آشنایی با علم رجال صفحه 269

فاسق باشد؛ یعنی معیار در قبول خبر، عدالت نیست، وثاقت است.

بنابراین شناخت مذاهب راویان برای درجه اعتبار روایت آنها مفید است و چه بسا در تشخیص و تمییز راویان نیز مؤثر باشد.

شیعه و اهل سنت

اشاره

اگر فرقه های اسلامی را بر پایه مسئله امامت تقسیم نماییم،(1) اصول آنها دو فرقه خواهد بود: شیعه و اهل سنت.

البته هر کدام از آنها به گروه های مختلف تقسیم می شوند و چه بسا برخی از شاخه های این گروه ها به جهاتی، جزء منتسبین باشند که آن گروه ها ایشان را از خود ندانند، همچون غلاه از شیعه و خوارج از اهل سنت.

به همین جهت ابن هشام می گوید: امت عربی از روز سقیفه به دو گروه شیعه و سنی تقسیم شد.(2)

1. شیعه

اشاره

شیعه در لغت به پیروان و یاران می گویند. این لفظ در قرن اول و شاید دوم در معانی مختلفی به کار می رفته است که به مراتب گسترده تر از معنای امروز است. گاهی به دوستان جدی اهل بیت (علیهم السلام) یا به معتقدان افضلیت امیرالمؤمنین و گاهی به طرفداران امیرالمؤمنین در مقابل هواداران عثمان، شیعه می گفته اند؛ هر چند معتقد به خلافت ابوبکر و عمر بودند. زمانی هم به دوستان حضرت علی (علیه السلام) که معتقد به امامت بلا فصل او بوده و در محبت و