درسنامه فقه الحدیث ( کتاب فضل العلم، کتاب الحجه، کتاب العشره) صفحه 103

درباره معنای بال گشودن ملائکه برای طالبان علم سه احتمال وجود دارد:

1.تواضع ملائکه نسبت به اهل علم؛چنان که خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ؛ (1)و بال(عطوفت و فروتنی)خود را برای مؤمنان فرو آر».به فرزندان در مقابل و الدین هم چنین امر می کند: وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَهِ ؛ (2)و از سر مهر،بال فروتنی برای آن دو فرو آور.

2.فرود آمدن در مجالس علم و ترک پرواز است.

3.سایه افکندن بر مجالس علمی است.

سوم:استغفار تمام موجودات؛در این مورد رسول گرامی اسلام فرموده:«وانه یستغفر لطالب العلم من فی السماء ومن فی الارض حتی الحوت فی البحر؛هر آنچه در آسمان و زمین است برای جوینده علم طلب آمرزش می کنند حتی ماهیانی که در دریا هستند».

لفظ«مَن»در این جا تنها برای ذوی العقول نیست بلکه از باب تغلیب با لفظ«من»بیان کرده و همه موجودات زمینی و آسمانی مراد است؛حتی ماهی که هیچ گونه صدایی از خود ندارد.

فرق عالم و عابد

در این بخش از حدیث بین عالم و عابد مقایسه ای کرده و می فرماید:«وفضل العالم علی العابد کفضل القمر علی سایر النجوم لیله البدر؛برتری عالم بر عابد مانند برتری ماه بر سایر ستارگان در شب چهاردهم است».