روایات 269
- بینادل نابینا 274
- چشم پوشی از حرام 278
- باب 43 در آداب راه رفتن 281
- اشاره 281
- مشی الهی 283
- اشاره 287
- تفکر در عجایب صنع 287
- برنامۀ الهی در شیوۀ مشی 287
- اشاره 287
- آب،مادۀ حیات 288
- قلب،علّت تداوم حیات 291
- حقایقی از موجودات زنده 293
- صوت حیوانات 293
- یاد خدا در مشی 300
- صحبت کردن در مشی 301
- رضای حق در مشی 303
- باب 44 در آداب خواب 304
- اشاره 304
- خواب عبادت کنندگان 307
- اشاره 309
- چهرۀ الهی متعبّدان 309
- اشاره 310
- مجاهدت با نفس 310
- فواید مجاهدت 313
- بندگی واقعی 314
- خواب برای تمدّد اعصاب 318
- خواب،برادر مرگ 319
- خواب غافلان 321
- خواب سالم 322
- اشاره 324
- باب 45 در آداب معاشرت 324
- آفاتِ خواب زیاد 324
- حقیقت معاشرت 326
- اشاره 327
- دوستان حقیقی 327
- 1-خداوند متعال 328
- اشاره 328
- محبت های الهی به بندگان 332
- اهل خیر در حدیث معراج 335
- 2-انبیا 337
- انبیا،برادران حقیقی انسان 337
- اشاره 337
- انسان در کلام نراقی 339
- داستان هایی از انبیای الهی 341
- حکایات ذو القرنین 342
- عفو یوسف 344
- صبر ایوب 345
- شعیب و اهل مدین 346
- وصایای موسی 347
- حشمت سلیمان و جلال او 351
- خصلت های مسلمان در معاشرت 351
- 3-ائمه طاهرین علیهم السلام 355
- 4-عارفان،حکیمان،مؤمنان 355
- واقعیت هایی از آفرینش 356
- اشاره 356
- هدف اقصای خلقت 360
- نشانه های آدمیت 362
- اشاره 362
- شرف و کرامت آدمیان 362
- نصایح بزرگان 363
- اشاره 363
- نصیحتی از ابو ذر 364
- نصیحتی از ابن عباس 365
- معاشرت با مردم 368
- معاشرت در قرآن 369
- معاشرت در روایات 371
- اشاره 371
- معاشرت در کلام عیسی 374
- معاشرت در کلام امام سجاد علیه السلام 374
- معاشرت در کلام امام باقر علیه السلام 375
- معاشرت در کلام امام صادق علیه السلام 376
- معاشران ناباب 377
- محور معاشرت 380
باب 36 در نکوهش غرور
اشاره
قالَ الصّادِقُ علیه السلام:
ألْمَغْرُورُ فِی الدُّنْیٰا مِسْکینٌ وَفِی الآخِرَهِ مَغْبُونٌ،لِأنَّهُ بٰاعَ الأفْضَلَ بِالأدْنیٰ.
وَ لا تَعْجَبْ مِنْ نَفْسِکَ فَرُبَّمٰا اغْتَرَرْتَ بِمٰالِکَ وَ صِحَّهِ جِسْمِکَ انْ لَعَلَّکَ تَبْقی.
وَ رُبَّمٰا اغْترَرْتَ بِطُولِ عُمْرِکَ وَ اوْلادِکَ وَ اصْحٰابِکَ لَعَلَّکَ تَنْجُو بِهِمْ.
وَ رُبَّمَا اغْتَرَرْتَ بِحالِکَ وَ مُنْیَتِکَ وَ اصابَتِکَ مَأمُولَکَ وَ هَواکَ وَ ظَنَنْتَ انَّکَ صٰادِقٌ وَ مُصیبٌ.
وَ رُبَّمَا اغْتَرَرْتَ بِمٰا تَرِی الْخَلْقَ مِنَ النَّدَمِ عَلیٰ تَقْصیرِکَ فِی الْعِبٰادَهِ وَ لَعَلَّ اللّهَ تَعٰالیٰ یَعْلَمُ مِنْ قَلْبِکَ بِخِلٰافِ ذٰلِکَ.
وَ رُبَّمٰا اقَمْتَ نَفْسَکَ عَلَی الْعِبٰادَهِ مُتَکَلِّفاً وَ اللّهُ یُریدُ الْاِخْلٰاصَ.وَ رُبَّمَا افْتَخَرْتَ بِعِلْمِکَ وَ نَسَبِکَ وَ انْتَ غٰافِلٌ عَنْ مُضْمَراتِ ما فی غَیْبِ اللّهِ.وَ رُبَّمَا تَدْعُو اللّهَ وَ انْتَ تَدْعُو سِواهُ.
وَ رُبَّمَا حَسِبْتَ انَّکَ ناصِحٌ لِلْخَلْقِ وَ انْتَ تُریدُهُمْ لِنَفْسِکَ انْ یَمیلُوا الَیْکَ.
وَ رُبَّمَا ذَمَمْتَ نَفْسَکَ وَ انْتَ تَمْدَحُهٰا عَلَی الْحَقیقَهِ.
وَ اعْلَمْ انَّکَ لَنْ تَخْرُجَ مِنْ ظُلُمٰاتِ الْغُرُورِ وَ التَّمَنّی الّا بِصِدْقِ الْاِنابَهِ الَی اللّهِ تَعٰالیٰ وَ الْاِخْبٰاتِ لَهُ وَ مَعْرِفَهِ عُیُوبِ احْوٰالِکَ مِنْ حَیْثُ لٰا یُوافِقُ الْعَقْلَ وَ الْعِلْمَ، وَ لا یَحْتَمِلُهُ الدّینُ وَ الشَّریعَهُ وَ سُنَنُ الْقُدْوَهِ وَ أَئِمَّهِ الْهُدیٰ وَ انْ کُنْتَ رٰاضِیاً بِمٰا انْتَ فیهِ فَمٰا احَدٌ اشْقیٰ بِعِلْمِهِ مِنْکَ وَ اضْیَعَ عُمْراً وَ اوْرَثَ حَسْرَهً یَوْمَ الْقِیٰامَهِ.