علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 116

عالی و نازل

اشاره

-1

محدّثان شیعه

1.شهید ثانی:«و هو قلیل الواسطه مع اتصاله». (2)

2.شیخ بهایی:«قصیر السلسله عالٍ». (3)

3.مامقانی:«فالعالی من السند فی الاصطلاح هو:قلیل الواسطه مع اتّصاله و النازل بخلافه». (4)

حدیث عالی،آن است که تعداد راویان آن تا به معصوم علیه السّلام اندک و سلسله سند،کوتاه و متّصل باشد و اگر تعداد راویان حدیث زیاد بودند،نازل خواهد بود؛همچنان که در تعاریف مذکور،بیان شد،کوتاه بودن سند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حدیث عالی السند،همواره مورد توجّه محدّثان بوده؛زیرا مسلمانان برخلاف یهود،اهمیت فوق العاده ای به ذکر سند و ثبت آن می داده اند و حدیث اگر متّصل و کوتاه از نظر سند می بود،ارزش خاصی می داشت و بدین جهت سفرهای طولانی به همراه رنج های فراوان انجام می شده تا احادیث از منزلت عالی السند برخوردار باشند و لذا شهید ثانی می فرماید:«طلب علوّ الاسناد سنّه عند اکثر السلف و قد کانوا یرحلون إلی المشایخ فی أقصی البلاد لأجل ذلک». (5)

علوّ سند،موجب می شده تا حدیث از آسیب های احتمالی،مصون بماند و

1- (1) .عالی«ẓ li »،اسم فاعل و به معنای بلند و رفیع؛نازل« n ẓ zel »،اسم فاعل و به معنی پایین،کم بها.
2- (2) .الرعایه فی علم الدرایه،ص112.
3- (3) .الوجیزه فی علم الدرایه،ص5.
4- (4) .مقباس الهدایه،ج1،ص243.
5- (5) .الرعایه فی علم الدرایه،ص112؛ر.ک:علوم الحدیث،ابن صلاح،ص256؛تدریب الراوی،سیوطی،ج2،ص160.