- پیش گفتار 1
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- اشاره 16
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- د) عقوق والدین 17
- الف) شرک به خداوند 17
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- ط) رباخواری 18
- س) پوشاندن حق 19
- ع) می گساری 19
- ک) زنا 19
- ل) سوگند دروغ 19
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- اشاره 22
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- 1. فرهنگی 26
- الف) نادانی 26
- اشاره 26
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- اشاره 31
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- 2. خانوادگی 31
- ج) تربیت شایسته 32
- ب) عامل وراثتی 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- الف) محیط اجتماع 36
- اشاره 36
- 4. اجتماعی 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- 5. روانی و فردی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- اشاره 56
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- ب) تغییر نعمت 62
- ج) کاهش عمر 64
- اشاره 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- د) از بین رفتن برکت 72
- اشاره 72
- یک _ ترک نماز 72
- دو _ کم فروشی 73
- سه _ نپرداختن زکات 73
- شش _ خیانت 74
- پنج _ حرام خواری 74
- ه_) پرده دری 75
- اشاره 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- الف) تیرگی قلب 86
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- ط) گناه و کوردلی 98
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- ی) آتش جان 99
- 1. باور به حضور خدا 101
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- اشاره 114
- ب) مراقبه 117
- الف) مشارطه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- 1. گناه چشم 129
- اشاره 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- 1. مبارزان با نفس 189
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت قاتل 199
- سرنوشت حجاج 199
- دشمنی با دوست 200
- اثر گناه 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- موعظه گناه کار 202
- گناه یا طلا 202
- ریزش گناهان 203
- گناهان کوچک 204
- بدترین عقوبت 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- مشق شب 206
- یوسف و زلیخا 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
بیان های گوناگون، بر این نکته تأکید و سفارش کرده اند، چنان که امام محمد باقر علیه السلام در این باره می فرماید: «پرهیز از زمین خوردن، بهتر است از اینکه زمین بخوری [و] از کسی خواهش کنی که بلندت کند.»(1) امیر مؤمنان علی علیه السلام نیز می فرماید: «گناه نکردن، آسان تر از توبه کردن است».(2)
10. نقش عبادت در کنترل گناهان
عبادت اگر به روشی صحیح و با شرایط انجام گیرد، در زدودن گناهان نقش مهمی دارد. خداوند در آیه ای از قرآن، نماز گزاردن را راهی برای دوری از فحشا و گناهان می داند و می فرماید: «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ؛ به درستی که نماز، (انسان را) از کار زشت و ناپسند باز می دارد.» (عنکبوت: 45) همچنین هدف از روزه داری را تقوا و پاک سازی بیان می کند و می فرماید:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ. (بقره: 183)
ای کسانی که ایمان آورده اید! روزه بر شما واجب و مقرر شد، چنان که بر آنان که پیش از شما بودند، مقرر شد. باشد که پرهیزکار شوید.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله نیز در تمثیلی ارزشمند فرمود:
إِنَّ مَثَلَ الصَّلوهِ کَمَثَلِ النَّهْرِ الْجارِی کُلَّما صَلّی کَفَّرَتْ ما بَیْنَهُما.(3)
نماز، همانند آب جاری است. هر زمان که انسان نماز می خواند، آن نماز، گناهانی را که در میان دو نماز انجام شده است، از میان می برد.
1- [1] . بحارالانوار، ج 73، ص 364.
2- [2] . همان، ج 78، ص 187.
3- [3] . وسائل الشیعه، ج 3، ص 7.