آشنایی با علم رجال صفحه 66

حفظ آن مراقبت داشته باشد، چون در غیر این صورت نمی توان به او اعتماد کرد و چه بسا چیزی را در حدیث، کم یا زیاد کند.

ظاهراً در میان شیعه(1) و اهل سنت(2) از این نظر خلافی نباشد و ادعای اجماع ولا خلاف بر آن شده است.

راه های شناخت صفات راوی

شناخت صفات راوی مثل دیگر موضوعات، از چند راه ممکن است:

1. معاشرت با وی و شناخت حالات و صفات او، که این راه فقط برای معاصرین او ممکن است.

2. اشتهار راوی به داشتن شرایط و صفات معتبره، مثل بزرگان علما و محدثین از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) همچون زراره بن اعین، شیخ صدوق (رحمه الله) (م 381)، شیخ کلینی (م 319)، شیخ مفید (قدس سره) و سید مرتضی و سید رضی، شیخ طوسی (قدس سره) و دیگرانی که عدالت و وثاقت آنها مشهور و یا اجماعی است.

3. بیّنه، به این که دو نفر عادل به اعتبار راوی گواهی دهند.

4. خبر واحد، یعنی یک نفر عادل مثلا نجاشی به اعتبار راوی گواهی دهد. البته در کفایت خبر یک نفر نسبت به اعتبار راوی میان علما اختلاف است، ولی مشهور میان شیعه(3) و اهل سنت(4) آن است که خبر واحد کافی است، زیرا دلیل حجیت خبر واحد، سیره عقلاء است و عقلاء فرقی میان احکام و موضوعات از

1- (1) . مقباس الدرایه، ج 2، ص 43 و 44.
2- (2) . تدریب الراوی، ص 197.
3- (3) . البدایه، ص 69، ر. ک: مقباس الهدایه، ج 2، ص 65.
4- (4) . البدایه، ص 69 و ابن الصلاح فی المقدمه، 223، ر. ک: مقباس الهدایه، ج 2، ص 65 والهامش.