- پیش گفتار 1
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- اشاره 16
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- الف) شرک به خداوند 17
- د) عقوق والدین 17
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- ط) رباخواری 18
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ع) می گساری 19
- ل) سوگند دروغ 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- ک) زنا 19
- س) پوشاندن حق 19
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- اشاره 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- اشاره 26
- 1. فرهنگی 26
- الف) نادانی 26
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- اشاره 31
- 2. خانوادگی 31
- ب) عامل وراثتی 32
- ج) تربیت شایسته 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- اشاره 36
- الف) محیط اجتماع 36
- 4. اجتماعی 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- 5. روانی و فردی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- اشاره 56
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- ب) تغییر نعمت 62
- اشاره 64
- ج) کاهش عمر 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- یک _ ترک نماز 72
- اشاره 72
- د) از بین رفتن برکت 72
- سه _ نپرداختن زکات 73
- دو _ کم فروشی 73
- پنج _ حرام خواری 74
- شش _ خیانت 74
- اشاره 75
- ه_) پرده دری 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- الف) تیرگی قلب 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- ط) گناه و کوردلی 98
- ی) آتش جان 99
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- 1. باور به حضور خدا 101
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- اشاره 114
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- الف) مشارطه 117
- ب) مراقبه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- اشاره 129
- 1. گناه چشم 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- 1. مبارزان با نفس 189
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت قاتل 199
- سرنوشت حجاج 199
- اثر گناه 200
- دشمنی با دوست 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- موعظه گناه کار 202
- گناه یا طلا 202
- ریزش گناهان 203
- گناهان کوچک 204
- بدترین عقوبت 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- یوسف و زلیخا 206
- مشق شب 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
قیامت، تاریکی هاست.»(1) آن حضرت در حدیثی دیگر فرمود: «أَلْعامِلُ بِالظُّلْمِ وَ الْمُعِینُ عَلَیْهِ وَ الرّاضِی بِهِ شُرَکاءُ؛ ستمگر و کمک کننده به ستم و راضی به ستم، هر سه در عمل ستم کار شریکند.»(2) حضرت علی علیه السلامدر این باره می فرماید:
وَاللّهِ لَوْ اُعْطِیتُ الاَْقالِیمَ السَّبْعَهَ بِما تَحْتَ اَفْلاکِها عَلی اَنْ اَعْصِیَ اللّهَ فِی نَمْلَهٍ اَسْلُبُها جُلْبَ شَعِیرَهٍ ما فَعَلتُهُ.(3)
به خدا سوگند، اگر اقلیم های هفت گانه جهان را با آنچه زیر افلاکش قرار دارد، به من بدهند تا از خدا در گرفتن پوست جوی از مورچه ای نافرمانی کنم، هرگز این ستم را مرتکب نمی شوم.
9. خشم
بی تردید، خشم گین شدن در برابر سختی های روزگار یا اشتباه دیگران یا آزار دیدن از سوی غافلان و نادانان، حالتی شیطانی و کاری ناپسند است. بر همین اساس، فرو خوردن خشم و خودداری از عصبانیت، برای هر مسلمانی لازم و ضروری است؛ زیرا ممکن است انسان در حال خشم، مرتکب بسیاری از گناهان شود و چه بسا به کارهایی دست زند که جبرانش ناممکن یا محال باشد.
فرو خوردن خشم و گذشت کردن از اشتباه های مردم و نیکی به آنان، از نشانه های انسان های باتقوا و موجب محبوبیت انسان نزد حضرت حق است، چنان که خداوند می فرماید: «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النّاسِ وَ اللّهُ یُحِبُّ
1- [1] . اصول کافی، ج 2، ص 232.
2- [2] . بحارالانوار، ج 75، ص 312.
3- [3] . نهج البلاغه، خطبه 19.