- مقدمه ناشر 1
- مقدمه نویسنده 3
- اشاره 5
- فصل اول: روایات نهی از توقیت 5
- جلسه اول 6
- مقدمه 6
- معنای لغوی و اصطلاحی توقیت 6
- اشاره 7
- روایات نهی از توقیت 7
- روایت اول: ابوحمزه ثمالی از امام باقر علیه السلام 7
- بررسی سند 8
- دلالت روایت 9
- اشاره 12
- بررسی سند 12
- جلسه دوم 12
- روایت دوم: عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق علیه السلام 12
- دلالت روایت 13
- اشاره 16
- روایت سوم: زراره از امام باقر علیه السلام 16
- دلالت روایت 21
- بررسی سند 21
- نظریه علامه مجلسی و احتمالات روایت 22
- اشاره 24
- روایت چهارم: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام 24
- جلسه سوم 24
- بررسی سند 24
- دلالت روایت 25
- بررسی سند 26
- روایت پنجم: احمد بن محمد بن خالد از امام صادق علیه السلام 26
- اشاره 26
- دلالت روایت 27
- روایت ششم: فضیل بن یسار از امام باقر علیه السلام 29
- اشاره 29
- جلسه چهارم 29
- بررسی سند 30
- دلالت روایت 32
- جلسه پنجم 34
- روایت هفتم: علی بن یقطین از امام کاظم علیه السلام 34
- اشاره 34
- بررسی سند 35
- دلالت روایت 36
- روایت هشتم: ابراهیم بن مهزم از امام صادق علیه السلام 41
- اشاره 41
- بررسی سند 41
- جلسه ششم 41
- دلالت روایت 42
- روایت نهم: ابوالمرهف از امام باقر علیه السلام 43
- اشاره 43
- بررسی سند 45
- دلالت روایت 45
- جلسه هفتم 47
- اشاره 47
- روایت دهم: هارون بن عنتره از امیرالمؤمنین علیه السلام 47
- بررسی سند 48
- دلالت روایت 48
- روایت یازدهم: محمد بن نعمان از امام صادق علیه السلام 49
- اشاره 49
- بررسی سند و بحثی پیرامون تحف العقول 49
- دلالت روایت 51
- روایات دیگر در موضوع عدم توقیت 52
- اشاره 52
- روایت دوازدهم: محمد بن مسلم از امام صادق علیه السلام 52
- جلسه هشتم 52
- روایت چهاردهم: ابو بصیر از امام صادق علیه السلام 53
- روایت سیزدهم: ابی بکر حضرمی از امام صادق علیه السلام 53
- روایت پانزدهم: توقیع امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 53
- روایت شانزدهم: منذر جوّاز از امام صادق علیه السلام 54
- جمع بندی 54
- فصل دوم : علم اهل بیت علیهم السلام به زمان ظهور 56
- اشاره 56
- اقوال در این مساله 57
- جلسه نهم 57
- اشاره 57
- مقدمه 57
- قائلین به علم اهل بیت به زمان ظهور 57
- ج. سیدمحمدتقی موسوی 58
- الف. سیدمرتضی علم الهدی 58
- ب. شیخ طوسی 58
- ه. آیت الله ناصری اصفهانی 59
- د. آیت الله بهجت 59
- و. آیت الله جوادی آملی 60
- ادله نفی علم اهل بیت به زمان ظهور 65
- روایت اول: دعبل خزاعی از امام رضا علیه السلام 65
- اشاره 65
- اشاره 65
- جلسه دهم 65
- قیام به هنگام شنیدن نام قائم 68
- جلسه یازدهم 70
- بررسی سند 70
- 1. عبدالسلام هروی 70
- اشاره 70
- 2. دعبل بن علی خزاعی 72
- دلالت روایت 73
- جلسه دوازدهم 74
- روایت دوم: مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام 74
- اشاره 74
- بررسی سند 75
- دلالت روایت 76
- روایت سوم: محمد بن حنفیه 77
- جلسه سیزدهم 77
- اشاره 77
- بررسی سند 79
- دلالت روایت 80
- منافات نداشتن بین علم امام و ندانستن زمان ظهور 80
- جمع بندی 81
- فصل سوم: موضع علما نسبت به توقیت 82
- اشاره 82
- جلسه چهاردهم 83
- عالمانی که توقیت کرده اند 83
- اشاره 83
- 1. آلوسی شافعی 83
- 2. محمدبن محمد شعیری 84
- 3. خواجه طوسی 86
- 1. نعمانی 87
- عالمانی که نفی توقیت کرده اند 87
- جلسه پانزدهم 87
- اشاره 89
- 3. شیخ طوسی 89
- 2. شیخ صدوق 89
- پاسخ به یک اشکال 90
- 4. علامه مجلسی 91
- جلسه شانزدهم 91
- جلسه هفدهم 93
- روایت ابراهیم بن عبدالله از امام صادق علیه السلام 93
- توضیح و نقد کلام مرحوم بهجت 100
- جلسه هجدهم 100
- جمع بندی 102
- منابع 103
باش که ما برای هیچ کس زمانی را (برای ظهور قائم علیه السلام) تعیین نمی کنیم».
روایت سیزدهم: ابی بکر حضرمی از امام صادق علیه السلام
حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ عُبَیْدِ الله بْنِ مُوسَی الْعَلَوِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الْقَلَانِسِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی جَمِیلَهَ عَنْ أَبِی بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ الله علیه السلام یَقُولُ: إِنَّا لَا نُوَقِّتُ هَذَا الْأَمْرَ؛ (1)
ابوبکر حضرمیّ گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود: «ما زمانی را برای (ظهور) این امر معیّن نمی کنیم».
روایت چهاردهم: ابو بصیر از امام صادق علیه السلام
أَخْبَرَنَا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی الْعَطَّارُ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَسَّانَ الرَّازِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ الْکُوفِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الله بْنُ جَبَلَهَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ الله علیه السلام قَالَ: قُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ مَتَی خُرُوجُ الْقَائِمِ علیه السلام؟ فَقَالَ: یَا أَبَا مُحَمَّدٍ! إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ لَا نُوَقِّتُ وَ قَد قَالَ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله و سلم کَذَبَ الْوَقَّاتُون؛ (2)
ابو بصیر از امام صادق علیه السلام روایت کرده، می گوید: «به آن حضرت عرض کردم: فدایت گردم خروج قائم علیه السلام چه زمانی خواهد بود؟ فرمود: ای ابامحمّد! ما خاندان هرگز وقتی را معیّن نمی کنیم، زیرا محمّد صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: تعیین کنندگان وقت ظهور دروغ می گویند».
روایت پانزدهم: توقیع امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ الْکُلَیْنِیُّ رحمه الله قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ یَعْقُوبَ قَالَ: سَأَلْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِیَّ أَنْ یُوصِلَ لِی کِتَاباً قَدْ
1- همان، ص 289.
2- همان، ص 287.