- مقدمه 1
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان 2
- اشاره 2
- 1- باب ثواب الموحدین و العارفین 2
- حدیث 2 3
- حدیث 1 3
- حدیث 3 4
- حدیث 4 5
- حدیث 5 6
- حدیث 6 7
- حدیث 7 8
- حدیث 8 8
- حدیث 9 9
- حدیث 10 10
- حدیث 11 10
- حدیث 12 11
- حدیث 13 11
- حدیث 14 12
- حدیث 15 12
- حدیث 16 13
- حدیث 17 14
- حدیث 18 15
- حدیث 20 15
- حدیث 19 15
- حدیث 21 16
- حدیث 22 17
- حدیث 23 19
- حدیث 24 20
- حدیث 25 22
- حدیث 26 24
- حدیث 28 25
- حدیث 27 25
- حدیث 29 26
- حدیث 30 27
- حدیث 31 28
- حدیث 33 30
- حدیث 32 30
- حدیث 35 31
- حدیث 34 31
- حدیث 1 32
- 2- باب التوحید و نفی التشبیه 32
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات 32
- حدیث 2 38
- حدیث 3 48
- حدیث 4 53
- حدیث 5 55
- حدیث 7 57
- حدیث 6 57
- حدیث 9 58
- حدیث 8 58
- حدیث 10 60
- حدیث 11 60
- حدیث 12 61
- حدیث 13 62
- حدیث 14 71
- حدیث 15 73
- حدیث 16 75
- حدیث 17 77
- حدیث 18 79
- حدیث 19 86
- حدیث 20 87
- حدیث 21 90
- حدیث 22 91
- حدیث 23 92
- حدیث 24 93
- حدیث 25 93
- حدیث 26 94
- حدیث 27 99
- حدیث 28 102
- حدیث 29 104
- حدیث 30 105
- حدیث 31 106
- حدیث 32 106
- حدیث 33 108
- حدیث 34 109
- حدیث 35 112
- حدیث 36 113
- حدیث 37 115
- حدیث 1 117
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد 117
- 3- باب معنی الواحد و التوحید و الموحد 117
- حدیث 2 118
- حدیث 3 119
- حدیث 1 124
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبه الرب نیز میگویند 124
- حدیث 2 126
- حدیث 3 128
- حدیث 4 129
- حدیث 6 131
- حدیث 7 133
- حدیث 8 133
- حدیث 9 134
- حدیث 11 135
- حدیث 10 135
- حدیث 12 136
- حدیث 14 137
- حدیث 13 137
- حدیث 15 138
- حدیث 1 139
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل 139
- حدیث 2 139
- حدیث 3 140
- حدیث 1 141
- 6- باب أنه عز و جل لیس بجسم و لا صوره 141
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست. 141
- حدیث 3 142
- حدیث 2 142
- حدیث 4 143
- حدیث 5 144
- حدیث 7 145
- حدیث 6 145
- حدیث 8 147
- حدیث 9 148
- حدیث 10 148
- حدیث 11 149
- حدیث 13 150
- حدیث 12 150
- حدیث 14 151
- حدیث 15 152
- حدیث 17 154
- حدیث 16 154
- حدیث 18 154
- حدیث 19 155
- حدیث 20 156
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست 157
- 7- باب أنه تبارک و تعالی شی ء 157
- حدیث 1 157
- حدیث 2 158
- حدیث 3 159
- حدیث 4 160
- حدیث 5 161
- حدیث 6 161
- حدیث 7 162
- حدیث 8 163
- حدیث 2 164
- حدیث 1 164
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده 164
- حدیث 3 165
- حدیث 5 166
- حدیث 4 166
- حدیث 6 167
- حدیث 7 168
- حدیث 8 169
- حدیث 9 171
- حدیث 10 173
- حدیث 11 174
- حدیث 13 175
- حدیث 12 175
- حدیث 14 178
- حدیث 15 179
- حدیث 17 180
- حدیث 16 180
- حدیث 19 181
- حدیث 18 181
- حدیث 20 182
- حدیث 21 183
- حدیث 22 185
- حدیث 23 189
- حدیث 24 189
- حدیث 1 191
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است 191
- حدیث 2 194
- حدیث 3 195
- حدیث 4 196
- حدیث 5 199
- حدیث 6 199
- حدیث 7 200
- حدیث 8 201
- حدیث 9 204
- حدیث 10 204
- حدیث 12 205
- حدیث 11 205
- حدیث 13 207
- حدیث 14 208
- حدیث 15 210
- حدیث 16 211
- حدیث 1 214
- حدیث 2 214
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است 214
- حدیث 3 215
- حدیث 4 215
- حدیث 6 217
- حدیث 5 217
- حدیث 7 218
- حدیث 8 219
- حدیث 9 220
- حدیث 11 222
- حدیث 12 222
- حدیث 13 222
- حدیث 14 223
- حدیث 16 224
- حدیث 15 224
- اشاره 225
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال 225
- حدیث 1 225
- حدیث 3 227
- حدیث 2 227
- حدیث 4 228
- حدیث 5 229
- حدیث 6 230
- حدیث 7 233
- حدیث 8 235
- حدیث 9 236
- حدیث 10 237
- حدیث 11 238
- حدیث 12 239
- حدیث 13 239
- حدیث 14 240
- حدیث 15 241
- حدیث 16 242
- حدیث 17 242
- حدیث 18 243
- حدیث 19 244
- حدیث 1 246
- اشاره 246
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ 246
- حدیث 2 248
- حدیث 3 248
- حدیث 5 249
- حدیث 6 249
- حدیث 4 249
- حدیث 7 252
- حدیث 8 253
- حدیث 9 254
- حدیث 10 255
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ: 256
- اشاره 256
- 13- باب تفسیر قول الله عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَ 256
- حدیث 11 256
- حدیث 1 257
- حدیث 2 258
- حدیث 1 260
- اشاره 260
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ 260
- حدیث 2 261
- حدیث 3 262
- 15- باب تفسیر قول الله عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إلی آخر الآیه 263
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 263
- اشاره 263
- حدیث 1 264
- حدیث 2 266
- حدیث 3 266
- حدیث 4 268
- حدیث 5 270
- اشاره 271
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ 271
- حدیث 1 271
- 17- باب تفسیر قوله عز و جل وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 1 273
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- اشاره 273
- حدیث 2 275
- اشاره 276
- حدیث 1 276
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ 276
- حدیث 1 277
- اشاره 277
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا 277
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ 278
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ 278
- اشاره 278
- حدیث 1 278
- 21- باب تفسیر قوله عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ و قوله عز و جل اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ و قوله عز و جل وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و قوله عز و جل یُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ 278
- اشاره 278
- حدیث 1 279
- 22- باب معنی جَنْبِ اللَّهِ عز و جل 280
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب می آید. 280
- حدیث 1 280
- حدیث 2 282
- حدیث 1 283
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه 283
- اشاره 283
- 23- باب معنی الحجزه 283
- حدیث 3 284
- حدیث 2 284
- حدیث 4 286
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا 286
- حدیث 1 286
- 24- باب معنی العین و الأذن و اللسان 286
- اشاره 287
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- 25- باب معنی قوله عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- حدیث 1 288
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او 289
- حدیث 1 289
- 26- باب معنی رضاه عز و جل و سخطه 289
- حدیث 2 289
- حدیث 2 291
- حدیث 3 293
- 27- باب معنی قوله عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 4 294
- اشاره 294
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 1 295
- حدیث 2 296
- حدیث 3 297
- حدیث 4 298
- حدیث 5 298
- حدیث 6 299
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا 300
- حدیث 2 300
- حدیث 1 300
- حدیث 3 303
- حدیث 5 304
- حدیث 4 304
- حدیث 6 305
- حدیث 7 306
- حدیث 8 307
- حدیث 9 309
- حدیث 10 309
- حدیث 11 310
- حدیث 12 311
- حدیث 13 312
- حدیث 14 314
- حدیث 15 314
- حدیث 16 316
- حدیث 18 317
- حدیث 17 317
- حدیث 19 319
- حدیث 20 319
- حدیث 21 320
- حدیث 22 321
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان 322
- حدیث 1 322
- حدیث 2 324
- حدیث 3 331
- حدیث 4 334
- حدیث 6 335
- حدیث 5 335
- حدیث 7 336
- حدیث 8 339
- حدیث 9 340
- حدیث 10 402
- حدیث 11 403
- حدیث 12 406
- حدیث 13 407
- حدیث 14 409
- «باب سی ام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است 414
- حدیث 2 414
- حدیث 1 414
- حدیث 4 415
- حدیث 3 415
- حدیث 6 417
- حدیث 5 417
- حدیث 7 422
- حدیث 1 427
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) 427
- حدیث 2 427
- حدیث 3 428
- حدیث 4 429
- حدیث 5 429
- اشاره 432
- حدیث 1 432
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم 432
- حدیث 2 435
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف 438
- حدیث 1 438
- اشاره 438
- حدیث 2 440
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه. 442
- حدیث 1 442
- اشاره 442
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی 449
- اشاره 449
- 35- باب تفسیر الهدی و الضلاله و التوفیق و الخذلان من الله تعالی 449
- حدیث 1 449
- حدیث 2 449
- حدیث 3 452
- حدیث 2 452
- حدیث 4 453
- اشاره 454
- حدیث 1 454
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه 454
- حدیث 2 463
- حدیث 3 463
- حدیث 4 467
- حدیث 5 469
- حدیث 6 485
- اشاره 486
- حدیث 1 486
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری 486
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل 492
- اشاره 492
- حدیث 1 492
- حدیث 2 495
- حدیث 3 496
- حدیث 4 498
- حدیث 5 501
- حدیث 6 501
- حدیث 7 502
- حدیث 8 504
- حدیث 9 504
- حدیث 10 505
- 39- باب لطف الله تبارک و تعالی 507
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی 507
- حدیث 1 507
- حدیث 11 507
- حدیث 1 508
- 40- باب أدنی ما یجزئ من معرفه التوحید 508
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است 508
- حدیث 2 509
- حدیث 4 511
- حدیث 3 511
- حدیث 5 512
- 41- باب أنه عز و جل لا یعرف إلا به 513
- حدیث 1 513
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش. 513
- حدیث 2 514
- حدیث 3 515
- حدیث 4 516
- حدیث 5 518
- حدیث 6 518
- حدیث 7 519
- حدیث 8 520
- حدیث 9 521
- حدیث 10 522
- حدیث 1 526
- اشاره 526
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم 526
- حدیث 2 528
- حدیث 3 528
- حدیث 4 529
- حدیث 5 532
- حدیث 6 533
- حدیث 7 539
- اشاره 546
- حدیث 1 546
- حدیث 1 553
- باب چهل و پنجم در بیان معنی سبحان اللَّه 557
- حدیث 1 557
- حدیث 2 558
- حدیث 1 559
- حدیث 2 559
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی اللَّه اکبر 559
- 47- باب معنی الأول و الآخر 560
- حدیث 1 560
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی اول و آخر 560
- حدیث 2 561
- 48- باب معنی قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 1 562
- «باب چهل و هشتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 3 563
- حدیث 2 563
- حدیث 5 566
- حدیث 4 566
- حدیث 7 567
- حدیث 6 567
- حدیث 8 567
- «باب چهل و نهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل 569
- اشاره 569
- حدیث 1 569
- حدیث 2 571
- «باب پنجاهم» در بیان عرش و صفات آن 573
- حدیث 1 573
- اشاره 578
- «باب پنجاه و یکم» 578
- حدیث 1 579
- حدیث 2 582
- اشاره 582
- حدیث 1 582
- «باب پنجاه ودوم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض 582
- حدیث 3 583
- حدیث 4 583
- حدیث 5 584
- حدیث 1 585
- حدیث 2 585
- 53- باب فطره الله عز و جل الخلق علی التوحید 585
- باب پنجاه و سوم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید 585
- اشاره 585
- حدیث 3 586
- حدیث 5 587
- حدیث 6 587
- حدیث 4 587
- حدیث 8 588
- حدیث 7 588
- حدیث 9 589
- 54- باب البداء 591
- اشاره 591
- حدیث 10 591
- «باب پنجاه و چهارم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست 591
- حدیث 1 592
1- قد مضی نظیر هذا الحدیث و الحدیث السادس فی أواخر الباب الثانی، و کان الکل واحد.
2- ان العبودیه: الإطاعه و الخضوع و التعظیم لاحد، و هذا غیر منکر، اذا کان هو أهلا لها و المنکر أن یعتقد فیه الالوهیه و لم یکن الها کالنصاری فی عیسی و الغالین فی بعض الأئمّه علیهم السّلام، أو یطاع و یعظم و یخضع له و لم یکن أهلا لها کاکثر الأمه لخلفاء الجور أوهما معا کالمشرکین لاصنامهم، و فی نسخه(و) و(د) عبد طاعه- الخ.
«مترجم گوید» که مؤلف گفته که مصنف این کتاب میگوید که مقصود حضرت از اینکه بنده محمد است بنده فرمان است نه غیر آن.
حدیث 4
4- وَ رُوِیَ أَنَّهُ سُئِلَ ع أَیْنَ کَانَ رَبُّنَا قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ سَمَاءً وَ أَرْضاً فَقَالَ ع أَیْنَ سُؤَالٌ عَنْ مَکَانٍ وَ کَانَ اللَّهُ وَ لَا مَکَانَ.
ترجمه:
و روایت شده است که از آن حضرت (ع) سؤال شد که پروردگار ما پیش از آنکه آسمان و زمین را بیافریند در کجا بود حضرت (ع) فرمود که کو و کجا سؤال از مکان و جای بودنست و خدا بود و هیچ مکانی نبود.
حدیث 5
5- حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ الصَّلْتِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ عَمِّهِ أَبِی طَالِبٍ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ ع لِأَیِّ عِلَّهٍ عَرَجَ اللَّهُ بِنَبِیِّهِ ص إِلَی السَّمَاءِ وَ مِنْهَا إِلَی سِدْرَهِ الْمُنْتَهَی وَ مِنْهَا إِلَی حُجُبِ النُّورِ وَ خَاطَبَهُ وَ نَاجَاهُ هُنَاکَ وَ اللَّهُ لَا یُوصَفُ بِمَکَانٍ فَقَالَ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَا یُوصَفُ بِمَکَانٍ وَ لَا یَجْرِی عَلَیْهِ زَمَانٌ وَ لَکِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَرَادَ أَنْ یُشَرِّفَ بِهِ مَلَائِکَتَهُ وَ سُکَّانَ سَمَاوَاتِهِ وَ یُکْرِمَهُمْ بِمُشَاهَدَتِهِ وَ یُرِیَهُ مِنْ عَجَائِبِ عَظَمَتِهِ مَا یُخْبِرُ بِهِ بَعْدَ هُبُوطِهِ وَ لَیْسَ ذَلِکَ عَلَی مَا یَقُولُ الْمُشَبِّهُونَ- سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُونَ.
ترجمه:
حدیث کرد ما را علی بن حسین بن صلت «ره» گفت که حدیث کرد ما را محمد بن احمد بن علی بن صلت از عمویش ابو طالب عبد اللَّه بن صلت از یونس بن عبد الرحمن که که گفت بحضرت ابو الحسن موسی بن جعفر علیهما السلام عرض کردم که بچه علت خدا پیغمبرش (ص) را بسوی آسمان بالا برد و از آن بسوی سدره المنتهی و از آن بسوی حجاب های نور و با او خطاب و گفتگو نمود و در آنجا با او راز گفت و خدا بمکان وصف نمیشود حضرت (ع) فرمود که خدای تبارک و تعالی بمکان وصف نمیشود و زمان بر او جاری نمی گردد و لیکن آن جناب جل و عز خواست که فرشتگان و ساکنان آسمانهای خود را باو تشریف دهد و ایشان را بمشاهده کردن آن حضرت بنوازد و از عجائب عظمت خویش باو بنماید آنچه را که بعد از فرود آمدنش بآن خبر دهد و این امر بر آن وضع نیست که فرقه مشبهه میگویند و پاک و منزه است خدا و برتری دارد از آنچه شرک می آورند.