- مقدمه ناشر 1
- مقدمه نویسنده 3
- فصل اول: روایات نهی از توقیت 5
- اشاره 5
- مقدمه 6
- جلسه اول 6
- معنای لغوی و اصطلاحی توقیت 6
- روایات نهی از توقیت 7
- روایت اول: ابوحمزه ثمالی از امام باقر علیه السلام 7
- اشاره 7
- بررسی سند 8
- دلالت روایت 9
- اشاره 12
- جلسه دوم 12
- روایت دوم: عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق علیه السلام 12
- بررسی سند 12
- دلالت روایت 13
- اشاره 16
- روایت سوم: زراره از امام باقر علیه السلام 16
- بررسی سند 21
- دلالت روایت 21
- نظریه علامه مجلسی و احتمالات روایت 22
- بررسی سند 24
- روایت چهارم: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام 24
- جلسه سوم 24
- اشاره 24
- دلالت روایت 25
- اشاره 26
- بررسی سند 26
- روایت پنجم: احمد بن محمد بن خالد از امام صادق علیه السلام 26
- دلالت روایت 27
- جلسه چهارم 29
- روایت ششم: فضیل بن یسار از امام باقر علیه السلام 29
- اشاره 29
- بررسی سند 30
- دلالت روایت 32
- اشاره 34
- جلسه پنجم 34
- روایت هفتم: علی بن یقطین از امام کاظم علیه السلام 34
- بررسی سند 35
- دلالت روایت 36
- اشاره 41
- بررسی سند 41
- روایت هشتم: ابراهیم بن مهزم از امام صادق علیه السلام 41
- جلسه ششم 41
- دلالت روایت 42
- روایت نهم: ابوالمرهف از امام باقر علیه السلام 43
- اشاره 43
- بررسی سند 45
- دلالت روایت 45
- اشاره 47
- روایت دهم: هارون بن عنتره از امیرالمؤمنین علیه السلام 47
- جلسه هفتم 47
- دلالت روایت 48
- بررسی سند 48
- بررسی سند و بحثی پیرامون تحف العقول 49
- روایت یازدهم: محمد بن نعمان از امام صادق علیه السلام 49
- اشاره 49
- دلالت روایت 51
- روایات دیگر در موضوع عدم توقیت 52
- جلسه هشتم 52
- روایت دوازدهم: محمد بن مسلم از امام صادق علیه السلام 52
- اشاره 52
- روایت چهاردهم: ابو بصیر از امام صادق علیه السلام 53
- روایت پانزدهم: توقیع امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 53
- روایت سیزدهم: ابی بکر حضرمی از امام صادق علیه السلام 53
- جمع بندی 54
- روایت شانزدهم: منذر جوّاز از امام صادق علیه السلام 54
- فصل دوم : علم اهل بیت علیهم السلام به زمان ظهور 56
- اشاره 56
- مقدمه 57
- اقوال در این مساله 57
- قائلین به علم اهل بیت به زمان ظهور 57
- جلسه نهم 57
- اشاره 57
- الف. سیدمرتضی علم الهدی 58
- ج. سیدمحمدتقی موسوی 58
- ب. شیخ طوسی 58
- د. آیت الله بهجت 59
- ه. آیت الله ناصری اصفهانی 59
- و. آیت الله جوادی آملی 60
- جلسه دهم 65
- اشاره 65
- روایت اول: دعبل خزاعی از امام رضا علیه السلام 65
- اشاره 65
- ادله نفی علم اهل بیت به زمان ظهور 65
- قیام به هنگام شنیدن نام قائم 68
- اشاره 70
- جلسه یازدهم 70
- 1. عبدالسلام هروی 70
- بررسی سند 70
- 2. دعبل بن علی خزاعی 72
- دلالت روایت 73
- روایت دوم: مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام 74
- جلسه دوازدهم 74
- اشاره 74
- بررسی سند 75
- دلالت روایت 76
- اشاره 77
- جلسه سیزدهم 77
- روایت سوم: محمد بن حنفیه 77
- بررسی سند 79
- منافات نداشتن بین علم امام و ندانستن زمان ظهور 80
- دلالت روایت 80
- جمع بندی 81
- اشاره 82
- فصل سوم: موضع علما نسبت به توقیت 82
- اشاره 83
- عالمانی که توقیت کرده اند 83
- 1. آلوسی شافعی 83
- جلسه چهاردهم 83
- 2. محمدبن محمد شعیری 84
- 3. خواجه طوسی 86
- 1. نعمانی 87
- جلسه پانزدهم 87
- عالمانی که نفی توقیت کرده اند 87
- اشاره 89
- 3. شیخ طوسی 89
- 2. شیخ صدوق 89
- پاسخ به یک اشکال 90
- جلسه شانزدهم 91
- 4. علامه مجلسی 91
- روایت ابراهیم بن عبدالله از امام صادق علیه السلام 93
- جلسه هفدهم 93
- توضیح و نقد کلام مرحوم بهجت 100
- جلسه هجدهم 100
- جمع بندی 102
- منابع 103
بررسی سند
علامه مجلسی این روایت را ضعیف می داند. (1)
عمده ضعف این روایت به واسطه وجود محمدبن علی بن ابراهیم ملقب به ابوسمینه و ابوالمرهف می باشد؛ رجالیون فرد اول را تضعیف نموده (2) و دیگری را مهمل دانسته اند. (3)
دلالت روایت
آنچه از این روایت استفاده می شود این است که امام در مقام نصیحت به اصحاب خود امر به صبر می نمایند و از اینکه در امر ظهور عجله کنند آنان را برحذر داشته و عرضه می دارند کسانی که شتاب دارند هر چه زودتر دولت حقه برپا گردد هلاک می شوند. (4)
علامه مجلسی می فرماید:
هلک المحاضیر (5) ای المستعجلون فی ظهور دوله الحق قبل أوانها؛ (6)
1- مجلسی، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول ، ج 26، ص 280.
2- نجاشی در مورد وی می گوید: «ضعیف جدا، فاسدالاعتقاد، لایعتمدفی شی ءوکان ورد قم و قداشتهر بالکذب بالکوفهونزل علی أحمدبن محمدبن عیسی مده، ثم تشهربالغلوفخفی (فجغا)وأخرجه أحمدبن محمدبن عیسی عن قم»؛ (نجاشی، رجال، ص 332؛ خوئی، معجم رجال الحدیث، ج 16، ص 298).
3- مامقانی، تنقیح المقال، ج 3، ص 34.
4- فیض کاشانی، وافی، ج2، ص 428.
5- «المحاصیر بالصاد المهمله جمع محصور کالمیامین و الملاعین جمع میمون و ملعون و محصور الضیق الصدر الّذی لا یصبر علی شی ء و فی بعض النسخ بالضاد المعجمه جمع محضار کمصابیح جمع مصباح و هو الفرس المسرع فی العدو المرتفع فیه و المراد علی التقدیرین الاستعجال فی الامر من غیر تأنی فیه» (مازندرانی، شرح اصول کافی، ص 369).
6- مجلسی، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول ، ج 26، ص 280.