آشنایی با علم رجال صفحه 97

به حکم بن عیینه گفتند: چرا از زاذان روایت نمی کنی؟ گفت: زیاد حرف می زند.(1)

به احمد بن یونس گفتند: عبدالله العمری ضعیف است؟ وی گفت: تنها شخص رافضی که با پدران وی دشمن است او را تضعیف می کند، اگر ریش و قیافه او را می دیدی می فهمیدی که او ثقه است!(2)

روش های دوگانه در برخورد با دشمنان شیخین و دشمنان علی (علیه السلام)

گاهی ذهبی نواصب را توثیق می کند؛ مثلاً جوزجانی را با شدت نصبی که داشته، توثیق می کند و فقط او را منحرف از حق می داند، اما در مورد ابن خراش که او نیز از رجالیین اهل سنت است به مجرد این که مطاعن شیخین را روایت می کند او را به عنوان «حمیر الرافضه» دشنام می دهد.(3) هر که اندک تتبعی در کتاب المیزان وی کند، می یابد که وی در برخورد با فضایل اهل بیت (علیهم السلام) چنان پرخاش گر می شود که چون حاکم نیشابوری حدیثی را در فضیلت اهل بیت (علیهم السلام) نقل می کند، در مورد او می گوید: ای مؤلف آیا خجالت نمی کشی این دروغ ها را به عنوان استدراک بر صحیحین می آوری؟ و چون حاکم، حدیث مشهور:

«أنا مدینه العلم وعلی بابها» را نقل می کند و آن را صحیح می داند، ذهبی بلا فاصله می گوید: بلکه موضوع است و چون حاکم می گوید: عبدالسلام (راوی حدیث) ثقه و قابل اعتماد است، خیر، به خدا قسم، نه ثقه است و نه قابل اعتماد.(4)

1- (1) . تدریب الراوی، ص 201.
2- (2) . همان، ص 203.
3- (3) . میزان الاعتدال، ج 2، ص 600 و ر. ک: فتح المنان، ص 199.
4- (4) . تلخیص المستدرک، ج 3، ص 129 و 130؛ ر. ک: فتح المنان، ص 299.