آیه تطهیر در آیینه شعر عرب صفحه 196

شاعر: اخطب خوارزم

حافظ ابوالمؤید ابو محمد موفق بن احمد بن ابوسعید اسحاق بن مؤمن، مکی حنفی معروف به «اخطب خوارزم»(1) عالم، فقیه، حافظ، محدث، خطیب، ادیب، متکلم و شاعر قرن پنجم و ششم است.

خطیب در سال 484 متولد شده و اصل او از مکه است.(2) عربی را در خوارزم از زمخشری فرا گرفت و در مسجد جامع خوارزم خطبه می خواند.(3) صفدی(4) و حموی(5) او را ستوده اند. مشایخ و اساتید او و همچنین شاگردانش فراوانند.(6) تألیفات او بسیار است مانند: کتاب «ردالشمس لامیر المؤمنین علی» و «اربعین فی مناقب النبی الامین و وصیه امیرالمؤمنین» و «قضایا امیرالمؤمنین»(7) و «مقتل الامام السبط الشهید»(8) که شامل 15 باب در فضائل پیامبر، فضائل ام المؤمنین خدیجه، فضائل فاطمه بنت اسد مادر امیرمؤمنان، فضائل فاطمه (س) بنت النبی و.... می باشد. خطب و اشعار او فراوان است و دیوان شعر هم دارد.(9) معروف ترین اثر او «فضائل امیرالمؤمنین» است که معروف به «مناقب خوارزمی» شده و از زمان مؤلف تا به حال مورد استفاده بوده و هست.(10) وفات او در سال 567(11) یا 568(12) می باشد.

1- الغدیر، ج 4/398.
2- الاعلام، ج 7/333.
3- معجم المؤمنین، ج 3/940؛ الاعلام، ج 7/333.
4- الغدیر، ج 4/398.
5- معجم الادباء، جزء 8/5 ضمن شرح حال حسن عطار ابوالعلاء همدانی.
6- الغدیر، ج 4/399 تا 402.
7- سه کتاب مزبور در الغدیر، ج 4/402.
8- الغدیر، ج 4/402؛ معجم المؤلفین، ج 3/940.
9- الغدیر، ج 4/402.
10- الاعلام، ج 7/333؛ الغدیر، ج 4/403.
11- الغدیر، ج 4/407.
12- معجم المؤلفین، ج 3/940؛ الاعلام، ج 7/333.