- مقدمه 1
- اشاره 2
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان 2
- 1- باب ثواب الموحدین و العارفین 2
- حدیث 1 3
- حدیث 2 3
- حدیث 3 4
- حدیث 4 5
- حدیث 5 6
- حدیث 6 7
- حدیث 8 8
- حدیث 7 8
- حدیث 9 9
- حدیث 10 10
- حدیث 11 10
- حدیث 12 11
- حدیث 13 11
- حدیث 15 12
- حدیث 14 12
- حدیث 16 13
- حدیث 17 14
- حدیث 19 15
- حدیث 18 15
- حدیث 20 15
- حدیث 21 16
- حدیث 22 17
- حدیث 23 19
- حدیث 24 20
- حدیث 25 22
- حدیث 26 24
- حدیث 27 25
- حدیث 28 25
- حدیث 29 26
- حدیث 30 27
- حدیث 31 28
- حدیث 32 30
- حدیث 33 30
- حدیث 35 31
- حدیث 34 31
- 2- باب التوحید و نفی التشبیه 32
- حدیث 1 32
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات 32
- حدیث 2 38
- حدیث 3 48
- حدیث 4 53
- حدیث 5 55
- حدیث 6 57
- حدیث 7 57
- حدیث 9 58
- حدیث 8 58
- حدیث 11 60
- حدیث 10 60
- حدیث 12 61
- حدیث 13 62
- حدیث 14 71
- حدیث 15 73
- حدیث 16 75
- حدیث 17 77
- حدیث 18 79
- حدیث 19 86
- حدیث 20 87
- حدیث 21 90
- حدیث 22 91
- حدیث 23 92
- حدیث 24 93
- حدیث 25 93
- حدیث 26 94
- حدیث 27 99
- حدیث 28 102
- حدیث 29 104
- حدیث 30 105
- حدیث 31 106
- حدیث 32 106
- حدیث 33 108
- حدیث 34 109
- حدیث 35 112
- حدیث 36 113
- حدیث 37 115
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد 117
- حدیث 1 117
- 3- باب معنی الواحد و التوحید و الموحد 117
- حدیث 2 118
- حدیث 3 119
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبه الرب نیز میگویند 124
- حدیث 1 124
- حدیث 2 126
- حدیث 3 128
- حدیث 4 129
- حدیث 6 131
- حدیث 8 133
- حدیث 7 133
- حدیث 9 134
- حدیث 10 135
- حدیث 11 135
- حدیث 12 136
- حدیث 14 137
- حدیث 13 137
- حدیث 15 138
- حدیث 2 139
- حدیث 1 139
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل 139
- حدیث 3 140
- حدیث 1 141
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست. 141
- 6- باب أنه عز و جل لیس بجسم و لا صوره 141
- حدیث 3 142
- حدیث 2 142
- حدیث 4 143
- حدیث 5 144
- حدیث 7 145
- حدیث 6 145
- حدیث 8 147
- حدیث 9 148
- حدیث 10 148
- حدیث 11 149
- حدیث 13 150
- حدیث 12 150
- حدیث 14 151
- حدیث 15 152
- حدیث 16 154
- حدیث 18 154
- حدیث 17 154
- حدیث 19 155
- حدیث 20 156
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست 157
- حدیث 1 157
- 7- باب أنه تبارک و تعالی شی ء 157
- حدیث 2 158
- حدیث 3 159
- حدیث 4 160
- حدیث 5 161
- حدیث 6 161
- حدیث 7 162
- حدیث 8 163
- حدیث 2 164
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده 164
- حدیث 1 164
- حدیث 3 165
- حدیث 5 166
- حدیث 4 166
- حدیث 6 167
- حدیث 7 168
- حدیث 8 169
- حدیث 9 171
- حدیث 10 173
- حدیث 11 174
- حدیث 13 175
- حدیث 12 175
- حدیث 14 178
- حدیث 15 179
- حدیث 17 180
- حدیث 16 180
- حدیث 19 181
- حدیث 18 181
- حدیث 20 182
- حدیث 21 183
- حدیث 22 185
- حدیث 24 189
- حدیث 23 189
- حدیث 1 191
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است 191
- حدیث 2 194
- حدیث 3 195
- حدیث 4 196
- حدیث 6 199
- حدیث 5 199
- حدیث 7 200
- حدیث 8 201
- حدیث 9 204
- حدیث 10 204
- حدیث 11 205
- حدیث 12 205
- حدیث 13 207
- حدیث 14 208
- حدیث 15 210
- حدیث 16 211
- حدیث 2 214
- حدیث 1 214
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است 214
- حدیث 4 215
- حدیث 3 215
- حدیث 5 217
- حدیث 6 217
- حدیث 7 218
- حدیث 8 219
- حدیث 9 220
- حدیث 13 222
- حدیث 11 222
- حدیث 12 222
- حدیث 14 223
- حدیث 15 224
- حدیث 16 224
- اشاره 225
- حدیث 1 225
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال 225
- حدیث 3 227
- حدیث 2 227
- حدیث 4 228
- حدیث 5 229
- حدیث 6 230
- حدیث 7 233
- حدیث 8 235
- حدیث 9 236
- حدیث 10 237
- حدیث 11 238
- حدیث 13 239
- حدیث 12 239
- حدیث 14 240
- حدیث 15 241
- حدیث 16 242
- حدیث 17 242
- حدیث 18 243
- حدیث 19 244
- حدیث 1 246
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ 246
- اشاره 246
- حدیث 3 248
- حدیث 2 248
- حدیث 6 249
- حدیث 4 249
- حدیث 5 249
- حدیث 7 252
- حدیث 8 253
- حدیث 9 254
- حدیث 10 255
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ: 256
- 13- باب تفسیر قول الله عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَ 256
- حدیث 11 256
- اشاره 256
- حدیث 1 257
- حدیث 2 258
- حدیث 1 260
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ 260
- اشاره 260
- حدیث 2 261
- حدیث 3 262
- 15- باب تفسیر قول الله عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إلی آخر الآیه 263
- اشاره 263
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 263
- حدیث 1 264
- حدیث 2 266
- حدیث 3 266
- حدیث 4 268
- حدیث 5 270
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ 271
- حدیث 1 271
- اشاره 271
- 17- باب تفسیر قوله عز و جل وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- اشاره 273
- حدیث 1 273
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 2 275
- حدیث 1 276
- اشاره 276
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ 276
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا 277
- اشاره 277
- حدیث 1 277
- 21- باب تفسیر قوله عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ و قوله عز و جل اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ و قوله عز و جل وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و قوله عز و جل یُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ 278
- اشاره 278
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ 278
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ 278
- حدیث 1 278
- اشاره 278
- حدیث 1 279
- 22- باب معنی جَنْبِ اللَّهِ عز و جل 280
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب می آید. 280
- حدیث 1 280
- حدیث 2 282
- اشاره 283
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه 283
- حدیث 1 283
- 23- باب معنی الحجزه 283
- حدیث 2 284
- حدیث 3 284
- حدیث 1 286
- 24- باب معنی العین و الأذن و اللسان 286
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا 286
- حدیث 4 286
- اشاره 287
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- 25- باب معنی قوله عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- حدیث 1 288
- حدیث 1 289
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او 289
- 26- باب معنی رضاه عز و جل و سخطه 289
- حدیث 2 289
- حدیث 2 291
- حدیث 3 293
- 27- باب معنی قوله عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 4 294
- اشاره 294
- حدیث 1 295
- حدیث 2 296
- حدیث 3 297
- حدیث 5 298
- حدیث 4 298
- حدیث 6 299
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا 300
- حدیث 2 300
- حدیث 1 300
- حدیث 3 303
- حدیث 5 304
- حدیث 4 304
- حدیث 6 305
- حدیث 7 306
- حدیث 8 307
- حدیث 10 309
- حدیث 9 309
- حدیث 11 310
- حدیث 12 311
- حدیث 13 312
- حدیث 14 314
- حدیث 15 314
- حدیث 16 316
- حدیث 17 317
- حدیث 18 317
- حدیث 19 319
- حدیث 20 319
- حدیث 21 320
- حدیث 22 321
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان 322
- حدیث 1 322
- حدیث 2 324
- حدیث 3 331
- حدیث 4 334
- حدیث 5 335
- حدیث 6 335
- حدیث 7 336
- حدیث 8 339
- حدیث 9 340
- حدیث 10 402
- حدیث 11 403
- حدیث 12 406
- حدیث 13 407
- حدیث 14 409
- حدیث 1 414
- «باب سی ام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است 414
- حدیث 2 414
- حدیث 4 415
- حدیث 3 415
- حدیث 5 417
- حدیث 6 417
- حدیث 7 422
- حدیث 2 427
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) 427
- حدیث 1 427
- حدیث 3 428
- حدیث 4 429
- حدیث 5 429
- اشاره 432
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم 432
- حدیث 1 432
- حدیث 2 435
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف 438
- اشاره 438
- حدیث 1 438
- حدیث 2 440
- حدیث 1 442
- اشاره 442
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه. 442
- اشاره 449
- حدیث 2 449
- حدیث 1 449
- 35- باب تفسیر الهدی و الضلاله و التوفیق و الخذلان من الله تعالی 449
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی 449
- حدیث 2 452
- حدیث 3 452
- حدیث 4 453
- اشاره 454
- حدیث 1 454
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه 454
- حدیث 2 463
- حدیث 3 463
- حدیث 4 467
- حدیث 5 469
- حدیث 6 485
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری 486
- حدیث 1 486
- اشاره 486
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل 492
- حدیث 1 492
- اشاره 492
- حدیث 2 495
- حدیث 3 496
- حدیث 4 498
- حدیث 6 501
- حدیث 5 501
- حدیث 7 502
- حدیث 8 504
- حدیث 9 504
- حدیث 10 505
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی 507
- حدیث 11 507
- 39- باب لطف الله تبارک و تعالی 507
- حدیث 1 507
- حدیث 1 508
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است 508
- 40- باب أدنی ما یجزئ من معرفه التوحید 508
- حدیث 2 509
- حدیث 4 511
- حدیث 3 511
- حدیث 5 512
- حدیث 1 513
- 41- باب أنه عز و جل لا یعرف إلا به 513
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش. 513
- حدیث 2 514
- حدیث 3 515
- حدیث 4 516
- حدیث 5 518
- حدیث 6 518
- حدیث 7 519
- حدیث 8 520
- حدیث 9 521
- حدیث 10 522
- حدیث 1 526
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم 526
- اشاره 526
- حدیث 2 528
- حدیث 3 528
- حدیث 4 529
- حدیث 5 532
- حدیث 6 533
- حدیث 7 539
- حدیث 1 546
- اشاره 546
- حدیث 1 553
- باب چهل و پنجم در بیان معنی سبحان اللَّه 557
- حدیث 1 557
- حدیث 2 558
- حدیث 1 559
- حدیث 2 559
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی اللَّه اکبر 559
- 47- باب معنی الأول و الآخر 560
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی اول و آخر 560
- حدیث 1 560
- حدیث 2 561
- 48- باب معنی قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- «باب چهل و هشتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 1 562
- حدیث 2 563
- حدیث 3 563
- حدیث 4 566
- حدیث 5 566
- حدیث 6 567
- حدیث 8 567
- حدیث 7 567
- حدیث 1 569
- «باب چهل و نهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل 569
- اشاره 569
- حدیث 2 571
- «باب پنجاهم» در بیان عرش و صفات آن 573
- حدیث 1 573
- «باب پنجاه و یکم» 578
- اشاره 578
- حدیث 1 579
- اشاره 582
- حدیث 2 582
- «باب پنجاه ودوم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض 582
- حدیث 1 582
- حدیث 4 583
- حدیث 3 583
- حدیث 5 584
- اشاره 585
- باب پنجاه و سوم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید 585
- 53- باب فطره الله عز و جل الخلق علی التوحید 585
- حدیث 2 585
- حدیث 1 585
- حدیث 3 586
- حدیث 4 587
- حدیث 5 587
- حدیث 6 587
- حدیث 8 588
- حدیث 7 588
- حدیث 9 589
- حدیث 10 591
- 54- باب البداء 591
- اشاره 591
- «باب پنجاه و چهارم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست 591
- حدیث 1 592
حدیث 7
7- حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِیمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ یُونُسَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ(1) عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَتْ أَسْمَاؤُهُ وَ تَعَالَی فِی عُلُوِّ کُنْهِهِ أَحَدٌ تَوَحَّدَ بِالتَّوْحِیدِ فِی تَوْحِیدِهِ ثُمَّ أَجْرَاهُ عَلَی خَلْقِهِ فَهُوَ أَحَدٌ صَمَدٌ مَلِکٌ قُدُّوسٌ یَعْبُدُهُ کُلُّ شَیْ ءٍ وَ یَصْمِدُ إِلَیْهِ وَ فَوْقَ الَّذِی عَسَیْنَا أَنْ نَبْلُغَ رَبَّنَا- وَسِعَ رَبُّنَا کُلَّ شَیْ ءٍ عِلْماً.
ترجمه:
حدیث کرد ما را حسین بن احمد بن ادریس «رضی» گفت که حدیث کرد مرا پدرم گفت که حدیث کرد ما را ابراهیم بن هاشم از محمد بن اسماعیل بن بزیع از یونس از ابو الحسن از جابر که گفت حضرت باقر (ع) فرمود که خدای عز و جل نامهایش مبارک بوده و در علو کنه خویش برتری داشته یگانه ایست که در توحیدش بیگانگی متوحد شده بعد از آن آن را بر خلقش جاری گردانیده پس او یگانه ایست پناه نیازمندان و پادشاهی بغایت پاکیزه که هر چیزی او را می پرستد و بسوی او قصد میکند و بالاتر است از آنچه ما شاید بآن برسیم و پروردگار ما هر چیزی را فرو گرفته از روی علم.