- مقدمه 1
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان 2
- 1- باب ثواب الموحدین و العارفین 2
- اشاره 2
- حدیث 2 3
- حدیث 1 3
- حدیث 3 4
- حدیث 4 5
- حدیث 5 6
- حدیث 6 7
- حدیث 7 8
- حدیث 8 8
- حدیث 9 9
- حدیث 11 10
- حدیث 10 10
- حدیث 12 11
- حدیث 13 11
- حدیث 14 12
- حدیث 15 12
- حدیث 16 13
- حدیث 17 14
- حدیث 20 15
- حدیث 19 15
- حدیث 18 15
- حدیث 21 16
- حدیث 22 17
- حدیث 23 19
- حدیث 24 20
- حدیث 25 22
- حدیث 26 24
- حدیث 27 25
- حدیث 28 25
- حدیث 29 26
- حدیث 30 27
- حدیث 31 28
- حدیث 32 30
- حدیث 33 30
- حدیث 35 31
- حدیث 34 31
- 2- باب التوحید و نفی التشبیه 32
- حدیث 1 32
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات 32
- حدیث 2 38
- حدیث 3 48
- حدیث 4 53
- حدیث 5 55
- حدیث 7 57
- حدیث 6 57
- حدیث 8 58
- حدیث 9 58
- حدیث 10 60
- حدیث 11 60
- حدیث 12 61
- حدیث 13 62
- حدیث 14 71
- حدیث 15 73
- حدیث 16 75
- حدیث 17 77
- حدیث 18 79
- حدیث 19 86
- حدیث 20 87
- حدیث 21 90
- حدیث 22 91
- حدیث 23 92
- حدیث 24 93
- حدیث 25 93
- حدیث 26 94
- حدیث 27 99
- حدیث 28 102
- حدیث 29 104
- حدیث 30 105
- حدیث 32 106
- حدیث 31 106
- حدیث 33 108
- حدیث 34 109
- حدیث 35 112
- حدیث 36 113
- حدیث 37 115
- 3- باب معنی الواحد و التوحید و الموحد 117
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد 117
- حدیث 1 117
- حدیث 2 118
- حدیث 3 119
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبه الرب نیز میگویند 124
- حدیث 1 124
- حدیث 2 126
- حدیث 3 128
- حدیث 4 129
- حدیث 6 131
- حدیث 8 133
- حدیث 7 133
- حدیث 9 134
- حدیث 11 135
- حدیث 10 135
- حدیث 12 136
- حدیث 13 137
- حدیث 14 137
- حدیث 15 138
- حدیث 1 139
- حدیث 2 139
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل 139
- حدیث 3 140
- 6- باب أنه عز و جل لیس بجسم و لا صوره 141
- حدیث 1 141
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست. 141
- حدیث 3 142
- حدیث 2 142
- حدیث 4 143
- حدیث 5 144
- حدیث 6 145
- حدیث 7 145
- حدیث 8 147
- حدیث 10 148
- حدیث 9 148
- حدیث 11 149
- حدیث 12 150
- حدیث 13 150
- حدیث 14 151
- حدیث 15 152
- حدیث 18 154
- حدیث 17 154
- حدیث 16 154
- حدیث 19 155
- حدیث 20 156
- حدیث 1 157
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست 157
- 7- باب أنه تبارک و تعالی شی ء 157
- حدیث 2 158
- حدیث 3 159
- حدیث 4 160
- حدیث 6 161
- حدیث 5 161
- حدیث 7 162
- حدیث 8 163
- حدیث 1 164
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده 164
- حدیث 2 164
- حدیث 3 165
- حدیث 5 166
- حدیث 4 166
- حدیث 6 167
- حدیث 7 168
- حدیث 8 169
- حدیث 9 171
- حدیث 10 173
- حدیث 11 174
- حدیث 13 175
- حدیث 12 175
- حدیث 14 178
- حدیث 15 179
- حدیث 17 180
- حدیث 16 180
- حدیث 19 181
- حدیث 18 181
- حدیث 20 182
- حدیث 21 183
- حدیث 22 185
- حدیث 23 189
- حدیث 24 189
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است 191
- حدیث 1 191
- حدیث 2 194
- حدیث 3 195
- حدیث 4 196
- حدیث 5 199
- حدیث 6 199
- حدیث 7 200
- حدیث 8 201
- حدیث 9 204
- حدیث 10 204
- حدیث 11 205
- حدیث 12 205
- حدیث 13 207
- حدیث 14 208
- حدیث 15 210
- حدیث 16 211
- حدیث 1 214
- حدیث 2 214
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است 214
- حدیث 4 215
- حدیث 3 215
- حدیث 5 217
- حدیث 6 217
- حدیث 7 218
- حدیث 8 219
- حدیث 9 220
- حدیث 13 222
- حدیث 11 222
- حدیث 12 222
- حدیث 14 223
- حدیث 15 224
- حدیث 16 224
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال 225
- اشاره 225
- حدیث 1 225
- حدیث 3 227
- حدیث 2 227
- حدیث 4 228
- حدیث 5 229
- حدیث 6 230
- حدیث 7 233
- حدیث 8 235
- حدیث 9 236
- حدیث 10 237
- حدیث 11 238
- حدیث 12 239
- حدیث 13 239
- حدیث 14 240
- حدیث 15 241
- حدیث 16 242
- حدیث 17 242
- حدیث 18 243
- حدیث 19 244
- اشاره 246
- حدیث 1 246
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ 246
- حدیث 3 248
- حدیث 2 248
- حدیث 6 249
- حدیث 4 249
- حدیث 5 249
- حدیث 7 252
- حدیث 8 253
- حدیث 9 254
- حدیث 10 255
- 13- باب تفسیر قول الله عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَ 256
- اشاره 256
- حدیث 11 256
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ: 256
- حدیث 1 257
- حدیث 2 258
- اشاره 260
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ 260
- حدیث 1 260
- حدیث 2 261
- حدیث 3 262
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ 263
- 15- باب تفسیر قول الله عز و جل اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إلی آخر الآیه 263
- اشاره 263
- حدیث 1 264
- حدیث 2 266
- حدیث 3 266
- حدیث 4 268
- حدیث 5 270
- حدیث 1 271
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ 271
- اشاره 271
- 17- باب تفسیر قوله عز و جل وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- اشاره 273
- حدیث 1 273
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ 273
- حدیث 2 275
- اشاره 276
- حدیث 1 276
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ 276
- اشاره 277
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا 277
- حدیث 1 277
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ 278
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ 278
- اشاره 278
- 21- باب تفسیر قوله عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ و قوله عز و جل اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ و قوله عز و جل وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و قوله عز و جل یُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ 278
- حدیث 1 278
- اشاره 278
- حدیث 1 279
- 22- باب معنی جَنْبِ اللَّهِ عز و جل 280
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب می آید. 280
- حدیث 1 280
- حدیث 2 282
- حدیث 1 283
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه 283
- اشاره 283
- 23- باب معنی الحجزه 283
- حدیث 2 284
- حدیث 3 284
- حدیث 1 286
- 24- باب معنی العین و الأذن و اللسان 286
- حدیث 4 286
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا 286
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- 25- باب معنی قوله عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ 287
- اشاره 287
- حدیث 1 288
- 26- باب معنی رضاه عز و جل و سخطه 289
- حدیث 1 289
- حدیث 2 289
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او 289
- حدیث 2 291
- حدیث 3 293
- اشاره 294
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- 27- باب معنی قوله عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی 294
- حدیث 4 294
- حدیث 1 295
- حدیث 2 296
- حدیث 3 297
- حدیث 5 298
- حدیث 4 298
- حدیث 6 299
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا 300
- حدیث 2 300
- حدیث 1 300
- حدیث 3 303
- حدیث 5 304
- حدیث 4 304
- حدیث 6 305
- حدیث 7 306
- حدیث 8 307
- حدیث 9 309
- حدیث 10 309
- حدیث 11 310
- حدیث 12 311
- حدیث 13 312
- حدیث 14 314
- حدیث 15 314
- حدیث 16 316
- حدیث 17 317
- حدیث 18 317
- حدیث 19 319
- حدیث 20 319
- حدیث 21 320
- حدیث 22 321
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان 322
- حدیث 1 322
- حدیث 2 324
- حدیث 3 331
- حدیث 4 334
- حدیث 5 335
- حدیث 6 335
- حدیث 7 336
- حدیث 8 339
- حدیث 9 340
- حدیث 10 402
- حدیث 11 403
- حدیث 12 406
- حدیث 13 407
- حدیث 14 409
- حدیث 1 414
- «باب سی ام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است 414
- حدیث 2 414
- حدیث 4 415
- حدیث 3 415
- حدیث 5 417
- حدیث 6 417
- حدیث 7 422
- حدیث 1 427
- حدیث 2 427
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) 427
- حدیث 3 428
- حدیث 4 429
- حدیث 5 429
- اشاره 432
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم 432
- حدیث 1 432
- حدیث 2 435
- اشاره 438
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف 438
- حدیث 1 438
- حدیث 2 440
- حدیث 1 442
- اشاره 442
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه. 442
- اشاره 449
- حدیث 1 449
- 35- باب تفسیر الهدی و الضلاله و التوفیق و الخذلان من الله تعالی 449
- حدیث 2 449
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی 449
- حدیث 3 452
- حدیث 2 452
- حدیث 4 453
- اشاره 454
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه 454
- حدیث 1 454
- حدیث 2 463
- حدیث 3 463
- حدیث 4 467
- حدیث 5 469
- حدیث 6 485
- اشاره 486
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری 486
- حدیث 1 486
- حدیث 1 492
- اشاره 492
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل 492
- حدیث 2 495
- حدیث 3 496
- حدیث 4 498
- حدیث 6 501
- حدیث 5 501
- حدیث 7 502
- حدیث 9 504
- حدیث 8 504
- حدیث 10 505
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی 507
- 39- باب لطف الله تبارک و تعالی 507
- حدیث 1 507
- حدیث 11 507
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است 508
- حدیث 1 508
- 40- باب أدنی ما یجزئ من معرفه التوحید 508
- حدیث 2 509
- حدیث 4 511
- حدیث 3 511
- حدیث 5 512
- 41- باب أنه عز و جل لا یعرف إلا به 513
- حدیث 1 513
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش. 513
- حدیث 2 514
- حدیث 3 515
- حدیث 4 516
- حدیث 6 518
- حدیث 5 518
- حدیث 7 519
- حدیث 8 520
- حدیث 9 521
- حدیث 10 522
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم 526
- حدیث 1 526
- اشاره 526
- حدیث 2 528
- حدیث 3 528
- حدیث 4 529
- حدیث 5 532
- حدیث 6 533
- حدیث 7 539
- اشاره 546
- حدیث 1 546
- حدیث 1 553
- باب چهل و پنجم در بیان معنی سبحان اللَّه 557
- حدیث 1 557
- حدیث 2 558
- حدیث 2 559
- حدیث 1 559
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی اللَّه اکبر 559
- 47- باب معنی الأول و الآخر 560
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی اول و آخر 560
- حدیث 1 560
- حدیث 2 561
- حدیث 1 562
- 48- باب معنی قول الله عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- «باب چهل و هشتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی 562
- حدیث 3 563
- حدیث 2 563
- حدیث 4 566
- حدیث 5 566
- حدیث 6 567
- حدیث 7 567
- حدیث 8 567
- «باب چهل و نهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل 569
- اشاره 569
- حدیث 1 569
- حدیث 2 571
- «باب پنجاهم» در بیان عرش و صفات آن 573
- حدیث 1 573
- «باب پنجاه و یکم» 578
- اشاره 578
- حدیث 1 579
- حدیث 1 582
- اشاره 582
- «باب پنجاه ودوم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض 582
- حدیث 2 582
- حدیث 4 583
- حدیث 3 583
- حدیث 5 584
- حدیث 1 585
- اشاره 585
- باب پنجاه و سوم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید 585
- حدیث 2 585
- 53- باب فطره الله عز و جل الخلق علی التوحید 585
- حدیث 3 586
- حدیث 6 587
- حدیث 4 587
- حدیث 5 587
- حدیث 8 588
- حدیث 7 588
- حدیث 9 589
- 54- باب البداء 591
- حدیث 10 591
- اشاره 591
- «باب پنجاه و چهارم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست 591
- حدیث 1 592
حدیث 2
2- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِیدِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مَا الدَّلِیلُ عَلَی أَنَّ اللَّهَ وَاحِدٌ قَالَ اتِّصَالُ التَّدْبِیرِ وَ تَمَامُ الصُّنْعِ کَمَا قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ- لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتا(1).
ترجمه:
حدیث کرد ما را محمد بن حسن بن احمد بن ولید «رضی» گفت که حدیث کرد ما را محمد بن حسن صفار از احمد بن محمد بن عیسی از محمد بن ابی عمیر از هشام بن حکم که گفت بحضرت صادق (ع) عرض کردم که چیست دلیل بر اینکه خدا یکیست فرمود که اتصال تدبیر عالم که پیوند دارد و تمام صنع که نقص و فطوری ندارد و چنان که خدای عز و جل فرمود که لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتا
حدیث 3
3- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ مَاجِیلَوَیْهِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی الْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو سُمَیْنَهَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ الصَّیْرَفِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْخُرَاسَانِیِّ خَادِمِ الرِّضَا ع قَالَ: دَخَلَ رَجُلٌ مِنَ الزَّنَادِقَهِ عَلَی الرِّضَا ع وَ عِنْدَهُ جَمَاعَهٌ فَقَالَ لَهُ أَبُو الْحَسَنِ ع أَیُّهَا الرَّجُلُ أَ رَأَیْتَ إِنْ کَانَ الْقَوْلُ قَوْلَکُمْ وَ لَیْسَ هُوَ کَمَا تَقُولُونَ أَ لَسْنَا وَ إِیَّاکُمْ شَرَعاً سَوَاءً(2)