- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- اشاره 27
- علل پیدایش شیعه 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- اشاره 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- خلاصه واقعه غدیر 60
- اشاره 60
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- اشاره 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- اشاره 77
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- اشاره 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- اشاره 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- فلسفه اقامه نماز 114
- اشاره 114
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- اشاره 118
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- پیامدهای ترک نماز 121
- اشاره 121
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- اشاره 123
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- پرداخت زکات 136
- عبادت برای حیوان 136
- زکات چیست؟ 137
- اشاره 138
- علت تشریع زکات 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت اول: 140
- اشاره 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- به جا آوردن حج 154
- حکم حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- اشاره 163
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- اشاره 169
- شرایط و آداب حج 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- همسفر حج 175
- روزه بسیار 176
- اشاره 176
- روزه واجب و مستحب 177
- اشاره 178
- 1. سلامتی بدن: 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- اشاره 184
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- اشاره 195
- 2. بی دینی: 196
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- 2. احتمال تأثیر: 199
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- اشاره 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- اشاره 205
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- 3. امر و نهی عملی: 207
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- اشاره 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- تولّی و تبرّی 211
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- اشاره 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- اشاره 218
- دسته اول: 220
- دسته دوم: 221
- دسته سوم: 221
- امانت داری 222
- اشاره 222
- امانت و اقسام آن 222
- اشاره 222
- امانت غیر مادی: 227
- اشاره 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- صله رحم 232
- اشاره 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- آثار و برکات صله رحم 238
- 1. افزایش عمر: 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- اشاره 242
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- داستانی در قطع رحم 244
- قسم اول : 246
- اشاره 246
- اشاره 246
- دروغ و اقسام آن 246
- پرهیز از دروغ 246
- قسم دوم: 248
- اشاره 249
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- کلیّات جامی 253
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- اشاره 261
- مال حرام و انواع آن 261
- پرهیز از مال حرام 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- اشاره 266
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- 3. عدم رستگاری: 269
- اشاره 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- مسکرات و حکم آن 275
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- الف. زیانهای جسمی 280
- اشاره 280
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- اشاره 282
- سقوط اسپانیا 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- اشاره 287
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- 1. حقوق خداوند: 288
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- حق و اقسام آن 288
- اشاره 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- وظیفه صاحبان حق 298
- اشاره 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- فواید و برکات سکوت 304
- 1. دوری از گناه: 304
- اشاره 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- فضل سخن بر سکوت 309
- اشاره 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- اشاره 312
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- اشاره 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- اشاره 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- خوف و رجا 329
- اشاره 329
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- فلسفه خوف و رجا 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- اشاره 336
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- تعادل خوف و رجا 346
- اشاره 346
- تلاوت بسیار قرآن 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- آداب تلاوت قرآن 354
- اشاره 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- اشاره 359
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- احسان به والدین 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- اشاره 374
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- آثار احسان به والدین 374
- اشاره 375
- گستره انفاق 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اشاره 377
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- 1. اسلام و ایمان: 387
- اشاره 387
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- اشاره 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- اشاره 396
- کثرت دعا و نیایش 396
- اشاره 397
- دعا چیست؟ 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- آثار و برکات دعا 400
- 3. وسعت روزی: 402
- 2. دفع بلا: 402
- 4. شفای مریض: 403
- اشاره 403
- شرایط و موانع استجابت دعا 403
- 1. دعا در همه حال: 404
- 2. ترک گناه: 405
- 3. دعا از صمیم قلب: 406
- 4. کسب مال حلال: 407
- 5. دعا توأم با حرکت و تلاش: 408
- 6. عدم وجود مصلحت در اجابت دعا: 409
- 8. اعطای پاداش زیادتر در آخرت: 410
- آداب دعا 411
- اشاره 412
- کیفیت نماز شب 412
- خواندن نماز شب 412
- استحباب مؤکد نماز شب 413
- اهمیت و جایگاه نماز شب در آیات و روایات 414
- موانع نماز شب 419
- زیارت امام حسین (ع) 421
- اشاره 421
- زیارت امام حسین (ع)واجب یا مستحب مؤکّد؟ 422
- فضیلت و ثواب زیارت امام حسین (ع) 424
- اشاره 430
- فلسفه زیارت 430
- الف. تقرب به خداوند 431
- ب. ارتباط با حجت خدا و امام 432
- ج. بخشش گناهان و رفع مشکلات 434
- اشاره 435
- د. خودسازی و تقوای الهی 435
- «علی بن یقطین» و «ابراهیم جمّال» 437
- اشاره 439
- به جا آوردن نوافل 439
- نوافل چیست؟ 439
- فلسفه و آثار نمازهای نافله 440
- نمازهای نافله در آیات و روایات 443
- آداب به جا آوردن نوافل 445
- الف. آسیب نرسیدن به واجبات 445
- آداب و شرایط نمازهای نافله و دیگر عبادات مستحبی 445
- ب. تحمیل نشدن بر نفس 446
- ج. رعایت اعتدال و میانه روی 448
- اشاره 450
- د. گرفتار عجب و غرور نشدن 450
- تأسف حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) 451
- اشاره 452
- گریه بسیار 452
- فلسفه گریه 453
- فضیلت گریه در آیات و روایات 456
- فضیلت و جایگاه گریه در روایات 457
- بر چه کسانی و چرا باید گریست؟ 458
- اشاره 458
- 1. گریه بر خود و از خوف خدا 459
- اشاره 459
- تنها آگاهان و دانایان گریه می کنند 464
- 2. گریه در فراق و مرگ عزیزان 468
- 3. گریه در عزای امام حسین (ع) 470
- مدارا با همسایگان 472
- اشاره 472
- محدوده همسایه در اسلام 473
- اهتمام اسلام به همسایه 474
- اشاره 476
- حقوق همسایه از نگاه امام زین العابدین (ع) 476
- 1. حفظ همسایه در غیاب: 476
- 3. یاری همسایه در حضور و غیاب او: 477
- 4. پنهان کردن بدیها و عیبها: 477
- 2. بزرگداشت همسایه در حضورش: 477
- 5. عدم استراق سمع: 478
- 6. یاری نمودن همسایه در گرفتاریها: 478
- 7. حسادت نکردن بر دارایی همسایه: 479
- 8. نادیده گرفتن خطای همسایه: 479
- 10. دفع دشنام دهندگان به همسایه: 480
- 9. نرم خویی و پرهیز از بدگویی: 480
- 11. آگاه نمودن همسایه از خیانت دیگران: 480
- غفلت از همسایه گرسنه 481
- 12 . معاشرت نیکو با همسایه: 481
- غضب و اقسام آن 483
- مهار و فرو بردن غضب 483
- اشاره 483
- نکوهش غضب و پیامدهای آن 485
- فضیلت مهار غضب 487
- راههای مهار خشم 488
- اشاره 488
- حلم امیرالمؤمنین علی (ع) 489
- سائل بی ادب و حلم مرحوم کاشف الغطاء 490
- غضب ممدوح 491
من هیچ عملی را از عاق والدین نمی پذیرم».(1)
از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است:
«اِذا کانَ یَومُ القِیامَهِ کُشِفَ غِطاءٌ مِن اَغطِیَهِ الجَنَّهِ فَوَجَدَ ریِحَها مَن کانَت لَهُ رُوحٌ مِن مَسیِرَهِ خَمسِمِائَهِ عامٍ اِلاّ صِنفٌ واحِدٌ، قُلتُ: مَن هُم؟ قالَ: اَلعاقُّ لِوالِدَیِه»؛
«در روز قیامت خداوند پرده ای از پرده های بهشت را کنار می زند که همه افرادی که در محشر هستند عطر بهشتی را از فاصله پانصد سال راه استشمام می نمایند مگر یک طایفه. راوی گوید: سؤال کردم که این طایفه چه
کسانی اند؟ حضرت فرمود: عاق والدین».(2)
آثار احسان به والدین
احسان و نیکی به والدین آثار و پاداشهای فراوانی دارد که خداوند در دنیا و آخرت این پاداشها را نصیب فرد احسان کننده می نماید. از آثار مهم دنیوی آن طولانی شدن عمر و زیاد شدن روزی است.
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:
«مَن یَضمَن لِی بِرَّ الوالِدَینِ و صِلَهَ الرَّحِمِ أَضمَن لَهُ کَثرَهَ المالِ و زِیادَهَ العُمرِ والمَحَبَّهَ فِی العَشیِرَهِ»؛
«هرکس ضمانت دهد مرا به نیکی کردن به والدین و صله رحم، من برای او سه چیز را ضمانت می کنم: زیادی اموال، زیادی عمر و محبوبیت در میان خویشاوندان».(3)
انفاق و کمک به نیازمندان
اشاره
امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه « ... هُدیً لِلمُتَّقین» فرمود:
«اَلمُتَّقونَ شیِعَتُنا الَّذیِنَ یُؤمِنُونَ بِالغَیبِ و یُقیِمُونَ الصَّلاهَ و مِمّا رَزَقناهُم یُنفِقُونَ»؛
«متقین شیعیان ما هستند که به غیب ایمان داشته، نماز را برپا می دارند و از آنچه خدا روزی آنان کرده، انفاق می نمایند».(4)
آن حضرت در روایتی دیگر فرمود:
«إنَّما الشِّیعَهُ مَن ... إن أَتاهُم ذُو حاجَهٍ رَحِمُوهُ»؛ «همانا شیعه کسی است که اگر نیازمندی نزد او بیاید، به او رحم کند».(5)
و نیز فرمود:
«اِختَبِرُوا شیِعَتَنا فِی خَصلَتَینِ ... المُحافَظَهِ عَلَی الصَّلاهِ والمُواساهِ لِلأِخوانِ و إن کانَ شَیئا قَلیلاً»؛
«شیعیان ما را با دو خصلت امتحان کنید: یکی در مراقبت از اوقات نماز و دیگری کمک به برادران دینی؛ هرچند اندک باشد».(6)
1- . مستدرک الوسائل، ج 15، ص 193.
2- . الکافی، ج 2، ص 348 ؛ وسائل الشیعه، ج 21، ص 501.
3- . مستدرک الوسائل، ج 15، ص 176.
4- . بحارالانوار، ج 2، ص 21؛ تفسیر العیاشی، ج 1، ص 26.
5- . بحارالانوار، ج 65، ص 179؛ مشکاه الانوار، ص 126.
6- . مستدرک الوسائل، ج 7، ص 209.