- سخن ناشر 1
- اشاره 18
- تفاوت علم رجال با علم تراجم 19
- اشاره 19
- تاریخچه جرح و تعدیل 20
- ادعای عجیب 20
- نیاز به علم رجال 25
- کثرت دروغ گویان! 28
- اشاره 33
- 1. قطعی بودن روایات کتب اربعه 33
- 2. جابر بودن شهرت 34
- 3. حرمت هتک و نشر گناه مؤمن 34
- اشاره 34
- ائمه جرح و تعدیل نزد شیعه 35
- کتاب های مهم رجالی متقدمین شیعه 38
- طبقات راویان و فواید آن 40
- 4. رجال غضائری 41
- اشاره 41
- کتاب های رجالی متأخرین شیعه 42
- اصول اولیه علم رجال نزد اهل سنت 48
- اهم مصادر ثانویه علم رجال اهل سنت 49
- رجال شیعه در اسناد اهل سنت 50
- محدودیت بهره وری فریقین از کتاب های یکدیگر 50
- ورجال اهل سنت در کتب شیعه 51
- اشاره 58
- اشاره 59
- اشتراط ایمان 60
- اهل سنت و روایات مخالفین 61
- برخورد دوگانه 62
- اشتراط عدالت در نظر فریقین 64
- راه های شناخت صفات راوی 66
- قراین و امارات شناخت اعتبار راویان 67
- شرایط راویان در کتاب های رجالی 68
- شرایط اعتبار اقوال رجالیین 70
- اشاره 75
- مسرفین در جرح از اهل سنت 92
- روش های دوگانه در برخورد با دشمنان شیخین و دشمنان علی (علیه السلام) 97
- اشاره 102
- تعارض جرح و تعدیل 103
- آیا تفسیر سبب لازم است ؟ 104
- الفاظ تزکیه و مدح 106
- الفاظ جرح و ذمّ 108
- طرق توثیقات خاصه 108
- توثیق خاص و عام 108
- توثیقات متأخرین 112
- اشاره 118
- 1. اصحاب النبی (صلی الله علیه و آله) 118
- اشاره 118
- عدالت صحابه 120
- صحابه در قرآن 123
- اشاره 134
- صحابه از نظر تاریخ 136
- صحابه از نظر صحابه 139
- 2. شهرت بدون سوء سابقه 144
- اشاره 145
- 3. مشایخ اصحاب اجماع 145
- 3. نام فقهای اصحاب امام کاظم و حضرت رضا (علیهما السلام) 146
- 2. اسامی فقهای اصحاب امام صادق (علیه السلام) 146
- 4. مشایخ الثقات 147
- اشاره 153
- 5. مشایخ نجاشی 154
- 6. رجال کامل الزیارات 155
- 7. رجال تفسیر قمی 156
- اشاره 157
- 8. اصحاب امام صادق (علیه السلام) در رجال شیخ 157
- عظمت امام صادق (علیه السلام) و مدرسه ایشان 158
- 9. کثرت روایت اجلاء 160
- 10. مشایخ نوادر الحکمه 162
- 11. وکلای ائمه (علیهم السلام) 163
- 12. مشایخ اجازه 164
- اشاره 170
- اشاره 170
- 1. منافقان 170
- تضعیف عام 170
- 2. دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) 171
- 3. غالیان 174
- 4. بنی امیّه 175
- 6. فاسقان 177
- اشاره 184
- اشاره 185
- کتب اهل بیت (علیهم السلام) یا منابع اصلی 185
- اشاره 185
- 1. کتاب علی (علیه السلام) 186
- 2. الجَفر 188
- 3. کتاب فاطمه (علیها السلام) 188
- 4. مصحف علی (علیه السلام) 189
- اشاره 189
- کتاب های تألیفی دانشمندان شیعه از کلام اهل بیت (علیهم السلام) 191
- کتب دانشمندان شیعه 193
- 3 و 4. تهذیب و استبصار 209
- اشاره 209
- نتیجه بحث اعتبار کتب اربعه 211
- روش اصحاب کتب اربعه 212
- جوامع حدیثی شیعه 213
- اشاره 213
- 1. بحار الانوار الجامعه لدُرر أخبار الائمه الاطهار (علیهم السلام) 214
- 2. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه 216
- 3. مستدرک الوسائل 217
- 4. جامع احادیث شیعه 218
- اهم منابع حدیثی اهل سنت 219
- تاریخچه تدوین حدیث تزد اهل سنت 219
- آثار زیانبار منع تدوین و نشر حدیث 221
- 1. الموطّأ 229
- 3. صحیح بخاری 237
- اشاره 237
- سبب تألیف صحیح بخاری 238
- صحیح بخاری در بوته نقد 242
- 1. رجال ضعیف 243
- نقاط ضعف در صحیح بخاری 243
- 2. اعتماد بیش از حد بر حافظه 244
- 3. انحراف از اهل بیت (علیهم السلام) 245
- اشاره 252
- 4. صحیح مسلم 252
- صحیح مسلم در اعتبار 253
- 5. سنن ابی داود 255
- 6. سنن ترمذی 256
- 7. سنن ابن ماجه 257
- اشاره 258
- مهم ترین جوامع حدیثی اهل سنت 259
- اشاره 267
- اشاره 268
- اشاره 269
- 1. شیعه 269
- اشاره 269
- شیعه و اهل سنت 269
- اشاره 288
- برخورد علمای شیعه با غالیان 290
- راویان غالی 291
- غلو در اصول عقاید و عقاید فرعیّه 292
- ریشه های غلوّ و علل آن 294
- اشاره 295
- الف) معتزله 295
- 2. اهل سنت 295
- ب) اشاعره 297
- د) خوارج 299
- ه) نواصب 300
- اشاره 300
- نواصب ثقه در کتب اهل سنت!! 301
- اشاره 310
- خبر مستفیض 311
- خبر متواتر 311
- اشاره 311
- خبر غریب 312
- خبر مشکل 312
- خبر واحد 312
- خبر قدسی 313
- خبر صحیح 313
- خبر حَسَن 314
- خبر ضعیف 314
- خبر موثق 314
- حدیث معنعن 316
- حدیث مرسل 316
- حدیث مسند 316
- حدیث مرفوع 316
- حدیث معلّق 317
- حدیث موقوف 317
- حدیث مطروح 318
- حدیث متروک 318
- حدیث مضطرب 318
- حدیث معلّل 319
- حدیث مهمل 322
- حدیث مدلّس 322
- حدیث مجهول 322
- حدیث مصحّف 323
- حدیث موضوع 324
- حدیث مزید 325
- حدیث مضمر 326
- حدیث مشهور 326
- انواع تحمل حدیث 327
- حدیث منکر 327
- حدیث شاذ 327
درس یازدهم: معرفی اجمالی اهم کتب حدیثی اهل بیت (علیهم السلام) و اهل سنت (2)
3 و 4. تهذیب و استبصار
اشاره
این دو کتاب در مورد مباحث فقهی و تألیف شیخ الطائفه ابو جعفر محمد بن الحسن الطوسی می باشد. جلالت وی در نزد امامیه قطعی است.
وی در سال 385 هجری در طوس متولد شده است و در سال 408 هجری یعنی در 23 سالگی از خراسان به عراق آمد. در آن زمان، زعامت شیعه به عهده استادش شیخ مفید (قدس سره) بود، و در همان ایام یعنی (حدود 25 سالگی) به تألیف کتاب تهذیب الاحکام پرداخت که شرح مقنعه استادش شیخ مفید (قدس سره) می باشد. در سال 413 هجری که مشغول نگارش تهذیب بود، استادش از دنیا رفت و زعامت شیعه بر عهده سید مرتضی معروف به علم الهدی قرار گرفت. شیخ طوسی (قدس سره) از محضر این عالم بزرگوار نیز بهره ها برد. از سال 436 هجری (سال وفات سید مرتضی) زعامت شیعه به شیخ طوسی (رحمه الله) (51 سالگی) رسید.(1)
1- (1) . نبوغ فکری و علمی وی چنان گسترده شد که خلیفه وقت، القائم بأمر الله، کرسی کلام را که منصب بسیار ارزشمندی بود به او واگذار نمود.آثار علمی وی را تا پنجاه اثر شمرده اند. وی در بسیاری از علوم اسلامی متخصص و صاحب اثر است. گذشته از دو کتاب حدیثی تهذیب و استبصار، وی در فقه مقارن کتاب الخلاف و در تفسیر، کتاب التبیان و در فقه شیعه کتاب های نهایه و مبسوط و در اصول کتاب العدّه، و در رجال کتاب های فهرس و اختیار معرفه الرجال و کتاب الرجال و در کلام، کتاب تخلیص الشافی و کتاب الغیبه را نگاشته است.سرانجام در سال 448 هجری بعد از چهل سال اقامت در بغداد در محله شیعه نشین کرخ، بر اثر بالا گرفتن فتنه میان متعصبان اهل سنت و شیعیان و حمله به خانه شیخ و آتش زدن کتابخانه عظیم وی که سبب از بین رفتن بسیاری از تراث علمی شیعه شد، به ناچار از بغداد به نجف هجرت کرد و تا پایان عمر (حدود 12 سال) در آن جا اقامت گزید و آن جا را مرکز علمی شیعه قرار داد، به گونه ای که حضور وی سبب رویکرد علما و محدثان شیعه به نجف اشرف و بنیان گذاری حوزه عظیمی شد که تاکنون ادامه دارد.شیخ طوسی (قدس سره) سرانجام در سال 460 هجری در 75 سالگی در نجف اشرف از دنیا رفت و طبق وصیت او در خانه مسکونی اش به خاک سپرده شد (برای آشنایی بیشتر در این زمینه ر. ک: کتابهای الکنی والالقاب از محدث قمی و مقدمه تهذیب از مرحوم غفاری).