آشنایی با علم رجال صفحه 42

1. مؤلف کتاب. برخی آن را تألیف حسین بن عبیدالله غضائری می دانند که سال 411 هجری فوت کرده و شیخ (رحمه الله) در رجال، او را به عنوان رجالی معرفی کرده است. عده ای آن را تألیف فرزند او احمد می دانند که شیخ (رحمه الله) در فهرس، او را جزء مؤلفان در مصنفات و اصول شمرده است.

2. اعتبار این کتاب. اقوال گوناگون و مختلفی در مورد اعتبار آن وجود دارد. برخی مثل علامه حلّی (قدس سره) این کتاب را معتبر می داند و از آن در خلاصه الاقوال نقل می نماید. از متأخرین هم صاحب قاموس الرجال در مقدمه کتاب به دفاع از ابن غضائری پرداخته است.

برخی مثل شیخ آغا بزرگ تهرانی صاحب الذریعه، این کتاب را موضوع می داند که برخی معاندان برای طعن در بزرگان شیعه آن را جعل کرده اند،(1) چراکه در این کتاب عمده راویان، مورد طعن قرار گرفته اند؛ حتی ثقات و افراد مورد اعتماد.

عده ای سخن ابن غضائری را معتبر می دانند، اما در این که کتاب موجود، نوشته او باشد تردید دارند؛ مثل صاحب معجم الرجال. برخی هم کتاب وی را ثابت می دانند اما آرای وی را حجت نمی دانند، زیرا مبانی اجتهادی او را ناصحیح می دانند، همچنان که در کلیات علم الرجال آمده است.

به همین جهت متأخرین معمولا این کتاب را منبع معتبری نمی دانند.

کتاب های رجالی متأخرین شیعه

این کتاب ها بسیار فراوان است که به مهم ترین آنها اشاره می شود:

1. فهرس الشیخ منتجب الدین؛ علی بن عبید الله (م 585) که به