- مقدمه 1
- اشاره 2
- 1- باب ثواب الموحدین و العارفین 2
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان 2
- حدیث 1 3
- حدیث 2 3
- حدیث 3 4
- حدیث 4 5
- حدیث 5 6
- حدیث 6 7
- حدیث 8 8
- حدیث 7 8
- حدیث 9 9
- حدیث 10 10
- حدیث 11 10
- حدیث 12 11
- حدیث 13 11
- حدیث 15 12
- حدیث 14 12
- حدیث 16 13
- حدیث 17 14
- حدیث 19 15
- حدیث 18 15
- حدیث 20 15
- حدیث 21 16
- حدیث 22 17
- حدیث 23 19
- حدیث 24 20
- حدیث 25 22
- حدیث 26 24
- حدیث 27 25
- حدیث 28 25
- حدیث 29 26
- حدیث 30 27
- حدیث 31 28
- حدیث 33 30
- حدیث 32 30
- حدیث 35 31
- حدیث 34 31
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات 32
- 2- باب التوحید و نفی التشبیه 32
- حدیث 1 32
- حدیث 2 38
- حدیث 3 48
- حدیث 4 53
- حدیث 5 55
- حدیث 6 57
- حدیث 7 57
- حدیث 9 58
- حدیث 8 58
- حدیث 11 60
- حدیث 10 60
- حدیث 12 61
- حدیث 13 62
- حدیث 14 71
- حدیث 15 73
- حدیث 16 75
- حدیث 17 77
- حدیث 18 79
- حدیث 19 86
- حدیث 20 87
- حدیث 21 90
- حدیث 22 91
- حدیث 23 92
- حدیث 24 93
- حدیث 25 93
- حدیث 26 94
- حدیث 27 99
- حدیث 28 102
- حدیث 29 104
- حدیث 30 105
- حدیث 32 106
- حدیث 31 106
- حدیث 33 108
- حدیث 34 109
- حدیث 35 112
- حدیث 36 113
- حدیث 37 115
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد 117
- حدیث 1 117
- 3- باب معنی الواحد و التوحید و الموحد 117
- حدیث 2 118
- حدیث 3 119
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبه الرب نیز میگویند 124
- حدیث 1 124
- حدیث 2 126
- حدیث 3 128
- حدیث 4 129
- حدیث 6 131
- حدیث 8 133
- حدیث 7 133
- حدیث 9 134
- حدیث 10 135
- حدیث 11 135
- حدیث 12 136
- حدیث 14 137
- حدیث 13 137
- حدیث 15 138
- حدیث 2 139
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل 139
- حدیث 1 139
- حدیث 3 140
- 6- باب أنه عز و جل لیس بجسم و لا صوره 141
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست. 141
- حدیث 1 141
- حدیث 3 142
- حدیث 2 142
- حدیث 4 143
- حدیث 5 144
- حدیث 6 145
- حدیث 7 145
- حدیث 8 147
- حدیث 10 148
- حدیث 9 148
- حدیث 11 149
- حدیث 13 150
- حدیث 12 150
- حدیث 14 151
- حدیث 15 152
- حدیث 16 154
- حدیث 17 154
- حدیث 18 154
- حدیث 19 155
- حدیث 20 156
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست 157
- 7- باب أنه تبارک و تعالی شی ء 157
- حدیث 1 157
- حدیث 2 158
- حدیث 3 159
- حدیث 4 160
- حدیث 5 161
- حدیث 6 161
- حدیث 7 162
- حدیث 8 163
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده 164
- حدیث 1 164
- حدیث 2 164
- حدیث 3 165
- حدیث 5 166
- حدیث 4 166
- حدیث 6 167
- حدیث 7 168
- حدیث 8 169
- حدیث 9 171
- حدیث 10 173
- حدیث 11 174
- حدیث 13 175
- حدیث 12 175
- حدیث 14 178
- حدیث 15 179
- حدیث 16 180
- حدیث 17 180
- حدیث 19 181
- حدیث 18 181
- حدیث 20 182
- حدیث 21 183
- حدیث 22 185
- حدیث 24 189
- حدیث 23 189
- حدیث 1 191
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است 191
- حدیث 2 194
- حدیث 3 195
- حدیث 4 196
- حدیث 5 199
- حدیث 6 199
- حدیث 7 200
- حدیث 8 201
- حدیث 10 204
- حدیث 9 204
- حدیث 11 205
- حدیث 12 205
- حدیث 13 207
- حدیث 14 208
- حدیث 15 210
- حدیث 16 211
- حدیث 2 214
- حدیث 1 214
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است 214
- حدیث 4 215
- حدیث 3 215
- حدیث 5 217
- حدیث 6 217
- حدیث 7 218
- حدیث 8 219
- حدیث 9 220
- حدیث 12 222
- حدیث 13 222
- حدیث 11 222
- حدیث 14 223
- حدیث 15 224
- حدیث 16 224
- حدیث 1 225
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال 225
- اشاره 225
- حدیث 3 227
- حدیث 2 227
- حدیث 4 228
- حدیث 5 229
- حدیث 6 230
- حدیث 7 233
- حدیث 8 235
- حدیث 9 236
- حدیث 10 237
- حدیث 11 238
- حدیث 12 239
- حدیث 13 239
- حدیث 14 240
- حدیث 15 241
- حدیث 17 242
- حدیث 16 242
- حدیث 18 243
- حدیث 19 244
- اشاره 246
- حدیث 1 246
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ 246
- حدیث 3 248
- حدیث 2 248
- حدیث 6 249
- حدیث 4 249
- حدیث 5 249
- حدیث 7 252
- حدیث 8 253
- حدیث 9 254
- حدیث 10 255
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ: 256
- حدیث 11 256
- 13- باب تفسیر قول الله عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَ 256
- اشاره 256
- حدیث 1 257
- حدیث 2 258
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ 260
- حدیث 1 260
- اشاره 260
- حدیث 2 261
- حدیث 3 262
- 15- باب تفسیر قول الله عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إلی آخر الآیه 263
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 263
- اشاره 263
- حدیث 1 264
- حدیث 2 266
- حدیث 3 266
- حدیث 4 268
- حدیث 5 270
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ 271
- حدیث 1 271
- اشاره 271
- اشاره 273
- 17- باب تفسیر قوله عز و جل وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 1 273
- حدیث 2 275
- اشاره 276
- حدیث 1 276
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ 276
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا 277
- اشاره 277
- حدیث 1 277
- اشاره 278
- 21- باب تفسیر قوله عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ و قوله عز و جل اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ و قوله عز و جل وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و قوله عز و جل یُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ 278
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ 278
- اشاره 278
- حدیث 1 278
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ 278
- حدیث 1 279
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب می آید. 280
- 22- باب معنی جَنْبِ اللَّهِ عز و جل 280
- حدیث 1 280
- حدیث 2 282
- حدیث 1 283
- اشاره 283
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه 283
- 23- باب معنی الحجزه 283
- حدیث 2 284
- حدیث 3 284
- 24- باب معنی العین و الأذن و اللسان 286
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا 286
- حدیث 4 286
- حدیث 1 286
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- اشاره 287
- 25- باب معنی قوله عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- حدیث 1 288
- حدیث 1 289
- 26- باب معنی رضاه عز و جل و سخطه 289
- حدیث 2 289
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او 289
- حدیث 2 291
- حدیث 3 293
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- 27- باب معنی قوله عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 4 294
- اشاره 294
- حدیث 1 295
- حدیث 2 296
- حدیث 3 297
- حدیث 5 298
- حدیث 4 298
- حدیث 6 299
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا 300
- حدیث 2 300
- حدیث 1 300
- حدیث 3 303
- حدیث 5 304
- حدیث 4 304
- حدیث 6 305
- حدیث 7 306
- حدیث 8 307
- حدیث 9 309
- حدیث 10 309
- حدیث 11 310
- حدیث 12 311
- حدیث 13 312
- حدیث 15 314
- حدیث 14 314
- حدیث 16 316
- حدیث 17 317
- حدیث 18 317
- حدیث 19 319
- حدیث 20 319
- حدیث 21 320
- حدیث 22 321
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان 322
- حدیث 1 322
- حدیث 2 324
- حدیث 3 331
- حدیث 4 334
- حدیث 5 335
- حدیث 6 335
- حدیث 7 336
- حدیث 8 339
- حدیث 9 340
- حدیث 10 402
- حدیث 11 403
- حدیث 12 406
- حدیث 13 407
- حدیث 14 409
- حدیث 1 414
- «باب سی ام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است 414
- حدیث 2 414
- حدیث 4 415
- حدیث 3 415
- حدیث 6 417
- حدیث 5 417
- حدیث 7 422
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) 427
- حدیث 2 427
- حدیث 1 427
- حدیث 3 428
- حدیث 4 429
- حدیث 5 429
- اشاره 432
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم 432
- حدیث 1 432
- حدیث 2 435
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف 438
- اشاره 438
- حدیث 1 438
- حدیث 2 440
- حدیث 1 442
- اشاره 442
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه. 442
- حدیث 1 449
- اشاره 449
- حدیث 2 449
- 35- باب تفسیر الهدی و الضلاله و التوفیق و الخذلان من الله تعالی 449
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی 449
- حدیث 3 452
- حدیث 2 452
- حدیث 4 453
- اشاره 454
- حدیث 1 454
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه 454
- حدیث 2 463
- حدیث 3 463
- حدیث 4 467
- حدیث 5 469
- حدیث 6 485
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری 486
- حدیث 1 486
- اشاره 486
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل 492
- حدیث 1 492
- اشاره 492
- حدیث 2 495
- حدیث 3 496
- حدیث 4 498
- حدیث 6 501
- حدیث 5 501
- حدیث 7 502
- حدیث 9 504
- حدیث 8 504
- حدیث 10 505
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی 507
- حدیث 11 507
- 39- باب لطف الله تبارک و تعالی 507
- حدیث 1 507
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است 508
- حدیث 1 508
- 40- باب أدنی ما یجزئ من معرفه التوحید 508
- حدیث 2 509
- حدیث 4 511
- حدیث 3 511
- حدیث 5 512
- 41- باب أنه عز و جل لا یعرف إلا به 513
- حدیث 1 513
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش. 513
- حدیث 2 514
- حدیث 3 515
- حدیث 4 516
- حدیث 6 518
- حدیث 5 518
- حدیث 7 519
- حدیث 8 520
- حدیث 9 521
- حدیث 10 522
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم 526
- حدیث 1 526
- اشاره 526
- حدیث 2 528
- حدیث 3 528
- حدیث 4 529
- حدیث 5 532
- حدیث 6 533
- حدیث 7 539
- حدیث 1 546
- اشاره 546
- حدیث 1 553
- باب چهل و پنجم در بیان معنی سبحان اللَّه 557
- حدیث 1 557
- حدیث 2 558
- حدیث 1 559
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی اللَّه اکبر 559
- حدیث 2 559
- 47- باب معنی الأول و الآخر 560
- حدیث 1 560
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی اول و آخر 560
- حدیث 2 561
- حدیث 1 562
- 48- باب معنی قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- «باب چهل و هشتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 2 563
- حدیث 3 563
- حدیث 4 566
- حدیث 5 566
- حدیث 7 567
- حدیث 6 567
- حدیث 8 567
- «باب چهل و نهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل 569
- حدیث 1 569
- اشاره 569
- حدیث 2 571
- «باب پنجاهم» در بیان عرش و صفات آن 573
- حدیث 1 573
- «باب پنجاه و یکم» 578
- اشاره 578
- حدیث 1 579
- حدیث 2 582
- «باب پنجاه ودوم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض 582
- حدیث 1 582
- اشاره 582
- حدیث 4 583
- حدیث 3 583
- حدیث 5 584
- حدیث 1 585
- باب پنجاه و سوم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید 585
- 53- باب فطره الله عز و جل الخلق علی التوحید 585
- اشاره 585
- حدیث 2 585
- حدیث 3 586
- حدیث 4 587
- حدیث 6 587
- حدیث 5 587
- حدیث 7 588
- حدیث 8 588
- حدیث 9 589
- حدیث 10 591
- 54- باب البداء 591
- «باب پنجاه و چهارم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست 591
- اشاره 591
- حدیث 1 592
حدیث 3
3- حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَحْمَدَ الْمُؤَدِّبُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْکُوفِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ الْبَرْمَکِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ سَالِمٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَأَلْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِی الْقُرْآنِ فَقَالَ هُوَ کَلَامُ اللَّهِ وَ قَوْلُ اللَّهِ وَ کِتَابُ اللَّهِ وَ وَحْیُ اللَّهِ وَ تَنْزِیلُهُ وَ هُوَ الْکِتَابُ الْعَزِیزُ الَّذِی لا یَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ.
ترجمه:
حدیث کرد ما را حسین بن ابراهیم بن احمد مؤدب «رضی» گفت که حدیث کرد ما را محمد بن ابی عبد اللَّه کوفی گفت که حدیث کرد ما را محمد بن اسماعیل برمکی گفت که حدیث کرد ما را علی بن سالم از پدرش که گفت حضرت صادق جعفر بن محمد علیهما السلام را سؤال نمودم و بآن حضرت عرض کردم که یا ابن رسول اللَّه در باب قرآن چه میفرمائی فرمود که آن کلام خدا و قول خدا و کتاب خدا و وحی خدا و تنزیل او است که آن را فرو فرستاده و آنست کتاب عزیزی که باطل آن را نمیآید از پیش رویش و نه از پشت سرش یعنی از هیچ جهت باطلی بسوی آن راه نیابد فرو فرستاده شده ایست از نزد راست گفتار درست کردار ستوده.
حدیث 4
4- حَدَّثَنَا أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَی بْنِ عُبَیْدٍ الْیَقْطِینِیُّ قَالَ کَتَبَ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا ع إِلَی بَعْضِ شِیعَتِهِ بِبَغْدَادَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* عَصَمَنَا اللَّهُ وَ إِیَّاکَ مِنَ الْفِتْنَهِ فَإِنْ یَفْعَلْ فَقَدْ أَعْظَمَ بِهَا نِعْمَهً(1)