درسنامه فقه الحدیث ( کتاب فضل العلم، کتاب الحجه، کتاب العشره) صفحه 65

شرح:مردی از شیعیان اهل بیت علیهم السلام و معتقد به ولایت ایشان،به علت خانه نشینی با هیچ یک از برادران دینی خود آشنا نیست،از امام علیه السلام در مورد احوال او سؤال کردند،امام علیه السلام با طرح یک سؤال،ضمن بیان تلویحی نظر خویش در مورد وی،تکلیف او را در مورد دانش نیز بیان کرد.

«رجُلٌ عرف هذا الأمر»،یعنی مردی است که امر امامت را شناخته و کاملاً به آن معتقد است.جمله«عرف هذا الامر»صفت برای«رجلٌ»است.

«ولم یتعرّف الی احد من اخوانه»،یعنی نزد برادران خود معروف و شناخته شده نیست،چون با آنان رفت و آمد نداشته تا او را بشناسند.

«قال:فقال:کیف یتفقّه هذا فی دینه؟»؛او چگونه در دین خود تفقّه می کند؟این استفهام انکاری است،یعنی با این وضعی که او برای خود انتخاب کرده،تفقّه در دین نکرده است،چون لازمه آن شنیدن از اساتید و آموختن از آنها است و این امکان ندارد جز به رفت و آمدهای طولانی در نزد اهل علم،و کسی که خانه نشینی را برگزیند قطعاً نمی تواند چنین رفت و آمدهایی داشته باشد؛همانند مریضی که نزد پزشک نرود.لذا دین خود را در معرض هلاکت و نابودی قرار داده است.

حدیث معارض

این نوع حدیث در ظاهر ممکن است با برخی از احادیث منافات داشته باشد،مثلاً در حدیثی که علی علیه السلام فرمود:

یا ایها الناس طوبی لمن شغله عیبه عن عیوب الناس،وطوبی لمن لزم بیته و اکل قوته و اشتغل بطاعه ربّه و بکی علی خطیئته؛ (1)