آشنایی با علم رجال صفحه 260

3. جامع المسانید والسنن الهادی لأقوم السنن: این کتاب تألیف اسماعیل بن عمر معروف به ابن کثیر دمشقی (م 774) است که صحاح سته را با چهار کتاب دیگر جمع کرده است.

این کتاب در 31 جلد و با یک صد هزار حدیث به چاپ رسیده است.

4. جمع الجوامع: تألیف عبد الرحمن بن ابی بکر معروف جلال الدین سیوطی (م 911) است که مشتمل بر صحاح سته، مسند احمد، موطأ مالک و بیش از هفتاد کتاب دیگر است که در دوران متأخر بزرگ ترین کتاب حدیثی اهل سنت از نظر حجم به شمار می رود.

5. کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال: این کتاب تألیف علاء الدین علی بن حسام معروف به متقی هندی (م 977) و در هجده جلد منتشر شده است.

خلاصه درس سیزدهم

صحیح بخاری تألیف محمد بن اسماعیل بخاری می باشد. اهل سنت از وی و کتابش بسیار تمجید کرده اند.

با این حال برخی مثل ذهلی، ابوزرعه و ابوحاتم و بلکه علمای خراسان بر او به دلیل مسئله خلق قرآن، اعتراض و حتی او را تکفیر کردند.

وی کتاب صحیح را به جهت سخن استادش ابن راهویه نوشته است، هر چند برخی مدعی هستند وی بدون اجازه از کتاب استادش علی بن مدینی استنساخ کرده است.

عده ای از اهل سنت در مورد این صحیح بسیار اغراق کرده و آن را صحیح ترین کتاب بعد از قرآن کریم شمرده اند و حتی برخی از آنها، دکتر محمد توفیق صدقی را به جهت اعتراض به برخی احادیث بخاری تکفیر کرده اند.