نظامنامه حکومت‌ صفحه 12

مالك مرقوم داشته است. و به صورت منشوري جاودانه و انساني و انسانساز در تاريخ و فرهنگ اسامي، با گذشت قرنها از صدور آن، بي نظير و بي بديل باقي مانده است.

اين فرمان فشرده‌اي از نظريات و افكار و انديشه‌هاي جهانتاب علي عليه‌السلام، به چنان صورت دقيق و عميقي بيان گرديده است كه ميتوان در آن، تكليف تمامي افراد بشر، چه به عنوان يك بنده و مخلوق در برابر آفريدگار جهان و يا يك انسان در جامعه و يا به عنوان حاكمي كه مسئول اجراي احكام است و يا به عنوان فردي كه در سايه حمايت قوانين نجاتبخش اسلام زندگي مي‌كند بروشني بدست آورد. بي ترديد هر گاه بدرستي و به طول كامل اجرا شود، نه تنها ضامن ايجاد و حفظ عدالت اجتماعي و امنيت زندگي و آرامش خاطر و آسايش مردم جامعه است، بلكه بالاتر از آن، عامل مهمي است كه در جامعه انساني، زمينه‌هاي مساعدي را ايجاد مي‌كند تا تمام افراد اجتماع، با علم و آگاهي و درك و ايمان، به خود سازي اسلامي بپردازند و چنان خود را از رذايل و مفاسد پيراسته گردانند كه همگي به صورت بندگاني مومن و صالح براي خدا در آينده و راه نجات و رستگاري را طي كنند. با مروري گذار بر سر فصلهاي فرمان تاريخي امام علي عليه‌السلام اين واقعيت بيشتر آشكار ميگردد:

1- شخصيت واليان و شرايط انتخاب ايشان.

2- لزوم استقلال دادگاه و دادرس.

3- راه حل در اختلاف حكمي بين دادرسان.

4- راه اصلاح ماموران دولت.

5- آموزش ماموران دولت و برنامه‌ريزي.

6- سازمانهاي اداري و طبقه بندي مشاغل دولتي.

7- طبقه‌بندي افراد جامعه از نظر وظايفي كه دارند و ويژگيهاي هر طبقه.

8- فرماندهان و افراد ارتش.

9- تاثير ايمان و خداشناسي در پرورش روح سلحشوري.