معرفت معاد صفحه 181

پشت سر دریافت می کنند. پس گیرندگان نامه اعمال از دست چپ و گیرندگان نامه از «پشت سر» در دو آیه مذکور، کافران هستند. در برابر دو آیه مذکور، خداوند متعال در همان دو سوره ، به اصحاب الیمین اشاره کرده است . (1)

(فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَیَقُولُ هَاؤُمْ اقْرَءُوا کِتَابِیَهْ )؛ (2)

امّا هر که نامه عملش به دست راست او داده شود، گوید: بیایید نامه مرا بخوانید.

(فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ * فَسَوْفَ یُحَاسَبُ حِسَاباً یَسِیراً * وَیَنقَلِبُ إِلَی أَهْلِهِ مَسْرُوراً)؛ (3)

پس هر که نامه او به دست راستش داده شد، به زودی حسابی آسان از او کشیده شود و شادمانه به سوی خانواده اش باز گردد.

و ظاهر آن است که در این دو آیه ، «اصحاب یمین » مؤمنانی هستند که به بهشت دست یافته اند و از آتش جهنّم و صدای خروش آن دور هستند. و امّا در مورد «مرتکبان معاصی کبیره » از میان شیعیان ، نمی توان از آیات استفاده کرد که کارنامه اعمال اینان را به دست چپ یا دست راستشان خواهند داد. (4)

4 _ 23. اصناف مردم از نظر اعمال

مردم در قیامت از نظر عمل به چند دست تقسیم می شوند. کافران که نامه عمل را از دست چپ (اصحاب شمال ) یا پشت سر دریافت می کنند؛ اهل اعراف و بلاتکلیفان و مرتکبان معاصی کبیره از مؤمنان ، ابرار و مقرّبین .

1- مناهج البیان (جزء سی ام )، ص 309.
2- الحاقّه ، آیه 19.
3- الانشقاق ، آیه 7 _ 9.
4- مناهج البیان (جزء سی ام )، ص 309.