- سخن ناشر 1
- مفهوم فقه الحدیث 10
- ضرورت فقه الحدیث 11
- مبانی فقه الحدیث 12
- 1-توجه به نقش علم صرف و نحو 12
- اشاره 12
- پرسش ها 15
- پیشینه فقه الحدیث 16
- اشاره 20
- 1-آشنایی با منابع علم لغت 20
- لغت شناسی 20
- 2-توجه به اصل و ریشه لغت 22
- 3-توجه به حقیقت معنای لغت 23
- 5-توجه به اصطلاحات خاص روایت 26
- توجه به اسباب صدور حدیث 27
- توجه به سیاق در روایات 29
- توجه به احادیث معارض 30
- اشاره 30
- پرسش ها 32
- محمد بن یعقوب کلینی 33
- جهت مطالعه 33
- کلینی در نگاه عالمان 35
- مشایخ و شاگردان کلینی 36
- اشاره 38
- شیوه های گزارش اسناد در کافی 39
- دیدگاه ها در صحت روایات کافی 43
- تفاوت اصطلاح صحیح قدما با صحیح متأخران 44
- اشاره 48
- اشاره 48
- حدیث اول 48
- علت وجوب علم بر مسلمان 49
- حدیث دوم 50
- اشاره 50
- اهمیت علم 50
- آداب سؤال 51
- ارزش پرسش 51
- وظیفه مسئول 52
- اشاره 53
- حدیث سوم 53
- نکته ها 54
- نکته ها 57
- پرسش ها 58
- حدیث چهارم 59
- فعالیت کلاسی 59
- اشاره 59
- بصیرت دینی 60
- نکته ها 61
- اشاره 62
- نکته ها 62
- حدیث ششم 63
- اشاره 63
- اشاره 64
- نکته ها 64
- حدیث هفتم 64
- حدیث معارض 65
- حدیث اول 67
- حدیث دوم 70
- اشاره 70
- علم،بهره فراوان 72
- خزانه داران علوم الهی 73
- مراد از«اهل بیت» 73
- نقش اهل بیت علیهم السلام 75
- دلالت های حدیث 76
- فعالیت کلاسی 77
- حدیث سوم 79
- حدیث چهارم 81
- حدیث پنجم 84
- اشاره 87
- حدیث هفتم 87
- نکته ها 87
- حدیث هشتم 88
- اشاره 88
- نکته ها 89
- حدیث اول 93
- اشاره 93
- نکته ها 95
- حدیث سوم 97
- حدیث چهارم 98
- فعالیت کلاسی 100
- اشاره 101
- حدیث اول 101
- پاداش دانشجویان 102
- فرق عالم و عابد 103
- حدیث دوم 104
- نکته ها 104
- علما وارثان انبیا 104
- اشاره 104
- نکته ها 105
- حدیث سوم 107
- اشاره 108
- حدیث چهارم 108
- پاداش معلم هدایت گر 109
- گناه معلم ضلالت 110
- پرسش ها 113
- فعالیت کلاسی 114
- فضیلت طلب علم 115
- اشاره 115
- اشاره 115
- نکته ها 116
- اشاره 116
- مبغوض ترین بندگان 116
- نکته ها 117
- محبوب ترین بندگان 117
- اشاره 117
- حدیث ششم 118
- اشاره 118
- نکته ها 118
- پاداش تعلیم و تعلّم 119
- حدیث اول 120
- اشاره 120
- ویژگی های اهل علم 121
- حدیث دوم 122
- اشاره 122
- نکته ها 123
- علمای واقعی 123
- اشاره 124
- اشاره 125
- نکته ها 125
- فقیه واقعی 125
- ویژگی های فقیه واقعی 125
- 2-امان ندادن مردم از عذاب خدا 126
- 3-اجازه معصیت ندادن 127
- 4-رها نکردن قرآن 127
- نکته ها 128
- علم همراه با تفهّم 128
- قرائت همراه با تدبر 129
- عبادت همراه با تفکّر 130
- عبادت همراه با ورع 132
- پرسش ها 133
- فعالیت کلاسی 134
- حدیث چهارم 134
- حدیث پنجم 136
- اشاره 138
- حدیث اول 138
- صفات خدا 139
- ضرورت حجت خدا 140
- خالی نبودن زمین از حجت 143
- نشانه حجت خدا 144
- فعالیت کلاسی 145
- حدیث دوم 147
- فعالیت کلاسی 154
- حدیث سوم 155
- فعالیت کلاسی 162
- حدیث اول 163
- اشاره 163
- فلسفه آداب 166
- حدیث دوم 167
- اشاره 167
- نکته 168
- حدیث سوم 169
- حدیث چهارم 173
- اشاره 173
- فعالیت کلاسی 176
- پرسش ها 176
- اشاره 177
- حدیث پنجم 177
- نکته 185
- حدیث اول 187
- حدیث دوم 188
- حدیث سوم 190
- حدیث چهارم 192
- حدیث پنجم 197
- فعالیت کلاسی 199
- حدیث اول 201
- حدیث سوم 204
- حدیث چهارم 207
- حدیث پنجم 209
- حدیث ششم 210
- اشاره 210
- شرایط دوستی 211
- حدیث اول 215
- حدیث دوم 221
- حدیث چهارم 222
- حدیث پنجم 224
- حدیث ششم 225
ابوسعید خدری،جابر و زید بن ارقم نقل شده است که می گفتند:
کنّا نعرف المنافقین علی عهد رسول الله صلی الله علیه و آله ببغضهم علیاً علیه السلام؛ (1)
ما در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله منافقین را با توجه به بغضشان نسبت به علی علیه السلام می شناختیم.
توجه به اسباب صدور حدیث
هرچند اسباب صدور حدیث،خود یکی از قراین مقامی بوده و در فهم کلام مؤثر است،ولی به دلیل اهمیت آن به صورت جداگانه مورد بحث قرار می گیرد.
همان گونه که آشنایی با شأن نزول آیات،ما را در فهم درست مقصود آنها یاری می دهد،یافتن سبب ورود حدیث نیز ما را به مقصود گوینده حدیث رهنمون می سازد.
سبب ورود حدیث،یعنی زمینه ای که موجب شده است تا معصوم علیه السلام سخن بگوید و حکمی را بیان و مسئله ای را طرح یا رد و انکار کند و یا حتی کاری را انجام دهد. (2)
برای فهم بهتر حدیث و رسیدن به مراد نهایی گوینده،باید در منابع ناظر به حدیث جست وجو کرد و از سبب ورود حدیث و فضای جانبی آن مطلع شد.این منابع بستگی به متن و موضوع حدیث دارد؛ممکن است منابع آن،حدیث دیگر یا منابع تاریخی و تفسیری و مانند آن باشد؛مثلاً فهم خطبه های حماسی امام حسین علیه السلام از مدینه تا کربلا،در گرو درک شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه معاصر با امام علیه السلام است.همچنین درک چرایی و چگونگی تعریف های امام علی علیه السلام از خود
1- (1) .کنزالعمال،ج13،ص106؛تفسیر قرطبی،ج1،ص261؛الدر المنثور،ج6،ص66 و تاریخ مدینه دمشق،ج42،ص284-287.
2- (2) .ر.ک:روش فهم حدیث،ص128.