درسنامه فقه الحدیث ( کتاب فضل العلم، کتاب الحجه، کتاب العشره) صفحه 209

2.به ظاهر وثاقت او اعتماد نکن،بلکه او را آزمایش کن و پس از قبول شدن،او را به عنوان دوست برگزین.

حدیث پنجم

عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا،عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ إِلَی أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السلام،قَالَ:أَحَبُّ إِخْوَانِی إِلَی مَنْ أَهْدَی إِلَی عُیوبِی. (1)

شرح:دوستان چند دسته اند:

دسته ای از رشد فضایل دوستان خود ناراحت و از عیوب آن ها خوشحال می شوند.این ها در واقع دشمن انسانند،چون نه تنها از انسان انتقاد نمی کنند،بلکه نسبت به انجام زشتی ها تشویق هم می کنند.کار این ها شیطانی است؛چنان که قرآن کریم می فرماید: زُیِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمالِهِمْ ؛ (2)بدی کردارشان،برای آنان آراسته شده است.

دسته ای تنها به خوشحالی دوستان خود می اندیشند،یعنی هم از فضایل ایشان خوشحال می شوند و هم عیوب آنها را خوب جلوه می دهند.این ها انسان های متملق و چاپلوسی هستند که اگر دشمن نباشند کارشان کم تر از او نیست،چون با رفتار آن ها کسی رشد نمی کند و عیوبش اصلاح نمی گردد.

دسته سوم دوستان بی تفاوتی هستند که نه از فضایل دوستان خود خوشحال می شوند و نه از عیوب آن ها ناراحت،نه رشد آنان را می خواهند و نه شکست ایشان را.این ها دوستان خنثی هستند که نه وجودشان سودمند است و نه عدمشان زیان آور.

دسته چهارم دوستانی اند که تنها به رشد و کمال دوست خود می اندیشند و کمال او را کمال خود و شکست او را شکست خود می دانند،از رشد فضایل او