- مقدمه 1
- اشاره 2
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان 2
- 1- باب ثواب الموحدین و العارفین 2
- حدیث 1 3
- حدیث 2 3
- حدیث 3 4
- حدیث 4 5
- حدیث 5 6
- حدیث 6 7
- حدیث 7 8
- حدیث 8 8
- حدیث 9 9
- حدیث 10 10
- حدیث 11 10
- حدیث 12 11
- حدیث 13 11
- حدیث 14 12
- حدیث 15 12
- حدیث 16 13
- حدیث 17 14
- حدیث 18 15
- حدیث 19 15
- حدیث 20 15
- حدیث 21 16
- حدیث 22 17
- حدیث 23 19
- حدیث 24 20
- حدیث 25 22
- حدیث 26 24
- حدیث 28 25
- حدیث 27 25
- حدیث 29 26
- حدیث 30 27
- حدیث 31 28
- حدیث 33 30
- حدیث 32 30
- حدیث 34 31
- حدیث 35 31
- 2- باب التوحید و نفی التشبیه 32
- حدیث 1 32
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات 32
- حدیث 2 38
- حدیث 3 48
- حدیث 4 53
- حدیث 5 55
- حدیث 7 57
- حدیث 6 57
- حدیث 8 58
- حدیث 9 58
- حدیث 10 60
- حدیث 11 60
- حدیث 12 61
- حدیث 13 62
- حدیث 14 71
- حدیث 15 73
- حدیث 16 75
- حدیث 17 77
- حدیث 18 79
- حدیث 19 86
- حدیث 20 87
- حدیث 21 90
- حدیث 22 91
- حدیث 23 92
- حدیث 24 93
- حدیث 25 93
- حدیث 26 94
- حدیث 27 99
- حدیث 28 102
- حدیث 29 104
- حدیث 30 105
- حدیث 32 106
- حدیث 31 106
- حدیث 33 108
- حدیث 34 109
- حدیث 35 112
- حدیث 36 113
- حدیث 37 115
- حدیث 1 117
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد 117
- 3- باب معنی الواحد و التوحید و الموحد 117
- حدیث 2 118
- حدیث 3 119
- حدیث 1 124
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبه الرب نیز میگویند 124
- حدیث 2 126
- حدیث 3 128
- حدیث 4 129
- حدیث 6 131
- حدیث 8 133
- حدیث 7 133
- حدیث 9 134
- حدیث 10 135
- حدیث 11 135
- حدیث 12 136
- حدیث 13 137
- حدیث 14 137
- حدیث 15 138
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل 139
- حدیث 1 139
- حدیث 2 139
- حدیث 3 140
- 6- باب أنه عز و جل لیس بجسم و لا صوره 141
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست. 141
- حدیث 1 141
- حدیث 3 142
- حدیث 2 142
- حدیث 4 143
- حدیث 5 144
- حدیث 7 145
- حدیث 6 145
- حدیث 8 147
- حدیث 9 148
- حدیث 10 148
- حدیث 11 149
- حدیث 13 150
- حدیث 12 150
- حدیث 14 151
- حدیث 15 152
- حدیث 17 154
- حدیث 16 154
- حدیث 18 154
- حدیث 19 155
- حدیث 20 156
- 7- باب أنه تبارک و تعالی شی ء 157
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست 157
- حدیث 1 157
- حدیث 2 158
- حدیث 3 159
- حدیث 4 160
- حدیث 5 161
- حدیث 6 161
- حدیث 7 162
- حدیث 8 163
- حدیث 2 164
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده 164
- حدیث 1 164
- حدیث 3 165
- حدیث 5 166
- حدیث 4 166
- حدیث 6 167
- حدیث 7 168
- حدیث 8 169
- حدیث 9 171
- حدیث 10 173
- حدیث 11 174
- حدیث 12 175
- حدیث 13 175
- حدیث 14 178
- حدیث 15 179
- حدیث 17 180
- حدیث 16 180
- حدیث 19 181
- حدیث 18 181
- حدیث 20 182
- حدیث 21 183
- حدیث 22 185
- حدیث 23 189
- حدیث 24 189
- حدیث 1 191
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است 191
- حدیث 2 194
- حدیث 3 195
- حدیث 4 196
- حدیث 6 199
- حدیث 5 199
- حدیث 7 200
- حدیث 8 201
- حدیث 10 204
- حدیث 9 204
- حدیث 11 205
- حدیث 12 205
- حدیث 13 207
- حدیث 14 208
- حدیث 15 210
- حدیث 16 211
- حدیث 1 214
- حدیث 2 214
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است 214
- حدیث 3 215
- حدیث 4 215
- حدیث 6 217
- حدیث 5 217
- حدیث 7 218
- حدیث 8 219
- حدیث 9 220
- حدیث 12 222
- حدیث 11 222
- حدیث 13 222
- حدیث 14 223
- حدیث 15 224
- حدیث 16 224
- اشاره 225
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال 225
- حدیث 1 225
- حدیث 3 227
- حدیث 2 227
- حدیث 4 228
- حدیث 5 229
- حدیث 6 230
- حدیث 7 233
- حدیث 8 235
- حدیث 9 236
- حدیث 10 237
- حدیث 11 238
- حدیث 12 239
- حدیث 13 239
- حدیث 14 240
- حدیث 15 241
- حدیث 17 242
- حدیث 16 242
- حدیث 18 243
- حدیث 19 244
- حدیث 1 246
- اشاره 246
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ 246
- حدیث 2 248
- حدیث 3 248
- حدیث 5 249
- حدیث 4 249
- حدیث 6 249
- حدیث 7 252
- حدیث 8 253
- حدیث 9 254
- حدیث 10 255
- حدیث 11 256
- 13- باب تفسیر قول الله عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَ 256
- اشاره 256
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ: 256
- حدیث 1 257
- حدیث 2 258
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ 260
- حدیث 1 260
- اشاره 260
- حدیث 2 261
- حدیث 3 262
- اشاره 263
- 15- باب تفسیر قول الله عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إلی آخر الآیه 263
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 263
- حدیث 1 264
- حدیث 2 266
- حدیث 3 266
- حدیث 4 268
- حدیث 5 270
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ 271
- اشاره 271
- حدیث 1 271
- 17- باب تفسیر قوله عز و جل وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 1 273
- اشاره 273
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 2 275
- اشاره 276
- حدیث 1 276
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ 276
- حدیث 1 277
- اشاره 277
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا 277
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ 278
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ 278
- اشاره 278
- 21- باب تفسیر قوله عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ و قوله عز و جل اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ و قوله عز و جل وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و قوله عز و جل یُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ 278
- حدیث 1 278
- اشاره 278
- حدیث 1 279
- 22- باب معنی جَنْبِ اللَّهِ عز و جل 280
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب می آید. 280
- حدیث 1 280
- حدیث 2 282
- اشاره 283
- حدیث 1 283
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه 283
- 23- باب معنی الحجزه 283
- حدیث 3 284
- حدیث 2 284
- حدیث 4 286
- 24- باب معنی العین و الأذن و اللسان 286
- حدیث 1 286
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا 286
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- 25- باب معنی قوله عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- اشاره 287
- حدیث 1 288
- حدیث 1 289
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او 289
- 26- باب معنی رضاه عز و جل و سخطه 289
- حدیث 2 289
- حدیث 2 291
- حدیث 3 293
- 27- باب معنی قوله عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 4 294
- اشاره 294
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 1 295
- حدیث 2 296
- حدیث 3 297
- حدیث 5 298
- حدیث 4 298
- حدیث 6 299
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا 300
- حدیث 1 300
- حدیث 2 300
- حدیث 3 303
- حدیث 5 304
- حدیث 4 304
- حدیث 6 305
- حدیث 7 306
- حدیث 8 307
- حدیث 9 309
- حدیث 10 309
- حدیث 11 310
- حدیث 12 311
- حدیث 13 312
- حدیث 14 314
- حدیث 15 314
- حدیث 16 316
- حدیث 18 317
- حدیث 17 317
- حدیث 20 319
- حدیث 19 319
- حدیث 21 320
- حدیث 22 321
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان 322
- حدیث 1 322
- حدیث 2 324
- حدیث 3 331
- حدیث 4 334
- حدیث 6 335
- حدیث 5 335
- حدیث 7 336
- حدیث 8 339
- حدیث 9 340
- حدیث 10 402
- حدیث 11 403
- حدیث 12 406
- حدیث 13 407
- حدیث 14 409
- «باب سی ام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است 414
- حدیث 1 414
- حدیث 2 414
- حدیث 4 415
- حدیث 3 415
- حدیث 6 417
- حدیث 5 417
- حدیث 7 422
- حدیث 1 427
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) 427
- حدیث 2 427
- حدیث 3 428
- حدیث 5 429
- حدیث 4 429
- اشاره 432
- حدیث 1 432
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم 432
- حدیث 2 435
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف 438
- اشاره 438
- حدیث 1 438
- حدیث 2 440
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه. 442
- حدیث 1 442
- اشاره 442
- 35- باب تفسیر الهدی و الضلاله و التوفیق و الخذلان من الله تعالی 449
- اشاره 449
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی 449
- حدیث 2 449
- حدیث 1 449
- حدیث 2 452
- حدیث 3 452
- حدیث 4 453
- اشاره 454
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه 454
- حدیث 1 454
- حدیث 2 463
- حدیث 3 463
- حدیث 4 467
- حدیث 5 469
- حدیث 6 485
- اشاره 486
- حدیث 1 486
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری 486
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل 492
- اشاره 492
- حدیث 1 492
- حدیث 2 495
- حدیث 3 496
- حدیث 4 498
- حدیث 6 501
- حدیث 5 501
- حدیث 7 502
- حدیث 9 504
- حدیث 8 504
- حدیث 10 505
- 39- باب لطف الله تبارک و تعالی 507
- حدیث 1 507
- حدیث 11 507
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی 507
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است 508
- حدیث 1 508
- 40- باب أدنی ما یجزئ من معرفه التوحید 508
- حدیث 2 509
- حدیث 4 511
- حدیث 3 511
- حدیث 5 512
- 41- باب أنه عز و جل لا یعرف إلا به 513
- حدیث 1 513
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش. 513
- حدیث 2 514
- حدیث 3 515
- حدیث 4 516
- حدیث 5 518
- حدیث 6 518
- حدیث 7 519
- حدیث 8 520
- حدیث 9 521
- حدیث 10 522
- حدیث 1 526
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم 526
- اشاره 526
- حدیث 2 528
- حدیث 3 528
- حدیث 4 529
- حدیث 5 532
- حدیث 6 533
- حدیث 7 539
- اشاره 546
- حدیث 1 546
- حدیث 1 553
- باب چهل و پنجم در بیان معنی سبحان اللَّه 557
- حدیث 1 557
- حدیث 2 558
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی اللَّه اکبر 559
- حدیث 1 559
- حدیث 2 559
- حدیث 1 560
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی اول و آخر 560
- 47- باب معنی الأول و الآخر 560
- حدیث 2 561
- 48- باب معنی قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 1 562
- «باب چهل و هشتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 3 563
- حدیث 2 563
- حدیث 4 566
- حدیث 5 566
- حدیث 6 567
- حدیث 8 567
- حدیث 7 567
- حدیث 1 569
- «باب چهل و نهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل 569
- اشاره 569
- حدیث 2 571
- «باب پنجاهم» در بیان عرش و صفات آن 573
- حدیث 1 573
- اشاره 578
- «باب پنجاه و یکم» 578
- حدیث 1 579
- اشاره 582
- حدیث 2 582
- حدیث 1 582
- «باب پنجاه ودوم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض 582
- حدیث 3 583
- حدیث 4 583
- حدیث 5 584
- باب پنجاه و سوم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید 585
- اشاره 585
- حدیث 2 585
- 53- باب فطره الله عز و جل الخلق علی التوحید 585
- حدیث 1 585
- حدیث 3 586
- حدیث 5 587
- حدیث 4 587
- حدیث 6 587
- حدیث 8 588
- حدیث 7 588
- حدیث 9 589
- اشاره 591
- حدیث 10 591
- 54- باب البداء 591
- «باب پنجاه و چهارم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست 591
- حدیث 1 592
حدیث 2
2- وَ قَدْ رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ ع أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاهٍ فِیها مِصْباحٌ فَقَالَ هُوَ مَثَلٌ ضَرَبَهُ اللَّهُ لَنَا- فَالنَّبِیُّ ص وَ الْأَئِمَّهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ مِنْ دَلَالاتِ اللَّهِ وَ آیَاتِهِ الَّتِی یُهْتَدَی بِهَا إِلَی التَّوْحِیدِ وَ مَصَالِحِ الدِّینِ وَ شَرَائِعِ الْإِسْلَامِ وَ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.
ترجمه:
و از حضرت صادق (ع) روایت شده است که از قول خدای عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاهٍ فِیها مِصْباحٌ سؤال شد فرمود که این مثل و داستانی است که خدا آن را از برای ما زده و بیان فرموده پس پیغمبر و امامان صلوات اللَّه علیهم اجمعین از دلالتهای خدا و آیتهای اویند که بآنها راه برده می شود بسوی توحید و مصالح دین و شرایع اسلام و سنتها و فریضها
لا قوه الا باللَّه العلی العظیم
یعنی و هیچ توانائی نیست مگر بخدای بلند و مرتبه بزرگوار
حدیث 3
3- وَ تَصْدِیقُ ذَلِکَ مَا حَدَّثَنَا بِهِ إِبْرَاهِیمُ بْنُ هَارُونَ الْهِیتِیُّ بِمَدِینَهِ السَّلَامِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی الثَّلْجِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ غَالِبٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَیُّوبَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ الذُّهَلِیِّ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قَالَ کَذَلِکَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ قُلْتُ مَثَلُ نُورِهِ قَالَ مُحَمَّدٌ ص قُلْتُ کَمِشْکاهٍ قَالَ صَدْرُ مُحَمَّدٍ ص قَالَ قُلْتُ فِیها مِصْباحٌ قَالَ فِیهِ نُورُ الْعِلْمِ یَعْنِی النُّبُوَّهَ قُلْتُ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَهٍ قَالَ عِلْمُ رَسُولِ اللَّهِ ص صَدَرَ إِلَی قَلْبِ عَلِیٍّ ع قُلْتُ کَأَنَّها قَالَ لِأَیِّ شَیْ ءٍ تَقْرَأُ کَأَنَّها فَقُلْتُ فَکَیْفَ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ کَأَنَّهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ(1)