- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- اشاره 83
- اشاره 84
- شاعر: عبدی 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شاعر: ذکوان 111
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- اشاره 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- اشاره 135
- شاعر: عَونی 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شاعر: سوسی 160
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: موسوی 186
- شعرِ موسوی: 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- اشاره 201
- شاعر: منصور بالله 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ یمنی: 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شعرِ مُقری: 223
- شاعر: مُقْری 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ کفعمی 230
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شاعر: ابن معتوق 232
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- اشاره 235
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شاعر: حَضرمی 241
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- اشاره 243
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
صفحه 1
مقدمه
از آنجا که آیه شریفه تطهیر در بیان افضلیت اهل بیت پیامبر علیهم السلام بر همه انسانها، بسیار اهمیت دارد و بطور مسلم به برتری و رجحان ایشان برای رهبری جامعه اسلامی می انجامد، به همین سبب بیش از دیگر فضائل نیز مورد شک و تردید، و حتی حسد و غرض ورزی قرار گرفته است، لذا در اهمیت پژوهش در این آیه، و اثبات معنای راستین آن، تردیدی نیست. از این رو کتابهای بسیاری به زبان فارسی و عربی در این موضوع بطور اختصاصی نوشته شده است.(1)
همچنین در برخی کتابهای دیگر، این موضوع بخش مهمی را به خود اختصاص داده(2) ، و نیز در همه تفاسیر، خصوصاً تفسیرهای شیعه، ذیل آیه تطهیر بحث های مفصلی آمده است.
مدتی قبل یعنی پائیز سال 1380 که درباره موضوع رساله فکر می کردم،
علاقمند بودم موضوعی بیابم که فقط صِبغه ادبیات عرب نداشته و با رشته
1- در کتاب «اهل البیت فی المکتبه العربیه» نویسنده محترم 856 کتاب نام می برد که درباره اهل بیت، تنها به زبان عربی نوشته شده و بسیاری از آنها مربوط به آیه تطهیر است و نیز مراجعه کنید به مجله «تراثنا» از مؤسسه «آل بیت».
2- مثلاً در جلد پنجم از کتاب «مفاهیم القرآن» نوشته شیخ جعفر سبحانی، بیش از 60 صفحه درباره آیه تطهیر بحث شده است.