آشنایی با علم رجال صفحه 64

چنان ناهنجار است که بشار عواد از اهل سنت به ذهبی در توثیق حریز ناصبی اعتراض کرده، می گوید: چگونه ناصبی ثقه است؟ آیا بغض امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، بدعت صغری است یا کبری؟!(1) و چه زیبا گفته است ابو ریّه: «لک الله یا علی... ما أنصفوک فی شیء».(2)

اشتراط عدالت در نظر فریقین

5. عدالت. که طبق مشهور شیعه: عدالت ملکه ای است نفسانی که انسان را به تقوا دعوت می کند و موجب می شود گناهان کبیره و اصرار بر صغائر را ترک کند.

دانشمندان شیعه در مورد اعتبار این شرط بر دو دسته اند: برخی آن را معتبر می دانند و در پی آن خبر فاسق را مردود می شمرند؛ مثل محقق حلّی (م 676) در معارج الاصول، علامه حلّی در تهذیب و مبادی، فاضل مقداد در کنز العرفان، شهید ثانی در شرح الدرایه و فرزندش در معالم و شیخ بهائی در الزبده و بلکه شهید ثانی در بدایه فرموده است: جمهور ائمه حدیث، عدالت را در راوی شرط می دانند. صاحب معالم نیز فرموده: مشهور میان اصحاب همین است.(3)

1- (1) . هامش تهذیب الکمال، ج 5، ص 579.
2- (2) . أضواء علی السنه المحمدیه:ما می بینیم که مسلم در کتاب خود که آن را صحیح می شمرد یعنی راویان آن ثقه هستند، از خالد بن سلمه بن العاص، دشمن علی (علیه السلام) و همو که برای بنی مروان، اشعاری می خواند و رسول الله (صلی الله علیه و آله) را هجو و بدگویی می کرد، حدیث می آورد (میزان الاعتدال، ج 2، ص 412 و تهذیب التهذیب، ج 2، ص 514) و هرگز به او آن پرخاش های تند را نمی کنند.بلکه مثل عبد الله بن شفیق عُقیلی که ناصبی است، علاوه بر توثیق، مستجاب الدعوه هم شمرده شده است که به دعای او ابرها می باریدند! (تهذیب التهذیب، ج 4، ص 337، ر. ک: دلائل الصدق، ج 1، ص 165 و 166).
3- (3) . مقباس الهدایه، ج 2، ص 33 و 34.