علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 161

از جمله احادیث مشکل،روایت«نزول قرآن بر هفت حرف» (1)می باشد که فهم آن بسی دشوار به نظر رسیده و برخی تا 35 قول در فهم آن بیان نموده اند که هنوز هم نزد برخی،معنی و مقصود از آن معلوم نشده و دور از دسترس می باشد.حدیث مشکل از اصطلاحات مشترک و دارای مصادیقی از صحیح،حسن،موثّق و ضعیف می باشد.

خلاصه و نتیجه

در نهمین درس،حدیث مکاتب،نص،ظاهر و مؤوّل،مجمل و مبین،مشکل از نظر محدّثان شیعه و اهل سنّت،مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت که به اختصار چنین است:

1.حدیث مکاتب:حکایت از کتابت حدیث به خط معصوم دارد و اصطلاح مکاتب،در نظر اهل سنّت،یکی از طرق تحمّل حدیث است.

2.نص،ظاهر و مؤوّل:دلالت متن حدیث اگر صریح باشد،آن را نص و اگر دارای چند معنی که یکی از آن ها رجحان دارد،ظاهر و اگر برخلاف معنی ظاهر حمل شود،مؤوّل می نامند.

3.مجمل:حدیثی است که دارای چند معنی می باشد و در هیچ یک ظهور ندارد و عکس آن مبین است.

4.مشکل:روایتی است که از مطالب پیچیده برخوردار است و نزد محدّثان اهل سنّت،همان حدیث مختلف است.