علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 141

بالقرائن والصحیح علی الاکثر و الحسن علی قول». (1)

بنابر تعریف مذکور،مقبول،حدیثی است که اصحاب و علما و جمهور محدّثان بدون نظر به حالات راویان آن،از نظر صحّت یا حسن یا توثیق آنها،آن را تلقّی به قبول کرده و بر مضمون آن عمل می کنند و عکس آن«مردود»،حدیثی است که به جهت عدم اطمینان به صدور آن،بدان عمل نمی شود.

حدیث مقبول مربوط به متن حدیث است و آن چنان که شهید ثانی در تعریفش بدان اشاره نمود،از مصادیق مشترک است و می تواند مصداقی از صحیح و غیرصحیح از نظر سندی را دارا باشد،ولی نزد گروهی مانند شیخ بهایی و استرآبادی،از مصادیق حدیث ضعیف شمرده شده (2)؛لیکن نزد کسانی که حدیث حسن و موثق،همواره مقبول و مورد عمل نیست،از اصطلاحات مشترک خواهد بود. (3)خبر مقبول،نزد محدّثان با خبر محفوف به قراین نیز متفاوت است؛زیرا قراین گاهی ظنّی است که نمی توان بر طبق آن ها عملی را انجام داد؛مگر آن که حدیث مقبول،مترادف با خبر محفوف با قراین قطعی دانسته شود. (4)

محدّثان اهل سنّت

1.سیوطی:الحدیث امّا مقبول أو مردود و المقبول امّا أن یشتمل من صفات القبول علی اعلاها اولا والاول الصحیح و الثانی الحسن. (5)

1- (1) .نهایه الدرایه،ص167.
2- (2) .الوجیزه فی علم الدرایه،ص5؛مقباس الهدایه،ج1،ص280.
3- (3) .الرعایه فی علم الدرایه،ص130.
4- (4) .مستدرکات مقباس الهدایه،ج1،ص291.
5- (5) .تدریب الراوی،ص62.