- سخن ناشر 1
- اشاره 2
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 2
- 1- عوامل و محورهای وحدت 2
- ب) اطاعت از رهبری 3
- ج) دین مقدس اسلام 4
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 6
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 7
- و) اخوت اسلامی 8
- 2- عوامل تفرقه 9
- الف) دامن زدن به اختلافات 9
- ب) کناره گیری از مردم 10
- ج) مفاخره و برتری جویی 11
- د) گوش به فریب کاری شیطان 11
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 12
- الف) کینه توزی 13
- 3- موانع وحدت 13
- ب) سوءظن و بدفهمی 14
- ج) جهل و نادانی 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 16
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 16
- ج) دست خدا با جماعت 17
- د) لزوم شرکت در جماعت 18
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 19
- الف) حفظ پیمان پیوند 19
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 20
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 21
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 22
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 23
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 23
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 25
- 6- آثار وحدت 26
- الف) تعاون و همکاری 26
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 26
- ب) وحدت مایه رحمت 27
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 28
- د) قدرت و تسلط 29
- 7- نتایج تفرقه 30
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 30
- ج) مرگ جاهلی 31
- ب) چیرگی باطل بر حق 31
- د) اختلاف، موجب هلاکت 32
- ه) تفرقه موجب عذاب 33
- اشاره 34
- مقدمه 34
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 36
- اشاره 36
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 36
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 45
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 48
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 50
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 52
- اشاره 58
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 82
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 82
- اشاره 88
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 95
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 96
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 97
- 8- نماد اتحاد مسلمین 98
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 99
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 100
- 11- آثار اتحاد اسلامی 101
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 102
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 103
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 105
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 106
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 107
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 107
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 108
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 109
- 23- دایره مسلمانی 110
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 111
- 25- محور اتحاد اسلامی 112
- 26- خطر تک روی 112
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 113
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 114
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 115
- 31- پیامدهای اختلاف 115
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 116
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 117
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 118
- 36- گستره اتحاد اسلامی 119
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 120
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 121
- 39- رهبر عامل وحدت 122
- اشاره 126
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 129
- الف) اسلام و ایمان 129
- یکم. تأکید به انسجام 131
- ب) قرآن 131
- اشاره 131
- سوم. هدف واحد 133
- پنجم. معیار برتری 134
- ج) سنت 135
- د) مرجعیت اهل بیت 136
- اشاره 143
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 143
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 148
- الف) برابری 149
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 149
- ب) برادری 150
- ج) حسن خلق 152
- د) حسن سلوک 155
- ه) مدارا 155
- و) هم زیستی 157
- ز) محبت 160
- ح) احترام 162
- ط) کمک 163
- ی) حسن ظن 163
- ک) خیرخواهی و نصیحت 166
- ل) اصلاح 168
- م) ادای حقوق 170
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 172
- الف) سخن چینی 175
- ب) جست وجوی اسرار مردم 178
- ج) تعصب بی جا 179
- د) دعواهای بی جا 183
- ه) دشنام و تحقیر 185
- و) فتوای کفر و شرک 186
- ز) آزار و اذیت 187
- ح) آلودگی باطنی 188
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 189
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 189
- الف) آثار وحدت و انسجام 189
- دوم. رهایی از هلاکت 190
- سوم. موجب ورود بهشت 191
- پنجم. باعث برکت 192
- یکم. فتنه و هلاکت 193
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 193
- دوم. مرگ جهالت 194
- چهارم. باعث ورود جهنم 195
- سوم. مرگ کفر 195
- پنجم. مهدورالدم 196
- ششم. دوری دل ها 196
- هشتم. عدم قبولی اعمال 197
- هفتم. نابودی 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 198
- دهم. عدم استجابت دعا 198
کس که با نرمی با مردم رفتار کند و بر آنها آسان بگیرد.»
علی علیه السلام هنگامی که ابن عباس را والی تعیین کرد به او فرمود:
«یابن عباس! علیک بتقوی الله والعدل بمن ولّیت علیه وان تبسط للناس وجهک وتوسع علیهم مجلسک وتسعهم بحلمک؛(1) ای ابن عباس! تقوا را پیشه کن و به مردم با عدل برخورد کن، با چهرۀ باز و گشاده با آنها رفتار کن، در مجلس خود آنها را جا بده و با مردم بردبار باش.»
از عایشه نقل شده است که رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
«انّ الله عزّ وجلّ رفیق ویحبّ الرفق فی الامر کلّه؛(2) خداوند رفیق (نرم خو) است و در تمام امور نرمی را دوست دارد.»
آن حضرت صلی الله علیه و آله مدارا را نصف ایمان و رفقت را نصف زندگی شمرده است:
«مداراه الناس نصف الایمان والرفق بهم نصف العیش.»(3)
هم چنین رسول اکرم صلی الله علیه و آله بعد از ایمان به خدا، مدارا را رأس عقل قرار داده است:
«رأس العقل بعد الایمان بالله مداراه الناس.»(4)
در روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله کسی که با ویژگی مدارا بمیرد، شهید نام نهاده است:
«من عاش مداریا مات شهیدا.»(5)
حضرت علی علیه السلام مدارا را ثمره عقل قرار داده است:
«ثمره العقل مداراه الناس.»(6)
1- (1) الکافی، ج 2، ص 17، ح 1.
2- (2) سنن الترمزی، ج 4، ص 162، 2844؛ میزان الحکمه، ج 2، ص 1103،
3- (3) ابن شعبه الحرانی، تحف العقول، ص 42.
4- (4) همان، ص 42؛ ابن أبی شیبه الکوفی، المصنف، ج 6، ص 102.
5- (5) روضه الواعظین، ص، 38.
6- (6) عیون الحکم والمواعظ، ص 209.