معرفت معاد صفحه 127

کلینی به چندین سند از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و امیرمؤمنان (علیه السلام) روایت کرده که فرمودند: بدترین آبها در روی زمین برهوت است و آن یک وادی در حَضرَمَوت است که ارواح کفّار را در آن جا عذاب می کنند. (1)از امام محمّدباقر و امام جعفر صادق (علیهما السلام)

روایت هایی در مورد برهوت و عذاب ارواح کفّار در آن جا نقل شده است . (2)

6 _ 16. بهشت و دوزخ برزخی

غیر از بهشت و جهنّمی که خداوند متعال برای سکونت مؤمنان و کافران پس از وقوع قیامت آفریده است و از آن به «بهشت و دوزخ آخرت و ابدی » یاد می شود، بهشت و جهنّم دیگری آفریده که از آن به «بهشت و دوزخ دنیا و برزخی » تعبیر می گردد. (3)

یکی از بهره مندیهای حیات طیّبه برزخی زندگی شهدا است . (4)در قرآن کریم

آمده است  :

(وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ )، (5)

و کسانی را که در راه خدا کشته شدند، هرگز مرده مپندار، بلکه زندگانی هستند که نزد پروردگارشان روزی می خورند.

کلینی از امیرمؤمنان (علیه السلام) روایت کرده است : وادی السلام صحرای نجف اشرف _که قرارگاه ارواح مؤمنان است _ بقعه ای از جنّات عدن است . (6)

خداوند متعال در قرآن مجید، «نار خلد» (جهنّم همیشگی ) را با دوزخ و آتش

1- حقّ الیقین ، ص 409.
2- حقّ الیقین ، ص 409.
3- ر.ک : حقّ الیقین ، ص 408؛ تنبیهات حول المبدأ و المعاد، ص 244.
4- تفسیر شریف لاهیجی ، ج 1، ص 402.
5- آل عمران ، آیه 169.
6- الکافی ، ج 3، ص 243.