- مقدمه 1
- پیشگفتار 3
- عصمت اهل بیت علیهم السلام 12
- فصل اول: بررسی آیه تطهیر 17
- اشاره 17
- 1. اهمیت آیه تطهیر 18
- اشاره 19
- 2. مفردات آیه تطهیر 19
- 3. دیدگاه عالمان شیعه و خاستگاه آن 43
- 4. دیدگاه علماء اهل سنت و سرچشمه اختلاف 44
- 5. خلاصه و نتیجه گیری 55
- 6. چگونگی تعمیم آیه تطهیر به معصومان دیگر 64
- 7. نگاهی به شخصیت عکرمه و بررسی حدیث او 65
- اشاره 65
- فصل دوم: بررسی شعر شاعران عرب پیرامون آیه تطهیر 69
- اشاره 69
- 1. نگرشی بر پیشینه و جایگاه رفیع شعر 70
- اشاره 83
- 2. تطهیریه های قرن دوم تا عصر حدیث توأم با شرح حال شاعران 83
- اشاره 84
- شاعر: عبدی 84
- شعرِ عبدی 85
- شاعر: سید حمیری 87
- شعر: سید حمیری 99
- شاعر: ذکوان 111
- شعرِ ذکوان 111
- شاعر: ابونُواس 113
- شعرِ ابونُواس 116
- اشاره 118
- شاعر: محمد بن ادریس شافعی 118
- شعرِ شافعی: 120
- شاعر: دیک الجّن 124
- شعرِ دیک الجن: 125
- شاعر: دِعبِل خُزاعی 127
- شعرِ دعبل: 130
- شاعر: وامق نصرانی 132
- شعرِ وامق نصرانی: 133
- اشاره 135
- شاعر: عَونی 135
- شعرِ عونی: 136
- شاعر: ابن علویّه 139
- شعرِ ابن علویه: 140
- شاعر: ابن دُرَید 141
- شعرِ ابن دُرید: 143
- شاعر: صنوبری 144
- شعرِ صنوبری: 145
- شاعر: ابوفِراس 146
- شعرِ ابوفِراس: 149
- شاعر: ابن هانی 152
- شعرِ ابن هانی: 154
- شاعر: ناشی ء صغیر 155
- شعرِ ناشئ صغیر: 158
- شاعر: سوسی 160
- شعرِ سوسی: 160
- شاعر: بِشْنَوی 161
- شعرِ بِشنَوی: 162
- شاعر: صاحب بن عباد 165
- شعر صاحب بن عباد: 172
- شاعر: موصلی 174
- شعرِ موصلی: 174
- شاعر: عبدی 175
- شعر عبدی 176
- اشاره 180
- شاعر: نصر بن منتصر 181
- شعرِ نصر بن منتصر: 181
- شعرِ ابن صباح 182
- شاعر: ابن صباح 182
- شعرِ ابوعلیِ ضریر: 184
- شاعر: ابوعلی ضریر 184
- شاعر: موسوی 186
- شعرِ موسوی: 186
- اشاره 187
- شاعر: خطیب حَصْکَفی 187
- شعرِ خطیب حَصْکَفی: 188
- شاعر: ابن عودی نیلی 189
- شعرِ ابن عودی: 190
- شاعر: ابن رُزّیک 192
- شعرِ ابن رُزّیک: 194
- شاعر: اخطب خوارزم 196
- شعرِ اخطب خوارزم: 197
- شاعر: منصور بالله 201
- شعرِ منصور بالله: 201
- اشاره 201
- شاعر: ابن طلحه شافعی 204
- شعرِ ابن طلحه شافعی: 207
- شاعر: ابن ابی الحدید 210
- شعرِ ابن ابی الحدید: 210
- شاعر: منصور بالله یمنی 212
- شعرِ یمنی: 212
- شعرِ شمس الدین حِلّی: 214
- شاعر: شمس الدین حِلّی 214
- شاعر: اِربِلی 216
- شعرِ اربلی: 218
- شاعر: ابن سَرایا 220
- اشاره 220
- شعرِ ابن سَرایا: 221
- شعرِ مُقری: 223
- شاعر: مُقْری 223
- اشاره 225
- شاعر: ابن صبّاغ مالکی 225
- شعرِ ابن صباغ مالکی 228
- شاعر: کفعمی 230
- شعرِ کفعمی 230
- شاعر: ابن معتوق 232
- شعرِ ابن معتوق: 232
- شعرِ مُقری کاظمی: 235
- شاعر: مُقری کاظمی 235
- اشاره 235
- شاعر: آخوند مسیحا 238
- شعرِ آخوند مسیحا: 239
- شعرِ حَضْرَمی: 241
- شاعر: حَضرمی 241
- اشاره 243
- شاعر: شافعیِ عسیری 243
- شعرِ شافعیِ عَسیری: 244
- شاعر: ابن جُبَیر 247
- شعرِ ابن جُبَیر: 247
- شعرِ ساعاتی: 248
- شاعر: ساعاتی 248
- منابع 250
- چکیده: 261
- خلاصه الرساله 262
اشاره
اینک به شاعران قرن دوم و تطهیریّه های آنان می پردازیم.
شاعر: عبدی
ابو محمد سفیان بن مصعب عبدی کوفی از شعرای اهل بیت در قرن دوم بوده که درباره کسی غیر از آل محمد شعر نگفته است. سروده های او مملو از ذکر فضائل و مدح علی (ع) و فرزندان پاک او و نیز رثاء در مصائب ایشان است. صدقِ نیت عبدی و انقطاعش از مدح دیگران، باعث مقبولیت شعر او نزد اهل بیت شد به طوری که امام صادق (ع) از این شاعر می خواست تا برای حضرت شعر بخواند و نیز در روایتی دیگر امام از عماره طلب کرد تا اشعار عبدی را در رثاء امام حسین برای ایشان بخواند. عبدی نه تنها از اصحاب امام صادق (ع) بوده بلکه اخلاص وارادت عجیبی نسبت به حضرت داشته و همچنین مورد لطف خاص امام بوده، چنانچه امام جعفر صادق علیه السلام فرموده اند: «ای شیعیان شعر عبدی را به فرزندانتان یاد بدهید. زیرا او بر دین خدا است.»(1) نیز روایت شده که چون اشعارش معانی روان و لهجه نیکو داشت حضرت صادق (ع) به او امر کردند تا شعرهایی برای مراسم عزاداری مخصوص بانوان بگوید.
عبدی مناقب ائمه را از حضرت صادق شنیده و در قالب شعر می ریخت، حتی نقل شده که روزی به مجلس امام وارد شد و درباره تفسیر آیه «عَلَی الاعرافِ رجالٌ یُعْرَفُونَ کُلاً بِسیماهُم...»(2) پرسید. حضرت جواب دادند و او هم فوراً بالبداهه آنرا به نظم درآورد.
در ثقه بودن و اهل غلو نبودن و حسن حال و مذهب عبدی شکی نیست و هرکس شعر او را بخواند حب و عشق شدید و تشیع خالص او را درمی یابد. شعر
1- معجم رجال الحدیث، ج 11/428.
2- سوره اعراف آیه 46.