- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- اشاره 83
- شاعر: عبدی 84
- اشاره 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- اشاره 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- شاعر: عَونی 135
- اشاره 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شاعر: سوسی 160
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شعرِ موسوی: 186
- شاعر: موسوی 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- شاعر: منصور بالله 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- اشاره 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شعرِ یمنی: 212
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شاعر: مُقْری 223
- شعرِ مُقری: 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ کفعمی 230
- شاعر: ابن معتوق 232
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- اشاره 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- شاعر: حَضرمی 241
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- اشاره 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
شاید گفته شود تطهیر همان اذهاب رجس است، پس چرا تکرار شده؟ ولی چنین نیست، بلکه لِیُذهِبَ... اشاره به دفع ذنوب است، نه رفع آن. و یُطَهِرَکُمْ اشاره به پوشاندن خلعت کرامت، که مرتبه ای بالاتر است. به عبارت دیگر اذهاب رجس، صیقل دادن است و تطهیر، نقاشی و آرایش کردن، آن صاف کردن است و این صفا دادن، آن پیراستن است و این آراستن، آن تخلیه است و این تحلیه. پس تکرار در کار نیست.(1)
«تطهیراً» نیز مصدر باب تفعیل است و مفعول مطلق تأکیدی می باشد و تنوین تعظیم دارد یعنی تطهیری که درباره شما اراده کرده یک تطهیر عادی و معمولی نیست بلکه ویژه است. پس مخاطبان آیه تطهیر یعنی اهل بیت با برخورداری از طهارت کامل، به مقامی رسیده اند که با حقیقت قرآن، تماس و ارتباط کامل دارند و همان «مطهرون» در آیه لا یَمَسُّهُ اِلاّ المُطَهَّرونَ(2) می باشند.(3)
3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن
شکی نیست که علمای شیعه اعم از متقدم و متأخر همگی بر این باورند که آیه تطیهر در شأن خمسه آل عبا نازل شده و احدی غیر از ایشان را شامل نمی شود، نه همسران نه اصحاب و نه دیگری. شیخ طوسی (م/ 460) می گوید: اصحاب ما به این آیه استدلال کرده اند که اهل بیت، معصومند و اجماع علماء شیعه بر این مطلب است و اجماع ایشان هم مسلماً صحیح است.(4)
طبرسی (م/ 548) می نویسد: جمیع امت اتفاق داشتند که مراد از «اهل البیت» در آیه، همان اهل بیت پیامبر (ص) هستند تا اینکه عکرمه باعث اختلاف شد و ادعا کرد که مراد ازواج نبی می باشند.(5)
1- تجلی ولایت در آیه تطهیر ص 63.
2- سوره واقعه آیه 79.
3- تجلی ولایت در آیه تطهیر، ص 65.
4- تبیان، ج 8/340.
5- مجمع البیان، ج 7 و 8/356.