- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- اشاره 83
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- شاعر: عبدی 84
- اشاره 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- اشاره 118
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- اشاره 135
- شاعر: عَونی 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: سوسی 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: موسوی 186
- شعرِ موسوی: 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- شاعر: منصور بالله 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- اشاره 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شعرِ یمنی: 212
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شعرِ مُقری: 223
- شاعر: مُقْری 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شعرِ کفعمی 230
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شاعر: ابن معتوق 232
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- اشاره 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- شاعر: حَضرمی 241
- اشاره 243
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
شاعر: ابن ابی الحدید
عزّالدین، ابوحامد عبدالحمید بن هبه الله بن محمد بن ابوالحدید مدائنی معتزلی، معروف به «ابن ابی الحدید» ادیب، کاتب، مورخ و شاعر مشهور عصر عباسی است. او در مدائن در سال 576 متولد شد و به کسب علوم پرداخته و در همه انواع علم دستی پیدا کرد. به بغداد رفت و در آنجا از کاتبان درگاه خلافت شد. از بین مذاهب کلامی به مذهب اعتزال روی آورد، و معتزلی بودنِ او از اشعارش به وضوح معلوم است. علاوه بر اشتغال در مناصب دولتی و کسب مراتب علمی، شعر هم بسیار خوب می گفت و بارها به سبب مدح عباسیان به جوایز ایشان دست یافت. در همه اغراض شعری اعم از مدح و رثاء و حکمت و وصف و غزل شعر گفته است. آثار او بسیار است مانند «الفلک الدائر علی المثل السائر» «مستنصریات» «العبقریُّ الحسان» در ادبیات، «زیادات النقضین» «دیوان شعر». اما از بین آثار او شرح نهج البلاغه اش در 20 جلد و نیز قصائد «سبع علویات» بسیار مشهور می باشد.
وفات او در سال 655 یا 656 در بغداد واقع شد.(1)
شعرِ ابن ابی الحدید:
دانستیم که ابن ابی الحدید قصائد هفتگانه ای در مدح امیرالمؤمنین (ع) دارد که به سبب شرف ممدوح، به اوج شهرت رسیده است. این قصائد به ترتیب در ذکر فتح خیبر، فتح مکه، وصف پیامبر (ص) ، واقعه جمل، مدح علی (ع) و اوصاف امیرالمؤمنین می باشد. شاعر معتزلی به زیبایی فضائل حضرت علی (ع) را به بهترین وجه به نظم کشیده، به طوری که در بعضی موارد متهم به غلو شده است. وی در مواردی به پاک و مطهر بودن امیرالمؤمنین علی (ع) و اهل بیت پیامبر، که
1- الاعلام، ج 3/289؛ معجم المؤلفین، ج 2/66؛ مقدمه شرح نهج البلاغه اش به تفصیل شرح حال او آمده است.