عرفان اسلامی جلد 9 صفحه 139

و شوق به گناه و غفلت از علم حق را در وجود انسان شدیدتر می کند.

شارع تمام واقعیت های الهی و انسانی وجود مقدس حضرت حق،انسان را از وساوس شیاطین برحذر داشته و دستور می دهد در این زمینه به حضرت اللّه پناه ببرند.

جوهر نفس و قلب انسان به مقتضای«کُلُّ مَوْلوُدٍ یُولَدُ عَلَی الْفِطْرَهِ» (1)پاک و صاف است و در این لوحه صاف و لطیف از دو طرف فعالیت و نفوذ و تصرفاتی به عمل می آید،از طرف جنود الهی رحمانی الهامات توأم با خیر و صلاح و سعادت و از طرف جنود ابلیسی شیطانی وسوسه های گمراه کننده و وحی های انحراف آور عرضه می شود.

جنود الهی از عالم ملکوت و جبروت برمی خیزند،چنان که جنود شیطانی از عالم ملک و طبیعت روی کار آیند،پس انسان را دو وجهه هست:یک روی به جانب عقل و ملکوت و یک روی به جانب ملک و طبیعت و به هر طرف که متمایل گشته و روی نمود،در تحت حکومت و تصرف و نفوذ جنود آن سرزمین واقع خواهد شد و یگانه برنامه تمام و کامل،سیر به سوی جهان ملکوت و روحانیت به وسیله همان آداب و احکام و اوامر و نواهی دینی است،چنانکه تنها علامت ارتجاع و برگشت به سوی طبیعت و شیطنت ترک دستورهای الهی و مخالفت با تکالیف دینی است.

ترک واجبات و آلوده شدن به محرمات زمینۀ خطرناکی برای تأثیر تبلیغ و وسوسه های شیاطین است و ذکر خدا و ادای واجبات و ترک محرمات حصار عجیبی برای دفع شرور و فتن و اثرات تبلیغ سوء و وسوسه های خنّاسان است.