سیمای شیعه از نگاه اهل بیت علیهم السلام صفحه 473

امام جواد علیه السلام نیز در روایتی فرمود: «إِنَّما شیِعَهُ عَلیٍّ... بَرکَهٌ لِمَن جاوَروُا و سِلمٌ لِمَن خالَطُوا»؛ «همانا شیعیان علی علیه السلام مایه برکت هستند برای همسایگانشان و اهل صلح و دوستی هستند با کسانی که با آنان رفت و آمد دارند».(1)

محدوده همسایه در اسلام

یکی از اوصاف و ویژگیهای دیگری که اهل بیت علیهم السلام برای شیعیان خود بر شمرده اند، مدارا با همسایگان به معنای خاص و نیز عام آن است. همسایه به معنای خاص آن کسی است که خانه او نزدیک خانه انسان باشد؛ اما همسایه به معنای عام آن تمام افرادی را که به نوعی نزدیک انسان و همنشین با انسان هستند، شامل می شود تا بتوانیم دو خانه کنار یکدیگر را همسایه بدانیم؛ دو دوستی که در کلاس درس در کنار یکدیگر می نشینند را همسایه بدانیم و یا دو انسانی که در محیط کار یا محل کسب و کار پهلوی هم هستند را همسایه بدانیم و حتی دو کشور همجوار با مرزهای قراردادی همسایه هم هستند. اما در مورد اینکه چند منزل اطراف انسان، همسایه او محسوب می شود، امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:

«حَریمُ المَسجِدِ اَربَعُونَ ذِراعا والجِوارُ اَربَعُونَ دارا مِن اَربَعَهِ جَوانِبِها»؛

«حریم مسجد، بیست متر است و همسایگی تا چهل خانه از چهار طرف».(2)

امام صادق علیه السلام نیز فرموده است:

«کُلُّ أَربَعیِنَ دارا جیرانٌ مِن بَینِ یَدَیهِ و مِن خَلفِهِ و عَن یَمینِهِ و عَن شمالِهِ»؛

«چهل خانه از چهار طرف، رو به رو، پشت سر، سمت راست و سمت چپ، همسایه محسوب می شوند».(3)

با توجه به این روایات، نباید محدوده مجاورت و همسایگی را به یکی دو

1- . صفات الشیعه، ص 13.
2- . الخصال، ص 544؛ وسائل الشیعه، ج 5، ص 202؛ بحارالانوار، ج 74، ص 150.
3- . الکافی، ج 2، ص 669؛ وسائل الشیعه، ج 12، ص 132.