- پیش گفتار 1
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- اشاره 16
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- الف) شرک به خداوند 17
- د) عقوق والدین 17
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- ط) رباخواری 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ل) سوگند دروغ 19
- ع) می گساری 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- ک) زنا 19
- س) پوشاندن حق 19
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- اشاره 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- الف) نادانی 26
- 1. فرهنگی 26
- اشاره 26
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- اشاره 31
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- 2. خانوادگی 31
- ج) تربیت شایسته 32
- ب) عامل وراثتی 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- اشاره 36
- الف) محیط اجتماع 36
- 4. اجتماعی 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- 5. روانی و فردی 45
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- اشاره 56
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- ب) تغییر نعمت 62
- اشاره 64
- ج) کاهش عمر 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- د) از بین رفتن برکت 72
- یک _ ترک نماز 72
- اشاره 72
- سه _ نپرداختن زکات 73
- دو _ کم فروشی 73
- پنج _ حرام خواری 74
- شش _ خیانت 74
- اشاره 75
- ه_) پرده دری 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- الف) تیرگی قلب 86
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- ط) گناه و کوردلی 98
- ی) آتش جان 99
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- 1. باور به حضور خدا 101
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- اشاره 114
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- الف) مشارطه 117
- ب) مراقبه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- 1. گناه چشم 129
- اشاره 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- 1. مبارزان با نفس 189
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت قاتل 199
- سرنوشت حجاج 199
- دشمنی با دوست 200
- اثر گناه 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- موعظه گناه کار 202
- گناه یا طلا 202
- ریزش گناهان 203
- گناهان کوچک 204
- بدترین عقوبت 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- یوسف و زلیخا 206
- مشق شب 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
مؤثر دانسته و چنین فرموده است:
الذُّنُوبُ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ: اَلْبَغْیُ عَلَی النّاسِ وَ الزَّوالُ عَنِ الْعادَه فِی الْخَیْرِ وَ اصْطِناعِ الْمَعْرُوفِ وَ کُفْرانُ النِّعَمِ وَ تَرْکُ الشُّکْرِ.(1)
گناهانی که نعمت ها را دگرگون می سازد، عبارت است از: ستم بر مردم، ترک عادت در کار خیر و انجام کار نیک، کفران نعمت و واگذاردن شکر و سپاس.
ج) کاهش عمر
اشاره
یکی از پی آمدهای دنیوی گناهان، کاسته شدن از عمر آدمی است. امام صادق علیه السلام، علت مرگ بیشتر مردم را گناهان آنان می داند و می فرماید: «مَنْ یَمُوتُ بِالذُّنُوبِ أَکْثَرُ مِمَّن یَمُوتُ بِالْآجالِ؛ شمار کسانی که به گناهان می میرند، بیش از کسانی است که به عمر طبیعی از این جهان می روند.»(2) آن حضرت در روایتی دیگر، با صراحت بیشتری فرموده است:
اَما اِنَّهُ لَیْسَ مِنْ عِرْقٍ یَضرِبُ وَ لانَکْبَهٍ وَ لاصُداعٍ وَ لامَرَضٍ اِلّأ بِذَنْبٍ.(3)
هیچ رگی نزند و مصیبتی پیش نیاید و سردرد و بیماری نباشد، جز به دلیل گناهی که از انسان سر زده است.
امام سجاد علیه السلام نیز در حدیثی، به گناهانی که موجب کوتاهی عمر می شود، این گونه اشاره فرموده است:
وَالذُّنُوبُ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَناءِ قَطِیعَهُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْفاجِرَهُ وَ الاَْقْوالُ الْکاذِبَهُ وَ الزِّناءُ وَ سَدُّ طُرُقِ الْمُسْلِمِینَ وَ ادَّعاءُ الاْءِمامَهِ بِغَیْرِ حَقٍّ.(4)
1- [1] . معانی الاخبار، ص 270.
2- [2] . بحارالانوار، ج 5، ص 140.
3- [3] . اصول کافی، ج 3، ص 370.
4- [4] . معانی الاخبار، ص 271.