- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- علل پیدایش شیعه 27
- اشاره 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- اشاره 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- خلاصه واقعه غدیر 60
- اشاره 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- اشاره 73
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- اشاره 77
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- اشاره 84
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- اشاره 87
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- اشاره 114
- فلسفه اقامه نماز 114
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- اشاره 118
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- اشاره 121
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- پیامدهای ترک نماز 121
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- اشاره 123
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- پرداخت زکات 136
- عبادت برای حیوان 136
- زکات چیست؟ 137
- علت تشریع زکات 138
- اشاره 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- اشاره 140
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت اول: 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- به جا آوردن حج 154
- حکم حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- اشاره 163
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- شرایط و آداب حج 169
- اشاره 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- همسفر حج 175
- اشاره 176
- روزه بسیار 176
- روزه واجب و مستحب 177
- 1. سلامتی بدن: 178
- اشاره 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- اشاره 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- اشاره 195
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- 2. بی دینی: 196
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- اشاره 199
- 2. احتمال تأثیر: 199
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- اشاره 205
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- اشاره 207
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- 3. امر و نهی عملی: 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- اشاره 211
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- تولّی و تبرّی 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- اشاره 218
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- دسته اول: 220
- دسته دوم: 221
- دسته سوم: 221
- امانت داری 222
- اشاره 222
- اشاره 222
- امانت و اقسام آن 222
- اشاره 227
- امانت غیر مادی: 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- اشاره 232
- صله رحم 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- آثار و برکات صله رحم 238
- 1. افزایش عمر: 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- اشاره 242
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- داستانی در قطع رحم 244
- پرهیز از دروغ 246
- اشاره 246
- دروغ و اقسام آن 246
- قسم اول : 246
- اشاره 246
- قسم دوم: 248
- اشاره 249
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- کلیّات جامی 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- مال حرام و انواع آن 261
- اشاره 261
- پرهیز از مال حرام 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- اشاره 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- اشاره 269
- 3. عدم رستگاری: 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- مسکرات و حکم آن 275
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- اشاره 280
- الف. زیانهای جسمی 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- سقوط اسپانیا 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- اشاره 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- اشاره 287
- حق و اقسام آن 288
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- اشاره 288
- 1. حقوق خداوند: 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- اشاره 298
- وظیفه صاحبان حق 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- 1. دوری از گناه: 304
- اشاره 304
- فواید و برکات سکوت 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- فضل سخن بر سکوت 309
- اشاره 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- اشاره 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- اشاره 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- اشاره 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- خوف و رجا 329
- اشاره 329
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- فلسفه خوف و رجا 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- اشاره 336
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- تعادل خوف و رجا 346
- تلاوت بسیار قرآن 346
- اشاره 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- اشاره 354
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- آداب تلاوت قرآن 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- احسان به والدین 359
- اشاره 359
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- اشاره 374
- آثار احسان به والدین 374
- اشاره 375
- گستره انفاق 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اشاره 377
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- 1. اسلام و ایمان: 387
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- اشاره 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- اشاره 394
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- کثرت دعا و نیایش 396
- اشاره 396
- دعا چیست؟ 397
- اشاره 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- آثار و برکات دعا 400
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- 2. دفع بلا: 402
- 3. وسعت روزی: 402
- شرایط و موانع استجابت دعا 403
- اشاره 403
- 4. شفای مریض: 403
- 1. دعا در همه حال: 404
- 2. ترک گناه: 405
- 3. دعا از صمیم قلب: 406
- 4. کسب مال حلال: 407
- 5. دعا توأم با حرکت و تلاش: 408
- 6. عدم وجود مصلحت در اجابت دعا: 409
- 8. اعطای پاداش زیادتر در آخرت: 410
- آداب دعا 411
- اشاره 412
- کیفیت نماز شب 412
- خواندن نماز شب 412
- استحباب مؤکد نماز شب 413
- اهمیت و جایگاه نماز شب در آیات و روایات 414
- موانع نماز شب 419
- اشاره 421
- زیارت امام حسین (ع) 421
- زیارت امام حسین (ع)واجب یا مستحب مؤکّد؟ 422
- فضیلت و ثواب زیارت امام حسین (ع) 424
- اشاره 430
- فلسفه زیارت 430
- الف. تقرب به خداوند 431
- ب. ارتباط با حجت خدا و امام 432
- ج. بخشش گناهان و رفع مشکلات 434
- د. خودسازی و تقوای الهی 435
- اشاره 435
- «علی بن یقطین» و «ابراهیم جمّال» 437
- اشاره 439
- نوافل چیست؟ 439
- به جا آوردن نوافل 439
- فلسفه و آثار نمازهای نافله 440
- نمازهای نافله در آیات و روایات 443
- آداب به جا آوردن نوافل 445
- الف. آسیب نرسیدن به واجبات 445
- آداب و شرایط نمازهای نافله و دیگر عبادات مستحبی 445
- ب. تحمیل نشدن بر نفس 446
- ج. رعایت اعتدال و میانه روی 448
- د. گرفتار عجب و غرور نشدن 450
- اشاره 450
- تأسف حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) 451
- اشاره 452
- گریه بسیار 452
- فلسفه گریه 453
- فضیلت گریه در آیات و روایات 456
- فضیلت و جایگاه گریه در روایات 457
- اشاره 458
- بر چه کسانی و چرا باید گریست؟ 458
- 1. گریه بر خود و از خوف خدا 459
- اشاره 459
- تنها آگاهان و دانایان گریه می کنند 464
- 2. گریه در فراق و مرگ عزیزان 468
- 3. گریه در عزای امام حسین (ع) 470
- اشاره 472
- مدارا با همسایگان 472
- محدوده همسایه در اسلام 473
- اهتمام اسلام به همسایه 474
- حقوق همسایه از نگاه امام زین العابدین (ع) 476
- اشاره 476
- 1. حفظ همسایه در غیاب: 476
- 3. یاری همسایه در حضور و غیاب او: 477
- 2. بزرگداشت همسایه در حضورش: 477
- 4. پنهان کردن بدیها و عیبها: 477
- 5. عدم استراق سمع: 478
- 6. یاری نمودن همسایه در گرفتاریها: 478
- 7. حسادت نکردن بر دارایی همسایه: 479
- 8. نادیده گرفتن خطای همسایه: 479
- 11. آگاه نمودن همسایه از خیانت دیگران: 480
- 10. دفع دشنام دهندگان به همسایه: 480
- 9. نرم خویی و پرهیز از بدگویی: 480
- 12 . معاشرت نیکو با همسایه: 481
- غفلت از همسایه گرسنه 481
- غضب و اقسام آن 483
- اشاره 483
- مهار و فرو بردن غضب 483
- نکوهش غضب و پیامدهای آن 485
- فضیلت مهار غضب 487
- اشاره 488
- راههای مهار خشم 488
- حلم امیرالمؤمنین علی (ع) 489
- سائل بی ادب و حلم مرحوم کاشف الغطاء 490
- غضب ممدوح 491
سخت در شگفت مانده بود و می گفت: من راز خودم را به احدی نگفتم. از نزدیک ترین همسایگانم نیز پنهان داشته ام. نمی دانم سید از کجا مطلع شده است!
سرّ خدا که عارف سالک به کس نگفت در حیرتم که باده فروش از کجا شنید(1)
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم در روایتی می فرماید:
«ما آمَنَ بِی مَن باتَ شَبعانَ و جارُهُ جائِعٌ»؛ «ایمان به من نیاورده است کسی که سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد».(2)
مهار و فرو بردن غضب
اشاره
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود: «شیِعَتُنا... اَلَّذینَ إِذا غَضِبُوا لَم یَظلِمُوا»؛ «شیعیان ما کسانی هستند که هر گاه غضب کنند ظلم نمی کنند».(3)
امام صادق علیه السلام نیز می فرماید: «یا شیِعَهَ آلِ مُحَمَّدٍ، إِنَّهُ لَیسَ مِنّا مَن لَم یَملِک نَفسَهُ عِندَ غَضَبِهِ»؛ «ای شیعیان آل محمد، از ما نیست کسی که هنگام غضب نفس خویش را مهار نکند».(4)
غضب و اقسام آن
غضب؛ حالت نفسانیه ای است که باعث حرکت روح حیوانی به قصد غلبه و انتقام از درون انسان به خارج می شود و هرگاه شدت گیرد باعث حرکت شدیدی می شود که از آن حرکت، حرارتی شدید حاصل شده، دود تیره ای برمی خیزد و مغز و رگها را پر می سازد و نور
عقل را پوشانده، یا اثر آن را ضعیف می کند؛ بدین جهت در صاحب غضب شدید، موعظه و نصیحت اثر نمی بخشد؛ بلکه پند و موعظه گاه باعث درشتی و خشم بیشتر فرد غضب کننده می گردد.(5)
1- . سیمای فرزانگان، ص 351 - 353.
2- . الکافی، ج 2، ص 668 .
3- . الکافی، ج 2، ص 237؛ الخصال، ص 397.
4- . وسائل الشیعه، ج 12، ص 10؛ بحارالانوار، ج 71، ص 161.
5- . معراج السعاده، ص 236.