آشنایی با علم رجال صفحه 312

باشند ولی به مقدار تواتر نرسد، مثل روایاتی که با مضمون متقارب می گوید: غیبت آن است که درباره برادر خودت آن چه را که خداوند بر او پوشانده بازگو کنی.(1)

خبر واحد

خبر واحد، خبری است که راویان آن به مقدار تواتر نباشد؛ خواه یکی باشد یا بیشتر. ازاین رو شامل مستفیض هم می شود. خبر واحد غالباً موجب گمان می شود مگر آن که با قراینی همراه باشد که مفید علم گردد.

خبر غریب

خبری است که تنها یک نفر آن را روایت کرده باشد هر چند دیگران از وی زیاد روایت کنند، مثل حدیث ابوبکر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) که مدعی شد حضرت فرموده: ما پیامبران ارث نمی گذاریم، هر چه از ما بماند صدقه است.

گاهی حدیث غریب از جهت لفظ است، یعنی لفظی در او به کار رفته است که فهم معنای آن نیاز به تأمل و دقت دارد، زیرا از فهم عموم به جهت اندک بودن استعمال آن، دور است.

در مورد غریب الحدیث، ابن اثیر (م 603)، از عامه کتاب النهایه فی غریب الحدیث و فخرالدین طریحی (م 1087) از شیعه کتاب مجمع البحرین را نوشته اند.

خبر مشکل

خبری است که معنای لغوی آن روشن است اما تصدیق آن به جهت مخالفت