- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- اشاره 83
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- اشاره 84
- شاعر: عبدی 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- اشاره 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- اشاره 135
- شاعر: عَونی 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شاعر: سوسی 160
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شعرِ موسوی: 186
- شاعر: موسوی 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- اشاره 201
- شاعر: منصور بالله 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شعرِ یمنی: 212
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شاعر: مُقْری 223
- شعرِ مُقری: 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شعرِ کفعمی 230
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شاعر: ابن معتوق 232
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- اشاره 235
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شاعر: حَضرمی 241
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- اشاره 243
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
شاعر: ابن صباح
ابن صباح از کسانی است که ابن شهرآشوب در مناقب شعر او را آورده است. بر شرح حال او دست نیافتیم. ابن شهرآشوب در کتاب معالمش می گوید: ابن صباح ریاحی از شاعران مجاهر و بی پروا در مدح اهل بیت است.(1) از بعضی قرائن برمی آید که وی احتمالاً از شعرای قرن پنجم بوده است.
شعرِ ابن صباح
در مناقب ابن شهرآشوب شعر بسیار زیادی از ابن صباح نقل شده که وی ضمن سؤال و جواب های فرضی، فضائل و مناقب علی (ع) را به نظم کشیده است. قابل توجه است که همانطوری که نام اصحاب کساء عَلَم شده و همگان می دانند مراد همان پنج نفر معروف هستند، گویا نام طهر و طاهر هم برای علی (ع) عَلَم شده که یکی از مصادیق مطَّهران در آیه تطهیر است. لذا شاعر نام یا کنیه یا لقب از امیرالمؤمنین نمی آورد و از او با کلمه طهر یاد می کند.
قالَ: فَبَعْدَالمُصْطفی الامْرُ لِمَنْ کانَ؟ فَقلتُ الامرُ لِلطُّهرِ العَلَمْ
قالَ فَمَنْ خَیرُ الوَری مِنْ بَعْدِهِ؟ قُلتُ: عَلیٌّ خَیْرُهُم اَبٌ وَ اُمْ
قالَ: فَصَحْبُ المُصطَفی؟ قلتُ: فَهَلْ یَبْلُغُ لِلْمُختارِ صِهْراً وَ ابْنَ عَم؟
قالَ: فَمَنْ اَدْناهُمُ؟ قُلتُ: الذّی لَم یَتَّخِذْ مِنْ دونِ ذی العَرْشِ صَنَمْ
قالَ فَمَنْ اَکْرَمُهُمْ؟ قُلْتُ:الذّی صَدَّقَ بِالخاتَمِ فی یَومِ العَدَمْ
قالَ: فعِنْدَ الحَوضِ مَنْ یَسْقی الوَری؟ قُلْتُ: عَلِیُّ فَهْوَ یَسْقی مِنْ قِدَمْ
قالَ: فَمَنْ هذا فَدَتْکَ مُهْجَتی؟ قُلتُ له: ذاکَ الاِمامُ الُمحْتَرَمْ(2)
گفت: بعد از محمد مصطفی (ص) امر خلافت با چه کسی بود؟ گفتم: امر خلافت مخصوص آن طاهر شناخته شده پاک است.
1- اعیان الشیعه، ج 2/278.
2- مناقب ابن شهرآشوب، ج 3/336. شعر در 20 بیت است که ما گزیده ای را آوردیم.