- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- اشاره 83
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- شاعر: عبدی 84
- اشاره 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- اشاره 118
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- اشاره 135
- شاعر: عَونی 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: سوسی 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: موسوی 186
- شعرِ موسوی: 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- شاعر: منصور بالله 201
- اشاره 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شعرِ یمنی: 212
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شعرِ مُقری: 223
- شاعر: مُقْری 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ کفعمی 230
- شاعر: ابن معتوق 232
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- اشاره 235
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شاعر: حَضرمی 241
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- اشاره 243
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
اشاره
اینک به شاعران قرن چهارم و تطهیریه های ایشان می پردازیم.
شاعر: عَونی
ابومحمد طلحه بن عبدالله(1) یا عبیدالله(2) بن ابی عون غَسَانی معروف به «عونی» از شعرا بنام شیعه در قرن چهارم می باشد. ابن شهرآشوب او را از شاعران بی پروا در مدح اهل بیت برشمرده است.(3) عونی آنقدر مشهور و اشعارش بر زبانها جاری است که نیازی به ذکر نبوغ او در شعر و مهارتش در نظم کشیدن کلمه ها نیست، همچنان که تشیع و دلباختگی او نسبت به اهل بیت علیهم السلام هم نیاز به بحث و تحقیق ندارد و از تاریخ حیات و قصائدش به خوبی هویداست. کاروانها اشعار او را با خود به شهرها می بردند و مردم قصائدش را با جان می پذیرفتند و مداحان در مجالس و بازارها با صدای بلند می خواندند و فضائل اهل بیت (ع) را در قالب شعرهای عونی، آویزه گوش می کردند، اما ابن عساکر و ابن خلدون از این که نام اهل بیت و فضائل ایشان با صدای بلند در بازارها برده می شده، به خشم آمده و لذا سخن را این چنین عوض کرده اند که «منیر شاعر با شعرهای عونی در بازار آوازه خوانی می کرده»!! تا نام هر دو شاعر را لکه دار سازند.(4) عونی آنقدر در به نظم کشیدن فضائل امیرالمؤمنین علی (ع) اصرار داشته که بعضی کوته فکران او را به غلو نسبت داده اند، در حالی که اشعار او منحصر در ذکر مناقبی است که مستند بر احادیث مشهور می باشد.(5)
عونی در فنون شعر و شیوه های آن بسیار ماهر بوده، به طوری که ابن رَشیق در «العمده» می نویسد: یکی از انواع شعر نوع عجیبی است که به نام «القوادیسی» یعنی
1- معجم رجال الحدیث، ج 9/167.
2- شذرات الذهب، ج 3/270.
3- امل الآمل، جزء 2/139.
4- الغدیر، ج 4/128.
5- امل الآمل، جزء 2/139؛ معجم رجال الحدیث، ج 9/167، الغدیر، ج 4/128.