- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- علل پیدایش شیعه 27
- اشاره 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- اشاره 40
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- خلاصه واقعه غدیر 60
- اشاره 60
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- اشاره 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- اشاره 77
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- اشاره 84
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- اشاره 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- فلسفه اقامه نماز 114
- اشاره 114
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- اشاره 118
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- اشاره 121
- پیامدهای ترک نماز 121
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- اشاره 123
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- پرداخت زکات 136
- عبادت برای حیوان 136
- زکات چیست؟ 137
- اشاره 138
- علت تشریع زکات 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- اشاره 140
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت اول: 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- حکم حج 154
- به جا آوردن حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- اشاره 163
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- اشاره 169
- شرایط و آداب حج 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- همسفر حج 175
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- روزه بسیار 176
- اشاره 176
- روزه واجب و مستحب 177
- اشاره 178
- 1. سلامتی بدن: 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- اشاره 184
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- اشاره 195
- 2. بی دینی: 196
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- 2. احتمال تأثیر: 199
- اشاره 199
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- اشاره 205
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- 3. امر و نهی عملی: 207
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- اشاره 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- تولّی و تبرّی 211
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- اشاره 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- اشاره 218
- دسته اول: 220
- دسته دوم: 221
- دسته سوم: 221
- امانت و اقسام آن 222
- امانت داری 222
- اشاره 222
- اشاره 222
- اشاره 227
- امانت غیر مادی: 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- اشاره 232
- صله رحم 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- آثار و برکات صله رحم 238
- 1. افزایش عمر: 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- اشاره 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- داستانی در قطع رحم 244
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- اشاره 246
- اشاره 246
- قسم اول : 246
- دروغ و اقسام آن 246
- پرهیز از دروغ 246
- قسم دوم: 248
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- اشاره 249
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- کلیّات جامی 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- پرهیز از مال حرام 261
- مال حرام و انواع آن 261
- اشاره 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- اشاره 266
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- اشاره 269
- 3. عدم رستگاری: 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- مسکرات و حکم آن 275
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- اشاره 280
- الف. زیانهای جسمی 280
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- سقوط اسپانیا 282
- اشاره 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- اشاره 287
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- حق و اقسام آن 288
- اشاره 288
- 1. حقوق خداوند: 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- وظیفه صاحبان حق 298
- اشاره 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- فواید و برکات سکوت 304
- 1. دوری از گناه: 304
- اشاره 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- فضل سخن بر سکوت 309
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- اشاره 312
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- اشاره 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- اشاره 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- اشاره 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- خوف و رجا 329
- اشاره 329
- فلسفه خوف و رجا 330
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- اشاره 336
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- اشاره 346
- تلاوت بسیار قرآن 346
- تعادل خوف و رجا 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- آداب تلاوت قرآن 354
- اشاره 354
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- اشاره 359
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- احسان به والدین 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- اشاره 374
- آثار احسان به والدین 374
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- اشاره 375
- گستره انفاق 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اشاره 377
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- 1. اسلام و ایمان: 387
- اشاره 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- اشاره 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- کثرت دعا و نیایش 396
- اشاره 396
- اشاره 397
- دعا چیست؟ 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- آثار و برکات دعا 400
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- 3. وسعت روزی: 402
- 2. دفع بلا: 402
- 4. شفای مریض: 403
- اشاره 403
- شرایط و موانع استجابت دعا 403
- 1. دعا در همه حال: 404
- 2. ترک گناه: 405
- 3. دعا از صمیم قلب: 406
- 4. کسب مال حلال: 407
- 5. دعا توأم با حرکت و تلاش: 408
- 6. عدم وجود مصلحت در اجابت دعا: 409
- 8. اعطای پاداش زیادتر در آخرت: 410
- آداب دعا 411
- اشاره 412
- کیفیت نماز شب 412
- خواندن نماز شب 412
- استحباب مؤکد نماز شب 413
- اهمیت و جایگاه نماز شب در آیات و روایات 414
- موانع نماز شب 419
- زیارت امام حسین (ع) 421
- اشاره 421
- زیارت امام حسین (ع)واجب یا مستحب مؤکّد؟ 422
- فضیلت و ثواب زیارت امام حسین (ع) 424
- فلسفه زیارت 430
- اشاره 430
- الف. تقرب به خداوند 431
- ب. ارتباط با حجت خدا و امام 432
- ج. بخشش گناهان و رفع مشکلات 434
- اشاره 435
- د. خودسازی و تقوای الهی 435
- «علی بن یقطین» و «ابراهیم جمّال» 437
- اشاره 439
- به جا آوردن نوافل 439
- نوافل چیست؟ 439
- فلسفه و آثار نمازهای نافله 440
- نمازهای نافله در آیات و روایات 443
- الف. آسیب نرسیدن به واجبات 445
- آداب به جا آوردن نوافل 445
- آداب و شرایط نمازهای نافله و دیگر عبادات مستحبی 445
- ب. تحمیل نشدن بر نفس 446
- ج. رعایت اعتدال و میانه روی 448
- د. گرفتار عجب و غرور نشدن 450
- اشاره 450
- تأسف حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) 451
- گریه بسیار 452
- اشاره 452
- فلسفه گریه 453
- فضیلت گریه در آیات و روایات 456
- فضیلت و جایگاه گریه در روایات 457
- اشاره 458
- بر چه کسانی و چرا باید گریست؟ 458
- 1. گریه بر خود و از خوف خدا 459
- اشاره 459
- تنها آگاهان و دانایان گریه می کنند 464
- 2. گریه در فراق و مرگ عزیزان 468
- 3. گریه در عزای امام حسین (ع) 470
- اشاره 472
- مدارا با همسایگان 472
- محدوده همسایه در اسلام 473
- اهتمام اسلام به همسایه 474
- حقوق همسایه از نگاه امام زین العابدین (ع) 476
- 1. حفظ همسایه در غیاب: 476
- اشاره 476
- 4. پنهان کردن بدیها و عیبها: 477
- 3. یاری همسایه در حضور و غیاب او: 477
- 2. بزرگداشت همسایه در حضورش: 477
- 6. یاری نمودن همسایه در گرفتاریها: 478
- 5. عدم استراق سمع: 478
- 8. نادیده گرفتن خطای همسایه: 479
- 7. حسادت نکردن بر دارایی همسایه: 479
- 10. دفع دشنام دهندگان به همسایه: 480
- 9. نرم خویی و پرهیز از بدگویی: 480
- 11. آگاه نمودن همسایه از خیانت دیگران: 480
- غفلت از همسایه گرسنه 481
- 12 . معاشرت نیکو با همسایه: 481
- غضب و اقسام آن 483
- مهار و فرو بردن غضب 483
- اشاره 483
- نکوهش غضب و پیامدهای آن 485
- فضیلت مهار غضب 487
- راههای مهار خشم 488
- اشاره 488
- حلم امیرالمؤمنین علی (ع) 489
- سائل بی ادب و حلم مرحوم کاشف الغطاء 490
- غضب ممدوح 491
«لَوأَنَّ النّاسَ اَدَّوا زَکاهَ اَموالِهِم ما بَقِیَ مُسلِمٌ فَقیرا مُحتاجا... و إِنَّ النّاسَ مَا افتَقَرُوا و لا اِحتاجُوا و لا جاعُوا و لا عَرُوا إلاّ بِذُنُوبِ الاَغنِیاءِ»؛
«اگر همه مردم زکات اموال خود را می پرداختند، هیچ مسلمان فقیر و محتاجی باقی نمی ماند؛ و مردم، فقیر و محتاج و گرسنه و برهنه نشده اند، مگر به سبب گناه ثروتمندان».(1)
2. حفظ اموال و جانها:
اشاره
یکی دیگر از علل تشریع زکات، حفظ اموال اغنیا و نیز نفوس و جان مسلمانان است. قرآن کریم می فرماید:
«واَنفِقوا فی سَبیلِ اللّهِ ولا تُلقوا بِاَیدیکُم اِلَی التَّهلُکَهِ»؛ «در راه خدا انفاق نمایید (و با ترک انفاق و زکات) خود را به دست خود به هلاکت نیفکنید».(2)
از علی علیه السلام نقل نیز شده است که فرمود:
«ما هَلَکَ مالٌ فیِ بَرٍّ و لا بَحرٍ إلاّ لِمَنعِ الزَّکاهِ مِنهُ؛ فَحَصِّنُوا اَموالَکُم بِالزَّکاهِ»؛
«هیچ مالی در خشکی یا دریا جز به خاطر منع زکات آن از بین نمی رود. پس اموالتان را با پرداخت زکات حفظ کنید».(3)
حفظ اموال و نفوس با پرداخت زکات به دو صورت و دو روش متصور است:
صورت اول:
این است که عدم پرداخت زکات از سوی اغنیا موجب گسترش فقر در جامعه می گردد و این امر باعث می شود که برخی از فقرا برای رفع احتیاجات و سیر کردن شکم شان به سوی اموال و نفوس اغنیا دست دراز کنند و اموال و جانهای آنان را در معرض خطر قرار دهند؛ چنان که اکنون در جامعه ملاحظه می کنیم که منشأ بسیاری از دزدیها و آدمکشی ها فقر و نداری افراد است و اگر
1- . وسائل الشیعه، ج 9، ص 12.
2- . بقره 2 195.
3- . مستدرک الوسائل، ج 7، ص 22.